Summary
Samenvatting Geschiedenis, historische context: De opstand
- Course
- Level
- Book
Geschiedenis historische context: De opstand. Een samenvatting van de historische context over de opstand.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
hesterx
Reviews received
Content preview
Historische context Hoofdstuk 1:Paragraaf 1: Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden? (1515-1572)
Ka:- De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de steden
- Het begin van staatsvorming en centralisatie
- De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg
had
- Het streven van vorsten naar absolute macht
-
Algemeen:
In de 15e en 16e eeuw werd de positie van de stedelijke burgerij verbeterd door privileges. De
privileges botste met het centralisatie doel van Karel V. De opstand begon door een meningsverschil
over hoe er geregeerd moest worden op de aanhang voor het protestantisme.
Begin 16e eeuw was er een scheuring binnen de katholieke kerk.
Luther vond dat de bijbel in de eigen taal moest te lezen zijn en was tegen aflaathandel, daarvoor
maakte hij de 95 stellingen. De paus deed hem in de kerkelijke ban. In 1521 op de Rijksdag in Worms
deed Karel V hem ook in de ban.
In 1555 werd met cuius regio eius religio afgedwongen dat de vorst het geloof van zijn onderdanen
bepaalde.
In 1531 versterkte Karel V het centrale bestuur door de instelling van drie Collaterale raden.
In Nederland kreeg Calvijn meer volgelingen dan Luther. De calvinisten vonden namelijk dat lage
overheden zich mochten verzetten tegen de hoge als ze zich niet aan Gods geboden hielden.
De plakkaten tegen andersgelovigen werden verscherpt in 1550 kwamen de bloedplakkaten tegen
ketters. Bestaande privileges moesten daarvoor wijken. De adel diende in 1566 verzoek in om de
ketterwetgeving te laten opheffen. De tijdelijke opschorting daarvan leidden tot calvinistische
activiteit en de beeldenstorm. Filips II stelde de adel er verantwoordelijk voor en stuurde Alva naar
Nederland. Alva stelde de raad van Beroerte in. In 1572 lukte het de watergeuzen om een opstand te
ontketenen om via zee in de Nederlanden te komen.
Luther op de Rijksdag in Worms (1521):
Luther was tegen de aflaat, waarmee je een plaats in de hemel kon kopen. Voor de paus was de
aflatenverkoop een grote bron van inkomsten, wat werd gebruikt voor de bouw van de Sint-Pieter. In
1517 stelde Luther de 95 stellingen op als reactie op de aflaten verkoop. Het was bedoeling om de
kerk van binnenuit te hervormen, maar het bleek het begin van de reformatie te zijn. De kritiek op de
aflaatpreken was groot, zo verbood Frederik de Wijze de aflaatpreken in Saksen. In 1518 schreef hij
een boek die hij opdroeg aan paus Leo X. Leo X was er niet blij mee en dreigde Luther in de kerkelijke
ban te doen. In 1521 werd de ban uitgevaardigd tegen Luther. In 1521 ging Luther naar Worms om
zijn opvattingen te verdedigen tegenover onder andere Karel V. Met het edict van Worms werd over
Luther nu ook de rijksban uitgesproken, evenals over zijn aanhangers. Frederik de Wijze beschermde
Luther en daar vertaalde hij de bijbel.
Karel V bestreed en overwon de protestantse vorsten in de schamalkadische oorlog (1546-1547). De
protestantse vorsten kregen de Franse koning als bondgenoot en Karel V sloeg op de vlucht. In 1555
slaagde de broer van Karel V ( Ferdinand) erin om met de Ausburghe vrede een compromis te sluiten.
Wiens land, wiens godsdienst.
De drie collaterale Raden (1531)
In 1543 had Karel V de bestuursmacht over de 17 gewesten. Hij probeerde de bestuursmacht te
centraliseren en daarvoor maakte hij de drie Collaterale Raden.
De geheime raad, was voor de algemene wetgeving en rechtspraak
Raad van Financiën, was om belasting te innen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hesterx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now