Historische context 1
Paragraaf 1
Rond 1050 maakten de Nederlanden deel uit van het Heilige Roomse Rijk, ze werden
bestuurd op feodale wijze, via een netwerk van leenmannen, met de keizer van het rijk als
hoogste leenheer. In de 10e eeuw was Nederland dunbevolkt en nauwelijks verstedelijkt, het
was niet geschikt voor grootschalige landbouw doordat de grond niet geschikt was. De
meeste bewoners verbouwden daarom voedsel voor zichzelf. Ze waren dus zelfvoorzienend,
er was sprake van een agrarische samenleving. Dat is een samenleving waarin bijna
iedereen werkzaam is in de landbouw. Vanaf de 11e eeuw kwam hier verandering in, de
landbouw werd productiever. Hier zijn 3 oorzaken voor;
1. mensen begonnen steeds meer land te bebouwen. Er kwamen meer akkers.
2. de boeren bedachten het drieslagstelsel. Dit leverde meer graan op.
3. er kwamen nieuwe technieken op om de grond te bewerken, zoals een betere ploeg
en de ossen werden vervangen voor paarden.
Maar deze hogere productie had ook verschillende gevolgen;
Directe gevolgen = meer voedsel beschikbaar en niet iedereen hoefde meer op de landbouw
te werken, omdat de landbouw efficiënter was geworden.
Indirecte gevolgen = bevolkingsgroei en een opbloeiende handelen
De opbloeiende handel zorgde ook voor twee gevolgen. Een eerste gevolg was de
verstedelijking, er ontstond een agrarisch-urbane samenleving. Een tweede gevolg was
de behoefte aan geld als ruilmiddel. Voorheen was de economie gebaseerd op ruilhandel,
maar nu was dat niet meer praktisch door de toenemende handel in grote hoeveelheden
goederen. Zo kwam een monetaire economie tot ontwikkeling.
De opkomst van steden zorgde voor politieke veranderingen. Om hun economische en
politieke belangen te beschermen, probeerden stedelingen stadsrechten te krijgen van een
lokale vorst. Hiervan profiteerden niet alleen de steden, maar ook de vorsten. De vorsten
kregen namelijk belastingen en militaire steun in ruil voor het verlenen van de rechten.
Steden kregen zelfbestuur en mochten zelf hun rechtspraak regelen, ook konden ze een
verdedigingsmuur rond de stad bouwen, hiermee bleef de handel veilig en werd het
aantrekkelijk voor handelaren. Deze stedelijke samenleving was ook nog op een bepaalde
manier samengesteld, zo heb je de burgerij. Daaronder vallen de poorters en aspirant-
poorters. De poorters bezaten burgerrechten en de aspirant-poorters waren belangrijk voor
de stad. Ze brachten namelijk nieuw kapitaal en kennis met zich mee, waardoor steden zich
konden ontwikkelen en specialiseren, en ze waren belangrijk voor werk want vaak was er in
de steden een tekort aan arbeid.
De opkomst van steden leidde ook tot economische veranderingen. Steden krijgen
stadsrechten met als onderdeel marktrecht, zo worden steden centrum van
verzorgingsgebied (De stad met omliggende platteland, stad met handel, platteland met
productie). In die verzorgingsgebieden ontstond langeafstandshandel, daardoor werden
verzorgingsgebieden onderdeel van een handelsnetwerk.
Vlaanderen ontwikkelde zich vanaf de 11e eeuw tot een van de meest verstedelijkte
gebieden van Europa. Tot 1300 was Atrecht het economische zwaartepunt van de regio. Dit
had twee oorzaken;
1. Atrecht werd de hoofdstad van een bisdom, dit zorgde voor werkgelegenheid. De
vraag naar luxeproducten trok bijvoorbeeld ambachtslieden naar de stad.
2. Atrecht kreeg een centrale plaats in de lakennijverheid, dit was de motor van de
Vlaamse economie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannevroest. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.