Sociology 1
Alle verplichte literatuur samengevat per week
Boek: our social world: introduction to sociology
Week 1
Boek: our social world: introduction to sociology
Hoofdstuk 1: sociology, A unique way to view the world.
Wat is sociologie?
Sociologie is de wetenschappelijke studie van sociaal leven, sociale veranderingen, en de sociale
oorzaken en gevolgen van menselijk gedrag. Sociologen onderzoeken hoe de samenleving zowel
individuen als groepen beïnvloedt en hoe deze groepen de samenleving vormen. In tegenstelling tot
psychologie, die zich richt op individuele eigenschappen en gedragingen, kijkt sociologie naar
groepspatronen en interacties. Sociologen bestuderen onder andere hoe en waarom mensen in
groepen functioneren, hoe macht en beslissingen binnen groepen worden verdeeld, en hoe sociale
problemen zoals criminaliteit en armoede ontstaan en kunnen worden aangepakt.
Sociologen bestuderen verschillende groepsniveaus, van tweepersoons interacties (dyades) tot kleine
en grote groepen, organisaties, nationale en mondiale netwerken. Ze richten zich ook op globalisering
en hoe de wereld steeds meer een interafhankelijke eenheid wordt. Sociologie helpt ons te begrijpen
hoe deze groepen zijn georganiseerd, hoe ze functioneren, en waarom er conflicten kunnen ontstaan.
Ideeën die ten grondslag liggen aan sociologie
Een van de belangrijkste concepten in alle wetenschappen, inclusief sociologie, is dat één actie een
andere kan veroorzaken. Sociologen delen enkele fundamentele veronderstellingen over de sociale
wereld die algemeen als waar worden beschouwd.
Ten eerste zijn mensen van nature sociale wezens die contact zoeken met anderen en beïnvloed
worden door de gedragingen van anderen. Mensen hebben sociale groepen nodig om te overleven
en hun identiteit wordt gevormd door deze groepsverbanden. Individuen leven hun leven
grotendeels binnen sociale groepen, waar ze leren samenwerken, doelen delen, macht verdelen, en
conflicten hebben over middelen.
De interactie tussen individu en groep is een tweerichtingsproces, waarbij beide elkaar beïnvloeden.
Sociale groepen worden gekenmerkt door terugkerende patronen, geordend gedrag, gedeelde
verwachtingen, en gemeenschappelijke opvattingen. Conflicten en veranderingen zijn natuurlijke en
onvermijdelijke kenmerken van groepen en samenlevingen. Groepen moeten zich aanpassen aan
veranderingen om te overleven, maar snelle veranderingen kunnen leiden tot conflicten en
protesten.
Deze kernideeën vormen de basis van sociologisch onderzoek en bieden nieuwe perspectieven op
onze sociale wereld.
Sociologische bevindingen en alledaagse overtuigingen
Sociologisch onderzoek toont aan dat veel alledaagse overtuigingen niet waar zijn:
- Ongelijkheid tussen mannen en vrouwen: Veel mensen denken dat verschillen in gedrag
tussen mannen en vrouwen vooral biologisch zijn. Onderzoek toont echter aan dat cultuur
een grote rol speelt. In sommige culturen, zoals de Wodaabe-stam in Afrika, nemen vrouwen
zwaar werk op zich, terwijl mannen zich met uiterlijke verzorging en sociale activiteiten
bezighouden. Dit laat zien dat gedrag niet alleen aan biologische factoren kan worden
toegeschreven.
, - Raciale indelingen: Er wordt vaak gedacht dat raciale groepen gebaseerd zijn op biologische
verschillen. In werkelijkheid zijn deze categorieën sociaal geconstrueerd en variëren ze tussen
en binnen samenlevingen. Wat als één ras wordt beschouwd in het ene land, kan als een
ander ras worden gezien in een ander land. Bovendien veranderen raciale categorieën in de
loop van de tijd, zelfs binnen dezelfde samenleving.
- Huwelijken in de Verenigde Staten: De overtuiging dat de meeste huwelijken in de VS niet
standhouden is niet zo simpel. Huwelijks- en scheidingspercentages variëren sterk afhankelijk
van factoren zoals leeftijd, opleidingsniveau en inkomen. Onderzoek suggereert dat het risico
op scheiding rond de 42-45% ligt, afhankelijk van demografische factoren.
Deze voorbeelden tonen aan dat sociologie een nuttige methode biedt om de juistheid van onze
alledaagse aannames te beoordelen en om beter geïnformeerde en rechtvaardige sociale
beleidsbeslissingen te nemen.
Sociologische verbeeldingskracht
Gebeurtenissen in de sociale wereld beïnvloeden ons persoonlijke leven, en persoonlijke problemen
vinden vaak hun oorsprong in bredere sociale kwesties. C. Wright Mills introduceerde het concept
van de sociologische verbeelding om het vermogen te beschrijven om de complexe relatie tussen
individuele ervaringen en publieke kwesties te begrijpen. Veel persoonlijke problemen, zoals
werkloosheid of moeite met het betalen van collegegeld, zijn het gevolg van grotere
maatschappelijke krachten, zoals economische recessies of verminderde overheidssteun. Door een
sociologische verbeelding te ontwikkelen, wordt het mogelijk te zien hoe sociale krachten onze levens
en gedrag beïnvloeden en hoe persoonlijke ervaringen deel uitmaken van een bredere sociale
context.
Vragen die sociologen stellen- en niet stellen
Sociologen richten zich op vragen die door middel van onderzoek beantwoord kunnen worden, zoals
hoe mensen zich voelen over bepaalde kwesties en hoe hun overtuigingen hun gedrag beïnvloeden.
Ze onderzoeken bijvoorbeeld wie een abortus ondergaat, waarom, en hoe de samenleving dit ziet,
maar ze doen geen ethische uitspraken over of abortus goed of slecht is. Evenzo kunnen ze
onderzoeken onder welke omstandigheden mensen dronken worden en hoe hun gedrag varieert
afhankelijk van de sociale omgeving, zonder een oordeel te vellen over het gebruik van alcohol. Het
doel is om objectief feiten, oorzaken en gevolgen van gedrag te bestuderen.
De sociale wetenschappen: een vergelijking
Vroeger berustten onze opvattingen over mensen en sociale relaties op stereotypen, intuïtie,
bijgeloof en tradities. Tegenwoordig gebruiken sociale wetenschappers, zoals sociologen,
antropologen, psychologen, economen, cultuurgeografen, historici en politicologen, de
wetenschappelijke methode om sociale relaties te bestuderen, misleidende opvattingen te corrigeren
en beleidsbeslissingen te sturen.
Hier zijn enkele voorbeelden van specifieke studies:
- Antropologen: onderzoeken bijvoorbeeld afval om te begrijpen hoe mensen leven. Ze
bestuderen cultuur en levenswijzen, met een focus die overlapt met sociologie.
- Psychologen: meten fysiologische reacties op gewelddadige filmclips om gevoelens te
onderzoeken. Ze richten zich op individueel gedrag en mentale processen zoals geheugen en
waarneming.
- Politicologen: analyseren opiniepeilingen om verkiezingsresultaten en stemgedrag te
voorspellen. Ze bestuderen regeringssystemen, macht en politiek gedrag.
- Economen: bestuderen het banksysteem en markttendensen om de wereldeconomie te
begrijpen. Ze richten zich op economische condities, zoals vraag en aanbod, inflatie, en
werkgelegenheid.
,Hoewel deze sociale wetenschappen gemeenschappelijke onderwerpen en methoden hebben, heeft
elke discipline een eigen focus. Sociologie biedt een brede blik op menselijk gedrag, sociale interactie
en sociale structuren.
Waarom is sociologie belangrijk?
Sociologie helpt ons onze relaties met anderen te begrijpen, kan bijdragen aan sociale
beleidsbeslissingen, en de vaardigheden die je ontwikkelt in sociologie zijn bruikbaar in diverse
carrièrevelden.
Waarom zou je sociologie studeren?
Een sociologische blik helpt ons effectiever te zijn in verschillende rollen, zoals werknemer, vriend,
familielid en burger. Het biedt inzicht in sociale patronen en structuren die vaak over het hoofd
worden gezien. Dit perspectief:
1. Vergroot zelfbewustzijn en biedt kansen om je leven te verbeteren.
2. Biedt een compleet begrip van sociale situaties door groepsanalyses.
3. Helpt problemen systematisch en objectief te evalueren.
4. Verbetert begrip van culturele diversiteit en gedragsverschillen.
5. Beoordeelt de impact van sociaal beleid.
6. Verduidelijkt de complexiteit van sociaal leven en hoe het wetenschappelijk te bestuderen.
7. Ontwikkelt vaardigheden in interpersoonlijke relaties, kritisch denken, gegevensverzameling,
probleemoplossing en besluitvorming.
8. Leert hoe je je lokale omgeving en de maatschappij kunt veranderen.
Deze inzichten vormen de basis van sociologie en zijn behandeld in de sociologische literatuur, zoals
sociale structuur, socialisatie, stratificatie, en sociale verandering.
Wat doen sociologen?
Afgestudeerden in sociologie vinden vaak hun eerste banen in sociale dienstverlening,
administratieve functies, verkoop en marketing, of management. Met een master- of doctoraal graad
kunnen sociologen universitaire docenten, onderzoekers, clinici of consultants worden. Ze werken
ook voor de overheid, bedrijven of non-profitorganisaties. Sociologen buiten de academische wereld
gebruiken hun kennis en onderzoek vaardigheden in HR, als consultants, bij overheidsinstellingen,
sociale diensten, en gezondheidsorganisaties. Door middel van hun werk dragen ze bij aan het
verbeteren van de samenleving.
Het sociale wereldmodel
Het Sociale Wereldmodel helpt ons om de verschillende niveaus
van sociale groepen te begrijpen, van de kleinste eenheden tot de
grootste structuren. Dit model visualiseert de samenleving als een
reeks van onderling verbonden groepen, organisaties, instellingen
en samenlevingen. Kleine groepen zoals gezinnen of vrienden
maken deel uit van grotere eenheden zoals scholen en bedrijven,
die op hun beurt deel uitmaken van nog grotere groepen zoals
nationale overheden of internationale organisaties. Het model
benadrukt dat deze groepen soms samenwerken, maar ook in
conflict kunnen zijn over middelen. Het ontwikkelen van een
sociologische verbeeldingskracht helpt ons deze verschillende
niveaus en hun onderlinge verbindingen te begrijpen.
, Sociale structuren
Het sociale wereldmodel vergelijkt de structuur van de samenleving met het menselijk lichaam. Net
zoals het lichaam bestaat uit verbonden organen en spieren (zoals de hersenen, het hart, en de
longen), bestaat de samenleving uit verschillende sociale eenheden die met elkaar verbonden zijn,
van kleine groepen zoals gezinnen tot grotere eenheden zoals politieke partijen en internationale
organisaties. Deze sociale eenheden vormen samen de sociale structuur, die stabiliteit en orde in de
samenleving brengt door interacties, rollen en instellingen te organiseren.
Net zoals organen in het lichaam soms conflicten ervaren die andere organen beïnvloeden
(bijvoorbeeld een hartaanval die de bloedcirculatie beïnvloedt), kunnen sociale eenheden en
instellingen ook in conflict zijn. Bijvoorbeeld, religieuze overtuigingen over anticonceptie kunnen
botsen met gezondheidszorgsystemen en wetgeving zoals de Affordable Care Act in de VS.
Sociale instellingen, zoals familie, onderwijs, religie, politiek, gezondheidszorg, en economie, bieden
richtlijnen en structuren die essentieel zijn voor de samenleving. Ze helpen bij het vervullen van
basisbehoeften en begeleiden menselijk gedrag. Problemen in één instelling, zoals een tekort aan
medische zorg, kunnen bredere gevolgen hebben voor andere sociale instellingen en de maatschappij
als geheel.
Een nationale samenleving is een van de grootste sociale eenheden in dit model. Het omvat een
bevolking binnen een bepaald geografisch gebied, verbonden door gemeenschappelijke ideeën en
politieke autoriteit, met een unieke cultuur en identiteit. In sommige gevallen kunnen nationale
samenlevingen multicultureel zijn, met verschillende groepen die zichzelf als aparte nationaliteiten
beschouwen, zoals in het Verenigd Koninkrijk.
Sociale processen
Sociale processen functioneren als de vitale functies van het menselijk lichaam. Terwijl het skelet
structuur en stabiliteit biedt, zorgen sociale processen voor dynamiek en interactie binnen de
samenleving. Deze processen omvatten:
- Socialisatie: Dit proces leert individuen hoe zich te gedragen in hun samenleving, via families,
scholen en andere sociale eenheden. Het is essentieel voor de continuïteit van de
maatschappij, omdat het leden van de samenleving voorbereidt op hun rol en overleving.
- Conflict: Dit verwijst naar strijd tussen individuen of groepen over middelen zoals geld en
banen. Conflicten kunnen invloed hebben op andere sociale eenheden en leiden tot bredere
maatschappelijke effecten.
- Verandering: Sociale eenheden ondergaan voortdurend veranderingen die elkaar
beïnvloeden. Bijvoorbeeld, veranderingen in de gezondheidszorg kunnen de arbeidsmarkt
beïnvloeden, wat weer gevolgen heeft voor de economie en uiteindelijk voor gezinnen en
religieuze gemeenschappen.
Sociologen bestuderen deze processen om te begrijpen hoe ze de werking en dynamiek van sociale
eenheden beïnvloeden. Net zoals lichaamsfuncties essentieel zijn voor het leven van het lichaam, zijn
sociale processen cruciaal voor de werking van de samenleving.
Onze sociale wereld en haar omgeving
Elke sociale eenheid, of het nu een klein gezin of een grote onderneming is, bevindt zich in een
omgeving die alles omvat wat de eenheid beïnvloedt, zoals fysieke en organisatorische omgevingen
en technologische innovaties. Deze eenheden moeten zich aanpassen aan hun omgeving, die hen
richtlijnen en steun biedt, zoals een religieuze gemeenschap die afhankelijk is van lokale economieën
en educatieve instellingen. Sociale eenheden kunnen conflicteren of samenwerken, afhankelijk van
hun eigenbelang en behoefte aan zelfbehoud. Dit conflict of samenwerking verandert niets aan hun
onderlinge afhankelijkheid en kan worden bestudeerd met de wetenschappelijke methode
Het bestuderen van de sociale wereld: niveaus van analyse
