Summary
Samenvatting probleem 5 Recht, Economie en Maatschappij
- Course
- Institution
Werkgroepuitwerkingen probleem 5 Recht, Economie en Maatschappij
[Show more]
Seller
Follow
anneliekespanninga
Content preview
Probleem 5 REMLeerdoelen
1. Wat is de functie van onrechtmatigedaadsrecht, vanuit rechtseconomisch perspectief
bezien?
Veel activiteiten roepen de kans op schade voor anderen in het leven. Mensen brengen
elkaar in bepaalde mate in gevaar. Als degene die dit gevaar creëert niet opdraait voor de
eventuele schade, is er sprake van een negatief extern effect. Degene die dit veroorzaakt
houdt geen rekening met de kosten van dit effect De private kosten van de activiteit zijn
dus lager dan de maatschappelijke kosten, waardoor activiteit wordt uitgeoefend, terwijl dit
niet wenselijk is voor maatschappij.
Oplossing: externe effect internaliseren; actor draait dan zelf op voor de kosten van het
externe effect en zal er in zijn beslissingen rekening mee houden.
Kan via aansprakelijkheidsrecht.
In het onrechtmatigedaadsrecht is vereist dat schade is veroorzaakt door een andere
persoon (of zaak) dan degene die de schade lijdt.
Bij het streven naar maximale welvaart gaat het in eerste instantie om de omvang van de
welvaart, niet om de verdeling ervan. In de economische analyse van het
onrechtmatigedaadsrecht staat de verdeling van welvaart dan ook niet centraal.
Herverdeling van inkomen kan beter via belastingen dan via aansprakelijkheid worden
nagestreefd.
De vraag wie een bepaalde schade moet dragen, wordt in de rechtseconomische benadering
niet beantwoord door overwegingen van billijkheid of rechtvaardigheid, maar door te
onderzoeken hoe de welvaart wordt gemaximaliseerd.
Bij lage transactiekosten hoeft het recht volgens Coase alleen maar rechten toe te wijzen. Als
transactiekosten hoog zijn moeten rechtsregels ervoor zorgen dat de optimale uitkomst
wordt bereikt.
Calabresi onderscheidt twee hoofddoelen:
1. Rechtvaardigheid (als randvoorwaarde);
2. Het reduceren van de kosten van ongevallen. Bestaat uit drie subdoelen:
a. Reductie van primaire ongevalskosten: verminderen van het aantal
ongevallen/de ernst ervan. Wordt gestreefd naar optimale zorg en een
optimaal aantal ongevalle
i. Specific deterrence: specifieke acties verbieden.
ii. General deterrence: acties duurder maken.
b. Reductie van secundaire ongevalskosten: door schade te spreiden over een
grotere groep of door haar te laten dragen door een meer daadkrachtige
partij, kunnen maatschappelijke kosten van de schade worden gereduceerd.
Wordt pas relevant als ongevallen niet voorkomen zijn.
c. Reductie van tertiaire ongevalskosten: de inspanningen die worden gedaan
om primaire en secundaire ongevalskosten te verlagen. Het verlagen van a en
b moet niet meer kosten dan wordt bespaard.
, Einddoel is minimaliseren van optelsom van ongevalskosten a, b en c.
2. Hoe wordt, in het recht en in de rechtseconomie, de zorgvuldigheidsnorm ingevuld?
Wanneer een gedraging een gevaar voor anderen in het leven roept, is het nog niet
voldoende om onrechtmatigheid aan te nemen. Hiervoor spelen de criteria uit het
Kelderluikarrest een grote rol.
De belangenafweging in het kader van de zorgvuldigheidsnorm is onderwerp van uitgebreide
rechtseconomische analyse.
Negligence: het idee dat actoren, door bepaalde voorzorgsmaatregelen te treffen, kunnen
proberen schade te voorkomen.
Door de kosten van zorg af te wegen tegen de schade die ermee kan worden voorkomen,
kan het optimale zorgniveau worden bepaald.
Hand-formule: iemand is alleen aansprakelijk, als de kosten van voorzorg lager zijn dan de
vermenigvuldiging van ongevalskans en ongevalskosten.
*Komt uit United States v. Carroll Towing Co, Judge Hand moest hier oordelen.
Volgens rechter waren er drie elementen belangrijk om te bepalen of iemand nalatig is:
1. De waarschijnlijkheid dat ongeval gebeurt (P);
2. De ernst van de schade als dit gebeurt (L);
3. De bezwaarlijkheid van te nemen voorzorgsmaatregelen (B)
Er is sprake van nalatigheid als B < PxL, was in dit geval zo.
Deze afweging kan bijdragen aan het maximaliseren van de maatschappelijke welvaart door
het minimaliseren van de som van zorgkosten en verwachte schade.
Onzorgvuldig gedrag: wanneer het wenselijk is extra zorg te nemen, maar dit niet gebeurt.
Let op: niet kijken naar absolute waarde van zorg- en ongevalskosten, maar naar de
verandering in die waarden om optimale hoeveelheid zorg te vinden.
Marginale Hand-formule: vergelijking van stijging kosten en daling verwachte schade.
Als marginale kosten groter zijn dan de marginale baten (stijging zorgkosten is groter dan
daling in verwachte schade) is het inefficiënt om extra maatregelen te nemen.
Verwachte schade daalt als er zorgvuldiger wordt gehandeld, maar invloed van extra zorg
neemt af als er steeds zorgvuldiger wordt gehandeld. Bij een laag zorgniveau heeft extra zorg
meer invloed dan bij hoog zorgniveau.
- Relatief lage zorgniveaus: kosten van extra zorg zijn lager dan de baten;
- Relatief hoge zorgniveaus: kosten van extra zorg zijn hoger dan de baten.
Optimale zorgniveau: marginale baten van zorg zijn precies gelijk aan de marginale
opbrengst. Optelsom van zorgkosten en verwachte schade zijn hier minimaal.
Optimale zorg is niet hetzelfde als maximale zorg.
We verplichte ons niet tot het redden van levens tegen elke prijs; kosten van vermijding
kunnen te hoog worden. Bovendien nemen we liever snelle voertuigen dan langzame veilige.
Zorgvuldigheidsnorm geeft actoren een prikkel om het optimale zorgniveau te hanteren,
mits de vereiste zorg op dit optimale niveau wordt gesteld.
- Onzorgvuldige actoren: zijn aansprakelijk voor de schade en dragen dus hun eigen
zorgkosten + de schade.
- Zorgvuldige actoren: zijn niet aansprakelijk; dragen alleen eigen zorgkosten. Bij
overzorgvuldigheid zijn deze eigen kosten hoger.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anneliekespanninga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now