Dit is een samenvatting van het onderdeel embryologie in het blok locomotorisch stelsel in het eerste jaar geneeskunde aan de Ugent; Het vak wordt gegeven door professor Krysko.
- gametogenese
- ontwikkeling v bevruchte eicel tot geboorte
- teratogenese ---> ziekte + afwijkingen doorgeven aan baby via placenta moeder ---> niet
noodzakelijk erfelijk
---> bv. thalidomide
Timing in ontwikkeling v mens =
- zwangerschapsduur = gestational age = 40 weken ---> v 1e dag v laatste menstruatie als vrouw
regelmatig menstrueert
- ontwikkelingsleeftijd = fertilization age = 38 weken ---> datum v bevruchting = postconceptional
age
- 0-2wk = bevruchting tot bilaminaire kiemschijf = pre-organogenese
- embryonale periode =
− 3-4wk = bilaminaire kiemschijf tot primitieve
lichaamsvormen
− 3-8wk = organogenese
- foetale periode =
9-38wk = voornamelijk groei
Primitieve lichaamsvormen bij vertebraten =
---> verschil tussen ≠ embryo’s = onmogelijk zichtbaar ---> allemaal heel gelijkend in eerste stadia
Inwerken teratogene factoren =
verschillen naargelang het ogenblik wnr ze inwerken ---> 3 periodes onderscheiden in ontwikkeling =
- eerste 2 weken na bevruchting ---> embryo sterft + zwangerschap niet vaststellen = meer dan
helft v eicellen plant zich niet in
---> organogenese = 15-60 dagen na bevruchting ---> stoornissen v groei + diffrentiatie ontstaan +
geen latere correctie aanbrengen = zeer grote afwijkingen v uitzicht + functie zijn definitief (= zelf
bij kortstondige inwerking)
---> schadelijke stoffen na vorming organen = minder opvallende afwijkingen v vorm ---> wel functie
---> ontwikkeling bevruchte eicel tot geboorte = indelen in:
- embryonale periode = duurt 8 weken ---> begin v alle organen
- foetale periode = hoofdzakelijk groei plaatsvinden + sommige organen veranderen nog
grootste risico op geboorteafwijkingen = in 5e week (= in embryonale fase) ---> 1e prenataal bezoek = 81
weken
,Teratogenen =
schadelijke omgevingsfactoren ---> voorbeelden =
- pharmaca
- alcohol + nicotine ---> gevolg = baby met gespleten lip
- drugs
- virussen ---> na invoering universele rubellavaccinatie is congenitale rubella = zeer zeldzaam
- RX stralen
- hormonen
- arseen + kwik + cyanide
- tekort aan foliumzuur = aanleg v zenuwstelsel verstoren ---> gevolg = myelomenigocèle =
neurale buisdefecten ---> organen bloot liggen
Spermatogenese en oögenese
= differentiatie v primordale geslachtscellen (PGC) tot spermatozoa + rijpe oöcyten
1. man =
- PGC’s = slapend tot pubertijd ---> differentiatie tot spermatogonia =
mitose beginnen
Spermatogenese Oögenese
Veel efficiënter Niet zo efficiënt
Meiose 1 = in pubertijd Meiose 1 = in foetale periode
Blijvende mitose bij man Gelimiteerde stock
Oögenese =
- definitieve voorraad oöcyten
- verloopt zeer geleidelijk + in fases = met rust periode
- primaire oöcyten = in rust tot ovariële cyclus
- meiose 1 afwerken tijdens ovariële cylcus
- meiose 2 afwerken indien bevruchting = op moment v bevruchting
- per ovariële cyclus = 10 à 15 follikels activeren ---> uiteindelijk slechts 1 rijpe follikel --->
follikelatresie
- rijpe eicel = groot + immobiel
---> ontwikkeling v ovarium v primordiala follikels tot Graafse follikel + ovulatie + luteale fase =
3
, overzicht mitotische gebeurtenissen + follikelontwikkeling in eierstok =
- voor geboorte =
− mitose in oögonium (stamcel) ---> w primaire oöcyt
− primaire oöcyt ---> primordiale follikel
- tijdens kindertijd (met inactieve eierstokken) =
− primaire oöcyt = in profase 1 blijven + is aanwezig bij geboorte
- elke maand vanaf pubertijd =
− primaire oöcyt = in profase 1
− stimulatie v LH piek = 1 primaire oöcyt voltooid meiosis 1 ---> vormen secundair oöcyt + 1e
poollichaampje
− secundaire oöcyt = arresteren in metafase 2 + vrijgeven tijdens ovulatie
- bij bevruchting =
− fertilisatie dr spermacel = meiosis 2 voltooien ---> vorming 2e poollichaampje
− vrijgekomen secundaire oöcyt verandert in corpus luteum ---> degradeert uiteindelijk
---> ongeveer 5 – 12 primaire follikels hervatten elke maand de ontwikkeling
---> 1 follikel w dominant tov rest ---> degenereren dr folliculaire atresie
---> folliculogenese selectief stimularen in slechts enkele follikels per maand =
- hypothese 1 = follikels verder ontwikkelen = progressief gevoeliger worden voor stimulerende
effecten v FSH ---> follikels die op basis v toeval verder gevorderd zijn = scherper reageren op FSH
+ w voortgetrokken
- hypothese 2 = selectieproces ---> reguleren dr complex systeem v feedback tussen hypofyse- en
ovariumhormonen + groeifactoren
---> naar mate ouder worden vrouw = risico op non-disjunctie w groter
Spermatogenese =
- relatief snel + zonder tussenperiodes
- spermatogonia = blijven delen dr mitose
---> gaan niet als groep in geheel dr meiose
- spermatozoïde = kleine immobiele cel
---> Spermatogenese is het overkoepelende proces van spermavorming, dat start vanuit de
ongedifferentieerd spermatogoniale stamcellen en leidt tot de productie van spermatiden.
---> Spermiogenese is een specifieke fase binnen spermatogenese die de laatste transformatie
4
van spermatiden naar volledig gevormde spermacellen omvat.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller geneeskundesamenvattingen53. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.70. You're not tied to anything after your purchase.
