Summary
Samenvatting - Staatsrecht
- Course
- Institution
Samenvatting - Staatsrecht ugent Ugent Samenvatting - Staatsrecht
[Show more]
Seller
Follow
Anoniem12345678
Reviews received
Content preview
lOMoARcPSD|11439016Staatsrecht
Inleiding:
- Recht: middel om samenleving te ordenen & vorm te geven o Optelsom
aantal regels & normen
o geheel van overkoepelende principes en specifieke regels + onderlinge
samenhang + elkaar niet tegenspreken. Is een ‘systeem’
o niet alle regels zijn rechtsregels
vb. regels thuis o overheid=> afdwinging regel
garanderen
verplichten regel na te leven (via: dwang of sancties) o
soms vallen rechtsregel en ander regels samen
rechtsregel: iemand niet zomaar slaan, maar ook
morele regel: logisch voor vele mensen o onderdeel &
weerspiegeling maatschappij
poging maatschappij te vatten door orde &
voorspelbaarheid o “recht is rationeel opgebouwd geheel van
afgelijnde begrippen en normen waaraan overheidswege
sancties kleven, die langst instellingen worden afgedwongen en
bedoeling orde in maatschappij te organiseren, handhaven of
herstellen”
o Publiekrecht <> privaatrecht: onderscheid => positie overheid
Publiek: relatie tss overheden, overheid en burger
Privaat: relatie tss burgers
Op één juridisch probleem vaak beide van toepassing o Vb. huis
verkopen: verbintenissen (privaat) & fiscaliteit (publiek)
- België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa
Deel 1. België, zijn Burgers en hun rechten
Wat is de Belgische staat?
- Basisentiteit waarbinnen het nationale publiekrecht vorm krijgt o
Daarbuiten: internationale betrekkingen & internationaal recht
, lOMoARcPSD|11439016
1. Constitutieve bestanddelen van de staat
Staat = rechtssubject in int. Publiekrecht
- Permanente bevolking (c) o Staat gezag over min of meer vaste groep
personen. Verbonden door: taal, grondgebied, cultuur…
o Delen nationaliteit van die staat
Ook mogelijk: bipatriditeit (2 nationaliteiten) <> apatriditeit (geen) o
Ook gezag over personen die niet nationaliteit staat hebben
Vw: op grondgebied bevinden
=> uitoefening gezag op personen niet noodzakelijk exclusief
verbonden aan één staat
- Afgebakend territoriaal gebied (c) o In beginsel exclusief => draagt bij tot
rechtszekerheid & gelijkheid onder staten
o Landoppervlakte binnen grenzen
ondergrond, binnenwateren, territoriale zee + luchtruim
• (aantal rechten: EEZ & continentaal plat)
• Onderworpen aan: internationale verdragen
Opm: niet heel aardoppervlakte verdeeld in territorium van staten
Oceanen => internationale wateren: buiten territoriale wateren en
EEZ of Zuidpool
- Een overheid (c) o Entiteit in staat wetten te maken, besturen en recht te
spreken
W deze functies effectief uitgevoerd? => feitelijke
vaststelling o Intern: vorm van legitimering
Demo staten: bevolking aanvaardt gezag omdat ze daaraan
deelnemen
(zie: parlement)
o Vermogen met andere staten relaties aan te gaan
=> Diplomatiek recht o België:
Nationale (federale), deelstatelijke
(Vlaamse), lokale overheden (Gent)
=> zorgen voor: °normen & bestuur + recht gesproken
- Erkenning (geen c, maar declaratieve handeling) o °nieuwe staat:
Secessie (afscheiding) => bepaalde bevolking zich met bepaald
grondgebied afscheidt van bestaande staat en eigen overheid inricht
Fusie => afzonderlijke staten besluiten één nieuwe staat te worden
Dismembratio => één staat valt uiteen in =/= staten o Ophouden
staat:
Annexatie met andere staat
, lOMoARcPSD|11439016
° nieuwe staat betekent einde oude staat o °België:
Afscheiding Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Door Katholieke en
liberale elites van zuidelijk deel (anti Koning Willem I) =>
°monsterverbond
Voorlopig Bewind: uitroepen Belgische onafhankelijkheid ( 4 oktober
1830)
Verkiezingen: °Nationaal Congres
Europese mogendheden erkenden op Conferentie van Londen
onafhankelijkheid
• De Nederlanden niet (BE en Ned nog in oorlog)
• Verdrag der XXIV artikelen aka. Verdrag van Londen: erkenning
van de Nederlanden
• GW: landsgrenzen kunnen niet worden gewijzigd, daarvoor
optreden wetgever noodzakelijk
(Beschikken over 3 constitutieve bestanddelen niet voldoende om van staat te
spreken. Erkenning nieuwe staat noodzakelijk door internationale
gemeenschap!) (erkenning en °staat vallen niet per se samen)
o = RH waarbij andere staat bestaan (nieuwe) staat bevestigt. => nieuwe staat
verwerft rechtspersoonlijkheid
Eenzijdig & niet verplicht
Expliciet, impliciet
Is een declaratieve handeling
Opm: Sommige staten door ene, maar niet door andere staat erkend!
complexiteit internationale betrekkingen
• Opm: wil niet zeggen dat bepaalde regels int. recht (vb. verbod
op foltering) niet van toepassing zouden zijn op hun feitelijke
interacties!
• Opm: staat kan beslissen diplomatieke betrekkingen te
onderbreken, zonder dat het betekent dat hij bestaan staat niet
meer erkent
o Terugwerkende (retroactieve) werking
o Kan niet ongedaan gemaakt worden o
In beginsel:
Erkennen staten andere staten & niet de regering van die staten
Maar: Situaties: bij interne betwisting wie staatsgezag heeft,
m.a.w. wie regering is, kan het gebeuren dat staten kiezen met
welke twistende groepering zij handelen als vertegenwoordiger
van die staat, DUS niet alle staten erkennen zelfde regering =>
geopolitieke keuze complexte int. betrekkingen
, lOMoARcPSD|11439016
2. Gevolgen van de kwalificatie als staat
- Rechtspersoonlijkheid o BE is rechtssubject naar internationaal recht => in
rechtsverkeer als afzonderlijke bestaande entiteit wordt beschouwd ‘Koninkrijk
België’
o Geldt: Intern (belastingen heffen) & extern (verdragen sluiten)
- Soevereiniteit o Interne: recht eigen rechtsordening te bepalen o externe:
recht ongestoord te functioneren, zonder inmenging andere staten o handvest
van de Verenigde Naties. Artikel 2.1: beginsel van ‘soevereine gelijkheid’
o relativeren:
mogelijkheid soevereiniteit overdragen aan supranationale instellingen
(EU), zie art. 34 GW
• gevolg: rechtsregel EU voorrang op BE rechtsnormen die
daarmee strijdig zijn
mogelijkheid uitoefening soevereiniteit binnen eigen structuren
toewijzen aan andere dan nationale overheid (vb. deelstaten etc)
- Internationale immuniteit o Ten opzichte andere staten. Staten zijn gelijk, dus
ene mag andere niet controleren
o Rechtscollege vreemde staat: niet uitspreken RH BE Staat bij uitoefening van
soeverein staatsgezag (acta jure imperri)
Wel mogelijk: handelingen gesteld buiten context staatsgezag (acta
jure gestionis)
• Vb. aankoop gebouw
- Rechtsmacht
o = juridische erkenning van mogelijkheid om gezag uit te oefenen
o Is territoriaal bepaald
Binnen eigen grondgebied eigen normen uitvaardigen en afdwingen o
Uitzonderlijk: extraterritoriaal (= buiten grondgebied)
Vb. controle over vreemd territorium in zin van recht van gewapende
conflicten o Beperking:
Vb. ambassades. Geen rechtsmacht ook al op grondgebied staat o 19e
en 20e eeuw => bestonden afwijkende vormen van gezagsuitoefening
(door inmenging westerse landen elders ter wereld)
Vb. mandaatgebieden, voogdijgebieden, kolonies (vandaag weinig
belang)
Burgerschap
- Principe: wet van toepassing op BE grondgebied, m.a.w. op elke situatie en elke
persoon op grondgebied ongeacht of hij de BE nationaliteit heeft
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anoniem12345678. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82191 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now