Summary
Samenvatting - Basisbegrippen van recht 17/20
- Course
- Institution
Samenvatting - Basisbegrippen van recht
[Show more]
Seller
Follow
Anoniem12345678
Reviews received
Content preview
lOMoARcPSD|11439016Deel 1: Basisbegrippen
Het begrip ‘Recht’
Wat is het recht?
Het (objectief) recht Geheel van algemene regels voor uiterlijke gedragingen, opgelegd
door bevoegde overheid. Dit tussen een maatschappelijk verband
van levende mensen afdwingbaar door overheid (je hebt het recht, dus er
ook voor zorgen het na te leven)
RECHT ≠ RECHTVAARDIGHEID
Een rechtsregel onrechtvaardig aangevoelde situatie
Professionalisering van de rechtspraak kloof van ‘wettelijke’ en ‘werkelijke’ wereld (Spaghetti
– effect)
Men zoekt oplossingen en orde van de maatschappij via het recht
Weten waarom men zich aan iets moet houden
Gewoonteregel Herhaling van gedragingen. De gewoonteregel is gedaald door
1) Verschriftelijking van het recht
2) Invoering van wetboeken
Gewoonterecht Gewoonteregel over hoe men zich moet gedragen. Deze
regel is sanctioneerbaar
Niet – geschreven recht met langzame ontwikkelingen De
gewoonte vult het recht soms aan
Belgische grondwet Scheiding van kerk en staat. De Belgische grondwet staat in voor
1) Bidhuizen
2) Betalen van wedden voor bedienaars
RECHT = TAAL
- Specifiek taalgebruik door een jurist (≠ gewoon taalgebruik)
- Vakjargon precieze definiëring van een begrip dat niet overeenstemt met het
dagdagelijkse woord.
Indeling van het recht + definities
Publiek recht = regels hoe overheid moet functioneren
Recht = verhouding burgers – overheid
Privaat recht = verhouding burgers – rechtspersonen
= rechtsverhouding tussen burgers
Deze scheiding is relatief!
, lOMoARcPSD|11439016
1. Publiek recht
Grondwettelijk / constitutioneel recht Regels over inrichtingen en werking van de staat
Verhouding staat – burgers (grondrechten)
Administratief / bestuursrecht Regels over organisatie
Werking van bestuurlijke overheid
Beginselen van behoorlijk bestuur
Regels over bescherming van burgers tov
bestuurlijke overheid
Strafrecht Normen over strafbare gedragingen
Sancties op het niet – naleven hiervan
Strafprocesrecht Regels over opsporing, vervolging en berechtiging
Procesrecht (gerechtelijk privaat recht) Regels over organisatie, bevoegdheid en werking
van de rechterlijke instanties (=> organen of personen die
rechtsprekende functies hebben)
Fiscaal recht Regels over verplichte bijdrage van burgers voor
overheid (belastingen)
Volkenrecht (internationaal publiekrecht) Rechtsnormen tussen staten onderling
Rechtsnormen tussen staten en internationale
instanties
Rechtsnormen tussen internationale organisaties
onderling
Rechtsnormen tussen staten/internationale
organisaties en natuurlijke/rechtspersonen
Internationaal privaatrecht Regels over privé- rechtspersonen
2. Privaat recht
= regels over verhoudingen tussen burgers en rechtspersonen
= regels van aanvullend recht dwingend recht (uitzonderlijk)
Burgerlijk recht = regelt rechtsverhoudingen tussen burgers
Personen- en familierecht Regels over personen
Familiale verhoudingen tussen personen
Familiaal vermogensrecht
Zakenrecht Verhouding tussen rechtssubjecten en goederen
Verbintenissenrecht Verhouding tussen rechtssubjechten en de
betrekking tot de goederen
, lOMoARcPSD|11439016
!!! Sommige rechten zijn moeilijk in te delen, publiek of privaat dmv vermaatschappelijking
van het recht. Oplossing? Gemengde rechtstakken (bv: arbeidsrecht, handels- en
economisch recht) !!!
3. Sociaal recht
Arbeidsrecht Regels over individuele arbeidsverhoudingen
Collectieve arbeidsverhoudingen (CAO’s)
Sociaal zekerheidsrecht Regels over personen in bepaalde toestand (ziekte, werkloos,
zwangerschap,…) die een uitkering krijgen
Financieringsmechanisme
Economisch recht Regels over macro- economische verhoudingen tot voorwerpen
Handelsrecht Micro- economische verhoudingen tussen handelaars tot een
voorwerp
4. Andere rechten
Internationaal recht / volkenrecht Betrekking tussen staten onderling
Tussen staten en internationale organisaties
Tussen internationale organisaties onderling
Tussen staten/internationale organisaties en
natuurlijke/rechtspersonen
Geven GEEN elementen van soevereiniteit vrij
Supranationaal recht Betrekking tussen staten onderling
Tussen staten en internationale organisaties
Tussen internationale organisaties onderling
Tussen staten/internationale organisaties en
natuurlijke/rechtspersonen
Geven WEL elementen van soevereiniteit (hoogste macht
of gezag) vrij(EU)
Objectief recht Rechtsregels als abstracte normen los van concrete
toepassingen of individuele gevolgen
Subjectief recht Individualisering van het objectief recht
Materieel recht Rechtsregels die aan personen rechten en plichten
toekennen
Formeel recht Regels die vastliggen hoe en op welke wijze de
naleving van het materiële recht kan worden
verzekerd. (procedure- regel)
, lOMoARcPSD|11439016
Begrippen
Rechtssubjecten Alle dragers van rechten en plichten
Natuurlijke personen (mensen van vlees en bloed)
Rechtspersonen
(juridische ficties bv: VZW’s
)
Hebben recht op …
Rechtsobjecten = goederen of voorwerpen waarover rechten en plichten kunnen ontstaan.
Rechtsbekwaamheid Men heeft rechten en plichten van geboorte tot dood (sommige
uitzonderingen)
Handelingsbekwaamheid Rechten en plichten hebben die men ook zelf kan uitvoeren en
afdwingen vanaf 18 jaar (veel uitzonderingen)
RECHTSBEKWAAM ≠ HANDELINGSBEKWAAM
Rechtsfeiten Alle feiten die er zijn, zonder dat de mensen die willen
Feiten door menselijke handelingen
Rechtshandeling Een handeling waaraan het recht de door het handelend
rechtssubject beoogde rechtsgevolgen verbindt
1) Eenzijdige rechtshandelingen (testament)
2) Meerzijdige rechtshandelingen (koop – verkoop)
Bronnen van het recht en hiërarchie van de rechtsnormen
Nieuwe wetten van kracht na 10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad.
Europese normen van kracht na 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van EU
Provinciale normen van kracht na 8 dagen na publicatie in Bestuursmemoriaal
Gemeentelijke normen van kracht na 5 dagen na de aanplakking (+ bekend op website gemeente)
GRONDWET = OPPERSTE NORM
Grondwet Fundamentele wet die de inrichting, werking en onderlinge verhouding
van de staatsmachten regelt.
Regelt ook essentiële grondrechten en vrijheden van de burgers
België is een federale staat (eerste grondwet: 1831; nieuwe grondwet
van 17 februari 1994) Zowel Vlaanderen, als Wallonië, als Brussel hebben
bevoegdheden. Bv. onderwijs wordt geregeld per deelstaat.
Bepaalt weinig over de hiërarchie der normen, wel stelt ze dat
besluiten ondergeschikt zijn aan de wet. Wetgever en bestuur
ondergeschikt aan de Grondwet.
Zegt niets over verhouding tussen nationaal en internationaal recht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Anoniem12345678. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.08. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now