Samenvatting + aantekeningen deeltentamen 1 Oude geschiedenis
14 views 0 purchase
Course
Hoorcollege Oude Geschiedenis (5771V130)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Book
De oudheid
Alle aantekeningen van de hoorcolleges 1 tm 6 + samenvatting van bijbehorende hoofstukken (1tm 4). Alles voor het eerste deeltentamen Oude Geschiedenis
Bronnen en chronologie
Geschreven bronnen
Primaire bronnen: bronnen die een directe neerslag van het verleden
vormen (‘documenten’)
Secundaire bronnen: bronnen die bij wijze van spreken reeds door een
filter zijn gegaan (‘literaire bronnen’)
Epigrafisch materiaal: teksten gehouwen, gegrift of gekrast in materiaal.
Teksten met inkt of verf geschreven op bijv. hout. (weinig gebruik van
papier)
Papyrus was een gangbaar schrijfmateriaal, maar is slecht bewaard
gebleven.
Ongeschreven bronnen
Voorwerpen: alle zaken die uit het verleden zijn overgebleven. (ook
biologisch materiaal of waarnemingen)
Afbeeldingen: kennis van psychologische en cultuurhistorische
achtergronden van de wijze van ‘verbeelden’ in een bepaalde periode is
een vereiste om afbeeldingen uit die periode op enigszins betrouwbare
wijze te kunnen ‘lezen’.
Relatieve en absolute datering
Relatieve datering: geeft de ouderdom van feiten of objecten aan ten
opzichte van andere feiten en objecten
Absolute datering; geeft de ouderdom van feiten of objecten aan ten
opzichte van een vast punt in de tijd.
Tijdrekensystemen
Er is niet altijd gerekend met het tijdrekensysteem van voor of na Christus.
Verschillende methodes. Aangezien de maanmaand en het zonnejaar niet
in een rond aantal dagen zijn uit te drukken, zal het omzetten van vele
antieke tijdrekensystemen in astronomische jaren of in onze moderne
tijdrekening altijd vragen openlaten.
Natuurwetenschappelijke dateringsmethoden
Bij objecten is vaak een absolute datering te bereiken met
natuurwetenschappelijke middelen die dienen om de leeftijd van die
objecten vast te stellen.
,Bijv. Radiokoolstofdatering? En dendrochronologie: de studie van
jaarringen in hout.
De materiële grondslagen
Carrying capacity
Landbouw: door de mens manipuleren van andere levende organismen,
zowel planten als dieren, om in de eigen voedselvoorziening te kunnen
voorzien.
Carrying capacity (draagvermogen): de maximale bevolkingsdichtheid
waarbij het natuurlijk evenwicht tussen milieu en menselijke bevolking in
stand blijft.
Ontstaan en verbreiding van de landbouw
Ontstaan van landbouw omdat:
1. De bevolkingsdichtheid neemt toe of de natuurlijke hulpbronnen nemen
af
2. De wens om een surplus te creëeren
Eerste landbouw rond 9.000 v.C.
Secundary products revolution: secundaire producten worden gewonnen
uit de gedomesticeerde veestapel en planten (bijv. linnen en wol)
Nadelige gevolgen voor het milieu
Shifting cultivation: het steeds in gebruik nemen van nieuwe akkers na
door roofbouw de bodem te hebben uitgeput.
Uitwisseling
Peasant-samenleving: boeren die zichzelf voeden en een surplus
produceren.
Er vind dus uitwisseling van producten plaats, maar hierdoor ook
uitwisseling van ideeën en invloeden.
De aard van de economie in de Oudheid
In elke premoderne economie is de koopkracht gering. De eerste
levensbehoeften slokken alle of een groot deel van de eigen productie of
inkomsten op. De vraag blijft achter bij het aanbod. Ook de bereidheid tot
investeren is gering: het marginale bestaan van vele kleine boeren,
ambachtslieden en handeldrijvenden nodigt niet uit tot innovatiesin
productie (money not spent is money earned)
, In een samenleving waarin de agrarische sector overheerst word welvaart
uitgedrukt in grond.
Top: grondbezittende leisure class
daaronder: zelfstandige boeren, levend van eigen grond
daaronder: boeren in allerlei vormen van afhankelijkheid (loonwerkers,
handelaars, ambachtslieden, slaven)
Acquisitive mentality: afwezigheid van het idee van economische groei
Technologisch plafond: (materiaal)kennis schoot te kort en aldus bleen
bepaalde dingen onmogelijk.
Grenzen aan de groei
Grenzen aan mogelijke bevolkingsgroei door de beperkingen van
voedselproductie en weerloosheid van de mens tegenover ziekten.
Hierdoor een demografisch plafond.
Reconstructie van een bevolkingspatroon
Migratiebewegingen of korte termijneffecten van sterfte door oorlog,
hongersnood, epidemieën en natuurrampen zijn een verstorende factor bij
demografische reconstructies.
Hoge zuigelingensterfte. De leeftijdsverwachting bij de geboorte is slechts
25 jaar, de verwachting bij vijfjarige is 40 jaar. Huwelijk leeftijd tussen 12-
18 jaar want veel kinderen nodig door hoge sterfte.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Cato123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
