Een kennismaking met de geschiedenis van de nieuwe tijd
Samenvatting van de colleges van het vak Vroeg Moderne Tijd dat wordt gegeven tijdens de minor Geschiedenis aan het Saxion te Deventer. De aantekeningen van de college's horen bij het boek 'Een kennismaking met de geschiedenis van de nieuwe tijd.'
Begin van de vroegmoderne tijd (1500) eind Franse revolutie (1789)
Karel V geboren in 1500, in 1515 eerste stuk van zijn keizerrijk in Duitsland. Bezat Duitsland,
Spanje, Zuid-Amerika (kolonieën). Zoon Filips II. Veel incest binnen de familie om de bloedlijn
zuiver te houden.
Karel V is streng katholiek. Streeft een volledig katholiek rijk na. Toch heeft hij Erasmus als raadsheer
(was niet katholiek).
Moderne devotie (toewijding aan een hogere macht):
- 1380
- Geert Grote mensen moeten niet alleen in de kerk zitten maar zichzelf meer bezig gaan
houden met God.
- Hierdoor ontstonden gemeenschappen: Zusters- en Broeders van het Gemene (gedeelde)
Leven.
- Nadruk op eigen beleving van het geloof
- Nadruk op scholing en literatuur
- Belangrijke basis voor het Noordelijk humanisme
Kerk zorgt voor zielenheil zorgt dat mensen in de hemel komen
Hierbij 7 sacramenten (essentiële hulpmiddelen) deze handelingen nemen de zonden weg:
- Doop
- Vormsel
- Huwelijk
- Biecht/penitentie
- Eucharisatie/heilig avondmaal
- Oliesel en heilige communie/ziekenzalving (vlak voor je dood)
- Priesterschap/wijding
Reformatie gaat vooral in tegen het beslissen van de kerk of je in de hemel komt of niet (rijke
kochten plekje in de hemel)
Maarten Luther (1483-1546)
- 1517: reactie op aflaatverkoop (stukje perkament waarmee je een plek in de hemel kon
‘kopen’)
Twee belangrijkste stellingen van Luthers 95 stellingen:
, - De bijbel is de enige bron van het geloof (Sola scriptura)
- De mens kan alleen in de hemel komen door geloof (Sola fide)
Twee sacramenten die Luther over houdt:
- Doop
- Eucharistie/heilig avondmaal (symbolisch, je eet niet echt iets van Jezus)
Jan Hus
- 1370-1415
- Voorloper reformatie & Tsjechisch nationalisme
Zwingli
- Leer vergelijkbaar met Luther
- Conclift over aard van de eucharistie (Zwingli was van mening dat het wel echt was)
- Succesvol en populair in Zurich
Calvijn
- 1509-1564
- Zurich
- Bouwt voort op de leer van Luther
o Dubbele predestinatieleer God heeft zijn lijst al klaar met wie er naar de hemel
gaat, ongeacht wat je in je leven doet
Wederdopers (in Munster)
- Radciaal anders, nog extremer dan Luther/Calvijn
- Jan van Leiden
- Sterke overtuiging van het einde der Tijden (Chiliasme)
- Volwassenendoop
- Profeet die in verbinding met God staat
- 1534: Wederdopers veroveren Munster anderhalf jaar beleg uitgehouden
Reformatie in Engeland
- 1534: Act of Supremacy aangenomen Koning Hendrik VIII wordt aangesteld hoofd van de
Katholieke kerk in Engeland
- Door de afscheiding creeert hij de Anglicaanse Kerk
- Hierdoor kan hij zijn huwelijk ontbinden en een nieuw huwelijk aangaan
Augsburg (1555)
- Godsdienstvrede gesloten tijdens de Rijksdag
- De heerser bepaald welke religie er wordt aangehangen (Cuius regio, eius religio)
- Zwaktebod van Karel V? als een heerser terug ging naar het katholicisme dan werd zijn
gebied weer Katholiek namens de kerk
1555: Karel V doet afstand van de troon. Gebied wordt gesplitst aan Willem van Oranje en Filips II.
Contrareformatie
- Concilie (bijeenkomst van hoge bisschoppen) van Trente (1545-1563) aantal dingen
worden goed vastgelegd. Bv:
o Vaststelling van de canon van de Bijbel, lijst van gewijde boeken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robinhood. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
