Aantekeningen van de lessen forensische psychiatrie, zowel de juridische lessen als de psychopathologie lessen. Afkomstig van de minor Mens en Recht aan de Juridische Hogeschool Avans/Fontys.
Forensische psychiatrie
Juridisch
Het werkveld van de forensische psychiatrie zijn alle relaties tussen de wetgeving
en de psychiatrie. De term FP is vooral in het kader van het strafprocesrecht van
toepassing. Het doel is de beveiliging van de maatschappij te waarborgen. Dit
heet ook wel het veiligheidscriterium (risico-analyse). In het forensische
strafrecht spreken we van patiënten en de behandeling is gericht op het
voorkoen van recidive.
Binnen het gerechtelijke beslismodel komt de FP vooral terug in de derde
materiële vraag op grond van art. 350 Sv. Bij deze vraag wordt er gekeken of er
sprake is van een schulduitsluitingsgrond, namelijk ontoerekeningsvatbaarheid
op grond van art. 39 Sr.
De eisen van art. 39 Sr. zijn:
- Gebrekkige ontwikkeling (verstandelijke beperking of
persoonlijkheidsstoornis( of ziekelijke stoornis (overige psychiatrische
stoornissen) van het geestesvermogen.
- Ten tijde van het plegen van het delict.
- Causaal verband met het gepleegde delict.
De maatregelen die opgelegd kunnen worden als er een beroep wordt gedaan op
art. 39 Sr. zijn:
1. Plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis (art. 37 Sr.)
a. Maximaal 1 jaar
b. Alleen bij volledige ontoerekeningsvatbaarheid
c. Dader verdwijnt dan uit het juridische circuit en de arts gaat dan alle
beslissingen nemen.
2. Terbeschikkingstelling (art. 37a Sr.)
a. In beginsel 2 jaar met mogelijkheid tot verlenging.
b. Kan zowel bij volledige als bij gedeeltelijke toerekeningsvatbaarheid.
c. Dader blijft in het juridische circuit en de rechter neemt dan de
beslissingen.
Terbeschikkingstelling kent diverse vormen en regels.
De eisen voor tbs zijn:
- Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van het geestesvermogen
- Tijdens begaan van het strafbare feit
- Begane feit is een misdrijf met een gevangenisstraf van 4 jaar of meer.
- Veiligheidscriterium
- Advies van 2 gedragsdeskundigen waarvan 1 psychiater op grond van art.
37a lid 3 jo. Art. 37 lid 2 Sr.
- Er moet sprake zijn van causaliteit tussen het delict, de stoornis en het
recidivegevaar.
De vormen zijn:
- Tbs met dwangverpleging (art. 37b Sr.)
De rechter beveelt verpleging vanwege het veiligheidscriterium. Dit is geen
dwangbehandeling en kan in combinatie worden gegeven met een
gevangenisstraf op grond van art. 37b lid 2 Sr. De duur van tbs is in de basis 2
jaar en kan verlengt worden tussen de 0,5 jaar en de 4 jaar. Bij een misdrijf tegen
, de onaantastbaarheid van het lichaam is er echter de mogelijkheid onbeperkt te
verlengen.
- Tbs met voorwaarden (art. 38 t/m 38c Sr.)
De rechter stelt dan voorwaarden aan het tbs. De rechter laat de patiënt dan
opnemen in een door hem aangewezen inrichting en bepaald door wie hij wordt
behandeld. Je kan verplicht worden tot het innemen van de medicatie en de
toediening daarvan is ook gedoogd. Als de patiënt zich niet aan de voorwaarden
houdt, dan kan de tbs worden omgezet in tbs met dwangverpleging.
De rechtspositie van tbs met dwangverpleging is in twee rechtsstukken terug te
vinden:
- Beginselenwet terbeschikkinggestelden dit is een maatregel.
- Reglement verpleging terbeschikkinggestelden
Daarnaast is er nog de externe rechtpositie met betrekking tot de verlenging van
tbs, de voorwaardelijke beëindiging en de omzetting van tbs met voorwaarden
naar tbs met dwangverpleging terug te vinden in de artikelen 509f t/m 509x Sv.
Vanuit art. 2 van de penitentiare beginselenwet (pbw) kan tbs worden opgelegd
als straf met als doelstelling dat er een terugkeer in de samenleving mogelijk is.
Binnen het strafrecht kan er een opdracht worden gegeven voor psychologisch
onderzoek van de verdachte. Deze opdracht kan worden gegeven door:
- De officier van justitie op grond van art. 150 Sv. en verder.
Er wordt dan door een deskundige uit art. 51k Sv. onderzoek gedaan naar de
persoonlijkheid van de verdachte in het belang van het onderzoek.
- De rechter commissaris op grond van art. 196 Sv.
Er wordt dan onderzoek gedaan naar het geestesvermogen van de verdachte
terwijl hij in voorlopige hechtenis zit op vordering van de ovj of op verzoek van de
verdachte zelf.
- De rechtbank op grond van art. 317 Sv.
Er wordt dan onderzoek gedaan naar het geestesvermogen van de verdachte
terwijl hij in voorlopige hechtenis zit.
Tijdens een terechtzitting kan er een beroep worden gedaan op de Pro Justitia
Rapportage die op verzoek van de OvJ, de rechter commissaris of de rechtbank is
opgesteld. Het doel hiervan is dat de rechter inzicht krijgt in de
persoonsgebonden problematiek bij het vermoeden van een ziekelijke stoornis of
een gebrekkige ontwikkeling. Het gaat er dan om dat het behandelperspectief in
beeld wordt gebracht van de verdachte. Daarnaast moet er worden bepaald in
hoeverre de verdachte detentiegeschikt is en wat de inschatting is van het
recidivegevaar.
Als er bij de derde materiële vraag is bepaald of er sprake is van een
schulduitsluitingsgrond en in welke mate, wordt er overgegaan op de 4 e
materiële vraag. Hierin wordt bepaald of er sprake is van een straf en/of
maatregel.
- Toerekeningsvatbaar = (gevangenis)straf
- Verminderd toerekeningsvatbaar = combinatiestraf ((gevangenis)straf +
maatregel (tbs))
- Volledig ontoerekeningsvatbaar = maatregel (psychiatrisch ziekenhuis/tbs)
Vanuit de Pro Justitia Rapportage zijn er drie verschillende rapportages:
1. Enkelvoudige rapportage alleen een psychiater, psycholoog of een
andere gedragsdeskundige
2. Dubbelrapportage een psychiater plus een andere gedragsdeskundige
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Liduina. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.60. You're not tied to anything after your purchase.
