Samenvatting Medische ethiek (E06Y9A) - Gastmans en Dierickx
21 views 0 purchase
Course
Medische ethiek (E06Y9A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Kwetsbare waardigheid
Uitgebreide Samenvatting voor Examen - Lesnotities en Informatie uit boek van Gastmans en Dierickx:
Deze samenvatting is een zorgvuldig samengestelde combinatie van mijn eigen lesnotities en waardevolle informatie uit het boek (zowel het boek van Gastmans als van Dierickx). Alles wat je nodig he...
EEN ETHIEK VAN PRINCIPES ............................................................................................................ 6
Conflict van principes .................................................................................................................. 6
Kenmerken .................................................................................................................................. 7
Vergeten randfenomenen ............................................................................................................. 8
Tijd voor een ander geluid ............................................................................................................. 9
BESLUITVORMING..........................................................................................................................28
Algemeen .................................................................................................................................. 28
Euthanasieverzoek exploreren .................................................................................................... 28
Levensperspectief exploreren..................................................................................................... 28
Grootst mogelijke terughoudendheid in acht nemen .................................................................... 29
Patiënt, familie en naasten ......................................................................................................... 30
Hulpverlenend team .................................................................................................................. 30
Zorgvoorziening ......................................................................................................................... 31
Samenleving .............................................................................................................................. 31
INTIMITEIT EN SEKSUALITEIT BIJ OUDEREN ................................................................................... 32
KENMERKEN VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT BIJ OUDEREN ..........................................................32
Wat is seksualiteit en intimiteit? ................................................................................................. 32
Intimiteitsbeleving en seksualiteitsbeleving op oudere leeftijd ..................................................... 33
Seksualiteit in woonzorgcentra ................................................................................................... 33
Intimiteit en seksualiteit bij mensen met dementie ...................................................................... 34
ANTROPOLOGISCH-ETHISCH KADER .............................................................................................35
Inleiding .................................................................................................................................... 35
Het vreemde zelf ........................................................................................................................ 36
Het (dis)continue zelf ................................................................................................................. 36
Belichaamde zelf ....................................................................................................................... 36
Het in-de-wereld-zijn.................................................................................................................. 37
Het met-anderen-zijn ................................................................................................................. 38
Besluit ....................................................................................................................................... 39
LEVENSMOEHEID...........................................................................................................................44
Wat is levensmoeheid ................................................................................................................ 44
Risicofactoren ........................................................................................................................... 44
Beleving van mensen die levensmoe zijn ..................................................................................... 45
Houdingen van hulpverleners ..................................................................................................... 46
Levensmoeheid en levenseinde .................................................................................................. 46
Voorlopig besluit ........................................................................................................................ 46
PRENATALE RISICOVOORSPELLENDE DIAGNOSTIEK.......................................................................61
Inleiding .................................................................................................................................... 61
Presentatie casus ...................................................................................................................... 62
Ethische vraag ........................................................................................................................... 62
Beschrijving van de situatie ........................................................................................................ 62
Opinies en houdingen ................................................................................................................ 63
Inhoudelijke argumenten ............................................................................................................ 64
Besluit ....................................................................................................................................... 65
VERTELLEN OF VERZWIJGEN GAMETENDONATIE ............................................................................66
Inleiding .................................................................................................................................... 66
Beschrijving van de situatie ........................................................................................................ 66
Ethische analyse ........................................................................................................................ 68
Besluit ....................................................................................................................................... 70
KINDEREN EN ETHIEK IN HEDENDAAGSE GEZONDHEIDSZORG .......................................................71
Verschillende paradigma’s ......................................................................................................... 71
Het belang van het kind .............................................................................................................. 71
Herzien pediatrisch paradigma ................................................................................................... 72
VRIJE EN GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING ....................................................................................82
Aanvaard door… ........................................................................................................................ 82
Fundamenten ............................................................................................................................ 83
Wat is het?................................................................................................................................. 83
Informed consent in experimenten ............................................................................................. 85
Nieuwe uitdagingen ................................................................................................................... 85
Totale genoomanalyse ............................................................................................................... 86
PRIVACY EN VERTROUWELIJKHEID .................................................................................................88
Wat is beroepsgeheim? .............................................................................................................. 88
Genetische info en derden.......................................................................................................... 88
Totale genoomanalyse ............................................................................................................... 90
RECHT OM NIET TE WETEN .............................................................................................................91
Wat is het recht om niet te weten? .............................................................................................. 91
Kritiek op RNW ........................................................................................................................... 92
Ethische fundering van RNW....................................................................................................... 92
Totale genoomanalyse ............................................................................................................... 93
SCIENTIFIC INTEGRITY: DEFINITION, CODES, AND ETHICS ............................................................ 94
5
,WAARDIGHEIDSBEVORDERENDE ZORG
Dit deel komt overeen met H1 in het boek van Gastmans
In dit hoofdstuk maken we kennis met het ethische denkmodel -> we formuleren een
nieuw ethisch kader met als ethische fundamenten kwetsbaarheid + zorg + waardigheid
-> meest populaire ethische model = principebenadering
CONFLICT VAN PRINCIPES
-> er zijn 4 principes -> ethisch dilemma doet zich voor als 2 of meer van deze principes
in conflict komen met elkaar
4 principes:
® respect voor autonomie -> patiënten zijn rationele begaafde individuen die
kunnen nadenken DUS als arts doe je niet met de patiënt wat je maar wil -> arts
moet patiënt maximaal informeren over behandeling en medische interventie
DAARNA moet de arts toestemming vragen -> deze toestemming kent
verschillende gradaties1
® nonmaleficence = geen kwaad doen -> medische interventie mag niet nog meer
kwaad doen
® beneficence = goed doen -> interventie moet ervoor zorgen dat patiënt beter
wordt MAAR grens van goed doen is vaag
® rechtvaardigheid = gelijke toegang tot gezondheidszorg DUS ALS 1 patiënt
toegang heeft tot een behandeling moet de andere dat ook hebben
1
kan schriftelijk of mondeling etc.
6
,Voorbeeld:
Casus van Caroline (pagina 18) -> conflict tussen respect voor autonomie en
nonmaleficence WANT Caroline is volledig wilsbekwaam om zelf beslissing te maken
MAAR door euthanasie zal arts doden -> gaat lijnrecht in tegen het niet kwaad doen
-> uiteindelijke besluit arts = arts oordeel dat autonomie van patiënt zijn medische
ingreep rechtvaardigt
KENMERKEN
Theoretisch en oplossingsgericht
-> principe benadering = theoretisch en tegelijkertijd oplossingsgericht DUS een
concreet ethisch probleem kan men oplossen DOOR 4 principes tegenover elkaar af te
wegen
-> lijkt redelijk simpel MAAR houdt geen rekening met randfenomenen
® beleving van mensen die bij ethisch probleem betrokken zijn
® de aard en kwaliteit van menselijke relaties tussen betrokkenen
® unieke levenscontext waarin ethisch probleem zich afspeelt
Nadruk op respect voor autonomie
-> gerichtheid op autonomie = typerend in onze samenleving
Hoe komt dit?
-> ons mensbeeld vat individu op:
® als een rationeel denkend wezen
® als centrum van zingeving
® als onafhankelijk en quasi geïsoleerd van andere mensen
-> dit maakt dat samenleven slecht een verdrag is dat autonome individuen met elkaar
aangaan -> een verdrag waarin ieders rechten en belangen op een gelijke manier
gerespecteerd worden
7
, -> conclusie = elk mens is vrij om zijn eigen leven te leiden zoals hij/zij dat wil ALS de
keuzes geen schade berokkenen aan andere2 en een rechtvaardige ordening van
samenleven respecteren3
=> deze nadruk op respect voor autonomie maakt nemen van moeilijke beslissingen in
pluralistische context veel makkelijker
MAAR is deze nadruk wel zo neutraal?
Wat moet ik doen?
= belangrijkste vraag -> de centrale focus van deze vraag is altijd een specifieke en
afgelijnde beslissing OF handeling
-> het is door stellen van concrete handelingen of door nemen duidelijke beslissingen
dat concrete ethische principes worden gerespecteerd
VERGETEN RANDFENOMENEN
-> vereenvoudigde aanpak heeft als gevolg dat essentiële aspecten van zorgpraktijk over
hoofd worden gezien
Morele houdingen
= zorgzaamheid + empathie + respect + vertrouwen -> deze worden allemaal niet in
rekening gehouden in principebenadering DOORDAT ze gericht is op de observeerbare
handelingen
Voorbeeld = keuze arts bij Caroline -> respect is makkelijker af te leiden uit wat hij
uiteindelijk beslist DAN uit hoe hij met haar omgaat
Hele zorgproces
-> in principebenadering ontbreekt er ethische appreciatie voor zorgprocessen -> het
wordt gereduceerd tot enkele observeerbare zorghandelingen die op een bepaald
2
nonmaleficence
3
rechtvaardigheid
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller camillelauwers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.15. You're not tied to anything after your purchase.
