Summary
Samenvatting Taak wpo 2 PGB
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting boek als voorbereiding vr WPO 2
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mariebalasse22
Content preview
M.B. (2023/24)PGB TAAK 2: SAMENVATTING WEC 2:
DEEL 1: DE ECONOMISCHE WEDEROPBOUW & DE VERSTERKING VAN HET SOCIAAL
OVERLEG: 1945 - 1960: (p. 258-263 & 281-291)
A. de economische wederopbouw & de versterking van het sociaal overleg:
1. wederopbouw van BEL naoorlogse eco: snel = verlengde van restauratie van lib eco
beleid
● idee: terugkeer naar vooroorlogse vrije marktmodel
○ probleem: onevenwicht = beschikbare geldvoorraad <> aanbod van goederen
& diensten
○ oorzaak: onhoudbare situatie
■ hoge oorlogsprijzen
■ onaangepaste lonen
○ oplossing:
■ prijsdaling
■ loonsverhoging
● C. Gutt: muntsanering:
○ Okt. 1944:
■ oude bankbiljetten: geen koopkracht
■ alle rekeningen geblokkeerd
○ wat:
■ per persoon slechts klein bedrag omzetten tot nieuwe bankbiljetten
■ rest = tijdelijk onbeschibare rekeningen → omzetten in een
muntsaneringslening
○ doel: inkrimping van geldomloop → evenredige daling van prijzen op zwarte
markt
○ ook: loonsverhoging moest beperkt blijven
■ reden: prijsdaling niet verhinderen
● September 1944: Nationale Conferentie van de Arbeid = kleinere vermeerdering tov
1940 (slechts 40%)
2. Compensatie op sociaal vlak:
● eco beleid ~ algemeen socialeverzekeringsstelsel:
○ compromis van gematigde figuren uit vakbonds- en WG-wereld
○ linkervleugel van soc vakbond & grote delen van christelijke
arbeidersbeweging = :(
○ Figuur: A. Van Acker
● december 1944: besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders
,M.B. (2023/24)
● 16 januari 1945: °Rijksdienst voor Maatschappelijke Zekerheid
● elke verzekerde werknemer heeft recht op:
○ vervangend inkomen
○ wanneer:
■ werkloosheid
■ ziekte
■ invaliditeit
■ ouderdom
○ uitgangspunt: recht op arbeid
○ staat: minimuminkomen van elke loontrekkende garanderen
● verandering in vrijheid tot vakvereniging:
○ WG: mag wettelijk de ‘organisaties van de arbeiders niet hinderen’ (eis van
de vakbonden)
○ onderhandelingen op paritaire basis over lonen & arbeidsomstandigheden:
algemeen & wettelijk verplicht
○ vwdn vr organisaties:
■ klassenverzoenende ideologie (van Het Pact) aanvaarden
■ nationaal georganiseerd zijn
■ minimaal #leden hebben of ondernemingen organiseren die samen
evenveel WN telden
○ probleem vr clandestiene vakbeweging: moeilijk om aan criteria te
beantwoorden
● Het Sociaal Pact:
○ wat: innovatie op democratische legitimiteit
■ 1e codificatie van praktijk om soc organisaties een representatieve
monopolie te geven
■ andere legitimiteit dan parlement & EAS
○ opbouw: reeks concrete hervormingsvoorstellen v/d staat:
■ regering & parlement: wetgevende werk
■ staat: organiseren van nationale solidariteit
■ hervormingen = consensus tussen georganiseerde WG & WN
3. Reacties op het Sociaal Pact:
● SP al voor 1940 bezig:
○ pas in 1944:
■ °allesomvattende basiscompromis
■ eenheid in rationalisering van bestaande wetgeving gebracht
● tegenstand van conservatieve & katholieke WG
● #voordelen vr bedrijfsleven:
○ stijgende productiviteit
○ proletarisering van de arbeider tegen gaan & zijn koopkracht als consument
vergroten
,M.B. (2023/24)
○ machtspositie van WG bleef behouden: arbeiders keurden goed dat:
■ ‘goede gang van onderneming de basis (vormde) van de algemene
welvaart van het land’
■ ‘wettig gezag van de ondernemers erkenden’
■ ‘plichtsgetrouw hun werk zouden uitoefenen’
○ stakingen: uitgepraat aan de onderhandelingstafel & geïnstitutionaliseerd
(formeel gemaakt)
○ individueel recht tot staken (buiten wettelijke gesprekspartners = vakbonden):
beperkt
4. mislukking van de regeringspolitiek & oplossing:
● mislukking:
○ moeilijke realisatie van de prijzen drukken via beperkt houden van
muntvoorraad
○ Nieuwe coalitie olv Van Acker: veranderde van onderwerp/aanpak
○ Van Gutts maatregelen werd afgestapt
○ tijdelijk geblokkeerde €: vrijgegeven
● Nu: regering zelf initiatieven in prijzensector
○ wat:
■ vitale producten: maximumprijzen & winstmarges
■ andere producten: ‘normale prijzen' & maxima kon vastgesteld worden
& controle in handen van rechtbanken
○ ingrijpende prijspolitiek ~ loonblokkeringen in verscheidene sectoren
● Subsidiëringspolitiek:
○ stijging van wereldprijzen van landbouwproducten: geen sterke prijsverhoging
in BEL
○ Trachtte andere kleinhandelsprijzen te drukken
○ algemene prijsdalingen afgekondigd
● doel maatregelen: ontwikkeling van inflatiespiraal van prijzen & lonen verhinderen
(was in FRA wel zo)
● beleid in industriële sector:
○ °steenkolenproductie (herstel afhankelijk van aanwezige energie)
○ import van steenkolen = energiebevoorrading op peil houden
○ sociale voordelen vr arbeiders die in mijnbouw wilden werken
○ Duitse krijgsgevangenen: dwangarbeid
○ Italiaanse gastarbeiders & displaced persons: ingezet
5. Economisch dirigisme:
● ‘geleide economie’ ging niet in tegen belangen van kapitaalgroepen:
○ niet geraakt aan macht van eigenaars
● voorstellen van communisten & socialisten: nationalisaties in
, M.B. (2023/24)
○ wapenindustrie
○ energiesector
○ kredietwezen
○ maar: in BEL weinig kans (tov FRA)
● staatssteun aan bedrijfsleven (o.m. aan steenkoolindustrie):
○ zonder veel staatscontrole
○ doel: verliezen aanvullen die uit prijzenblokkeringen resulteerden
● Productiepolitiek (A. Van Acker): via volmachten:
○ 12 april 1945: Besluitwet voor burgerlijke mobilisatie in energie- en
transportsector
■ sanctie: gerechtelijke vervolging
■ dus: stakingsverbod
○ 1947: prijsstijging (+30%) in energiesector zonder aanpassing van lonen
■ gevolg: staking begin 1948 → civiele mobilisatie & ontslag van
arbeiders
■ = hoogtepunt in concurrentiestrijd tussen communisten & soc-dem
(gewonnen dr soc-dem)
6. Regering van Paul-Henri Spaak:
● 1947: nieuwe regeringsformatie (terugtrekking van communisten) tussen SD & Kath
○ olv P.-H. Spaak
○ G. Eyskens: minister van financiën:
■ ‘modern’’ economisch CVP-beleid
■ staat = coördinerende rol
■ geleide economie begeleid dr politiek van soc vrede & afzwakking van
klassentegenstellingen
○ regeringscompromis: leidende beleid afbouwen & eco liberalisme in
prijzensector herstellen
○ wilden: geleidelijke opheffing van overheidsinmening
■ rantsoenering opgeheven (behalve uitz.)
■ vrije markt in handel herstellen
■ uitbreiding van grote warenhuizen
■ uitschakeling van systeem van maximumprijzen & subsidiëring
■ maar: inmenging in financiële sector
● Inmenging in financiële sector:
○ Nationale Bank van België: regeringsinvloed versterkt
○ uitbreiding van werkingsmogelijkheden van ‘Nationale Maatschappij voor
Krediet aan de Nijverheid’
● Systeem van bedrijfsorganisaties (gericht op afzwakking van sociale
tegenstellingen):
○ °centrale en sectorale bedrijfsraden
○ °ondernemingsraden in grote bedrijven: moest geraadpleegd worden bij
bedrijfseconomische kwesties met sociale inslag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariebalasse22. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
81311 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now