HFST. 1: VRAAG, AANBOD EN DESIGN (1700-1850) / DESIGN REFORM (1801-1865)
Vraag, aanbod en design (1700-1850)
Vraag, aanbod en design (1700-1800): Inleiding
18de eeuw:
⇨ nieuwe methodes voor productie en consumptie
⇨ nieuwe materialen
⇨ grotere productiviteit
→ enorme invloed op decoratieve producten in Europa en in Noord-Amerika
Frankrijk: versterking van de monarchie onder Louis XIV (1643- 1715)
⇨ visuele uitdrukking politiek gezag via patronage
⇨ controle over de productie van decoratieve kunsten
Groot Brittannië: groei van vraag om consumptie
⇨ rol van design en marketing in de context van een groeiende economie
Verlangen naar sociale mobiliteit en comfort van de middenklasse
Modern design: resultaat van de dynamiek van wederzijdse afhankelijkheid tussen productie en
consumptie, de intrede van nieuwe technologieën, marketing, communicatie en competitieve
commerciële praktijken
Jeff Koons, Louis XIV, 1986, J. Hardouin-Mansart, Paleis van Versaille.
roestvrije staal Spiegelzaal, 1678-1684, Spiegels van St. Gobain
,Absolutisme en de controle over de productie: kunstenaar en ambachtsman
Systeem van staatsbedrijven begint:
⇨ hofschilders: directreurs + ook ontwerp leveren voor de manufacturen
⇨ Frankrijk: decoratieve kunsten dragen de namen van de koningen
⇨ Louis XIV: barok grandeur, XV: roccoco, XVI: klassicisme: meest fijne niveau van
vakmanschap in alle aspecten
Schilders en beeldhouwers die de modellen leverden: hogere status dan de uitvoerende
ambachtsman
⇨ onderscheid maar gezonde samenwerking tussen kunstenaar en ambachtsman
→hoogste kwaliteit
⇨ kunstenaar bewoog zich zonder probleem tussen disciplines en taken
Specialisatie voor efficiëntie zonder kwaliteitsverlies→19de eeuw
Alle kunsten politieke en sociale betekenis: versterking van de staat, economische stabiliteit
Louis XV stoel Louis XVI interieur
De vooruitgang: concrete voorbeelden
⇨ vanaf 1815: verminderde politieke vijandigheid (1812 einde oorlog tussen G.B. en V.S.; 1815 einde
Napoleon, vrede van Wenen)
→Stimulans voor handel, groei van de markt voor industriële goederen
⇨ uitvinding van Cotton Gin (zaden uit te halen), Amerikaan Eli Whitney (1765-1825)
⇨ groei van ruwe katoen teelt, gecombineerd met stoomkracht→ vermindering prijs van
textiel→beschikbaar voor middenklasse (daarvoor uit Indië)
⇨ VS: slavenarbeid op de plantages, mechanische druk van vormen, gebruik van naaimachine
⇨ expansie van vrouwen mode, prêt-à-porter kleding, dankzij printtechnieken gekleurde afbeeldingen
in tijdschriften→ geïllustreerde mode tijdschriften
⇨ optimisme + angst voor de menselijke gevolgen van onbelemmerde economische groei
⇨ begin van globalisering (kolonies)
,Eli Whitney, Cotton Gin, 1793 Isaac Singer, naaimachine, 1851
⇨ vooruitgang in druktechnieken
→ (Chromo)lithografie→geïllustreerde dagbladen en
weekbladen, illustraties in boeken (vignette), behang
(belangrijk bij middenklasse), invloed op textiel en
kleding
Lithografie, de print
⇨ constructie van spoorwegen
→ eerst in G.B., dan heel Europa en V.S.→groot stimulans
voor handel (snellere en gemakkelijkere transport voor
ruwe grondstoffen)
→ privé reizen → toerisme (Greenwich: 878 bakstenen
bogen!)
De Greenwich Railway, 1837
⇨ begin van reclame industrie:
- in posters, kranten, tijdschriften, licht,
achter glas
- kleinhandel, vaste prijzen
- bel. voor stadsleven
- ervaring van shoppen
Bourgeois interieur, ca. Paddington station,
1850, V&A Museum 1863
, Nieuwe materialen in de decoratieve kunsten
Producten en hun bewerking: overweldigend
⇨ zilver electroplating (chemische reactie met behulp van elektriciteit om dunne coating van
zilver op nikkel) → grote variëteit van metalen koopwaar, ook tafelgerei (thuis, hotels,
schepen, restaurants)
→ middenklasse vrijetijdsbesteding en vermaak • George Elkington’s Catalogue
George Elkington’s Catalogue
⇨ nieuwe technologie samen met traditionele stijl (hoogste artistieke inventie en
kunnen uit verleden)
⇨ getoond in Crystal Palace, 1851, geprezen voor relatie tss. ambacht en industrie
Nieuwe materiaal en meubelkunst: Gietijzer en gebogen hout door stoom
⇨ 1830 Michael Thonet (1796-1871): geen noodzaak meer voor graveren → licht, neoklassiek
⇨ Karl Friedrich Schinkel (1781-1841): giet- en smeedijzer voor tuinmeubilair, identieke
stukken, neoklassiek // vandaag nog steeds zelfde technologie
George Elkington’s Catalogue, Ontwerpen Michael Thonet, Bijzet stoel, Karl Friedrich Schinkel, Bijzet stoel,
voor electroplated zilveren terrines, 1847 beukenhout, ca. 1836-40, gietijzer, ca. 1821, Vitra Design
V&A Museum Museum
De rol van het meubelstuk in Europa
Naast technologie ook stijlverandering: Biedermeier
⇨ Duitsland en Oostenrijk, vanaf 1815
⇨ bijna abstracte eenvoud, klemtoon op schoonheid van
hout, gepolijste oppervlakken
⇨ TOEN: grandeur in schaal en decoratie meer dan het
praktische
Biedermeier schrijftafel en stoel,
Na Vrede van Wenen: herstel van reputatie voor Frankrijk Joseph Danhauser, 1825 (replica)
⇨ demonstreren van industriële luxeproducten
⇨ grote internationale beurzen en tentoonstellingen: meubel is groot en imposant,
competitieve sfeer, marketing potentieel
→ aanmoedigend voor de fabrikanten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavangoethem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.83. You're not tied to anything after your purchase.