Summary
Samenvatting + lesnota's Recht voor welzijnswerkers
- Course
- Institution
Volledige en concrete samenvatting heel recht, geslaagd van 1ste keer
[Show more]
Seller
Follow
amkedockx
Content preview
Recht voor welzijnswerkersOverzicht
1. Ontstaan en ontwikkeling van het recht
2. Wat is recht ?
3. Bronnen van het recht
4. Indeling van het recht
I. Ontstaan en ontwikkeling van recht
• Recht is zo oud als de mensheid
• Recht is ontstaan sinds mensen samenleven:
• Mensen maken afspraken over het samenleven
• Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
• Willen dat deze afspraken worden nageleefd
• Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
• In complexere samenlevingen wordt “wetgevende bevoegdheid” overgedragen aan
vertegenwoordigend orgaan. mensen gaan de afspraken niet meer zelf maken, maar
geven ze aan de volksvertegenwoordigers in het parlement
• Afdwingen van afspraken gebeurde oorspronkelijk door primaire dwang (geweld) door
leden van de groep:
• Doodstraf, steniging...
• Hand afhakken, lijfstraffen...
• Dwangarbeid (economisch geweld)
• Opsluiting in mensonwaardige omstandigheden
• ...
• Evolutie naar meer geciviliseerde dwang:
• Afwijkend gedrag wordt beoordeeld door rechtbanken
• Dwangmiddelen evolueren van louter fysiek, moreel economisch geweld naar meer
humane vormen van bestraffing (afschaffing doodstraf, lijfstraffen…)
• Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op Code Napoleon/ Code Civil (=Frans burgerlijk
wetboek)(1804)= Frans recht: geboorte van ons rechtssysteem, ons huidig wetboek is deels
gebaseerd op Franse wetboek
1
, • Samensmelting van
• Romeins recht: tot op vandaag vinden we hier nog overblijfselen van terug (cursus
Rechten)
• Kerkelijk recht
• Gewoonterecht (costuymen Parijs)
• Tot op vandaag van belang
• Maar ondertussen uiteraard modernisering onder invloed van
• Mensenrechtenverdragen (zie verder in deze cursus)
• Toenemende internationale wetgeving o.a. van de Europese Unie
• Gewijzigde (wetenschappelijke) inzichten op vlak van economie, ethiek, religie,
maatschappijvisie…
II. Wat is recht ?
Definitie recht !!!
• Recht: Een geheel van afdwingbare regels, die door de samenleving tot stand komen met als
doel de samenleving te ordenen
• Bus nemen, naar school gaan, hoelang je mag werken, rechten als student,… is allemaal
juridisch geregeld
Een geheel van regels
Een geheel van regels = veelheid van bronnen van recht:
Wetten
Rechtspraak
Gewoonte
…
Komen verder in deze presentatie aan bod
Een geheel van afdwingbare regels
• Recht is afdwingbaar
• Afdwingen gebeurt via rechtbanken door
• Straffen bij misdrijven
• Dwingen iets te betalen
• Dwingen iets te doen bv herstellen
• Verbieden iets te doen bv contactverbod, rijverbod
• Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging…
• Afdwingbaar karakter tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht van
andere ‘normeringsstelsels’.
2
,Die door de samenleving tot stand komen
• In oorsprong onderlinge afspraken
• Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
Met als doel de samenleving te ordenen
• Doel is het “samen-leven” te ordenen.
• Zonder recht is er chaos en geldt het recht van de sterkste
• Dat veronderstelt
• Objectiviteit
• Algemeenheid
• Rechtszekerheid (mensen weten waaraan toe ze zijn)
• Recht is een instrument om beleid te maken
• Beleid = politiek gebeuren
• Recht = rechtvaardig? eerder een instrument om beleid te maken, rechtvaardig is voor
iedereen anders
III. Bronnen van het recht
Bronnen van het recht
Recht is een geheel van regels…
• Waar ontstaan die regels en waar vinden we ze? = Bronnen.
• Wat als regels elkaar tegenspreken? Volgens Hiërarchie dus de regels/ wetten die hoger
staan, winnen
• Bronnen worden besproken in hiërarchische volgorde
• Bij tegenstrijdigheid heeft hoogste bron voorrang
Bronnen van het recht
Overzicht:
1. Wetgeving
2. Gewoonte
3. Algemene rechtsbeginselen
4. Rechtspraak
5. Rechtsleer
1. Wetgeving
Binnen “Wetgeving” onderscheiden we:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties – Besluiten
1.1 Internationale verdragen
• Bilaterale verdragen: tussen 2 landen
3
, • Bilaterale verdragen over kinderontvoeringen bv vader en moeder zijn gescheiden
en vader neemt de kinderen mee naar ander land
• …
• Multilaterale verdragen: tussen meerdere landen die worden gemaakt in een organisatie
• Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens
• Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
• internationaal Kinderrechtenverdrag
• …
• In België van kracht indien “geratificeerd” (=ratificatieprocedure moet helemaal
goedgekeurd worden, pas dan van toepassing)
• Soms ook supranationale wetgeving in materiële zin via bevoegdheidsoverdracht
• EU-wetgeving: verordeningen (=overheidsbesluit van algemene strekking),
richtlijnen, aanbevelingen
• Behoeven geen ‘ratificatie’
• Verdragen staan in de hiërarchie helemaal bovenaan!!
• Ratificatieprocedure verdragen
• Onderhandeling
• Ondertekening
• Goedkeuring door parlement
• Bekrachtiging door uitvoerende macht
• Publicatie in Staatsblad
• Inwerkingtreding (meestal pas als min. aantal lidstaten verdrag geratificeerd
hebben)
• Pas dan van kracht in “interne rechtsorde”
1.2 Grondwet hoogste wet in België
• De Grondwet bevat:
• De organisatie en de structuren van de federale staat
• De fundamentele rechten en vrijheden (grondrechten) van de Belgen (bv. recht op
onderwijs, rechten v/h kind)
• Er is een bijzondere (zware) procedure om grondwet te wijzigen
In 2 stappen
- Eerst moet er een lijst gemaakt van wat men wil wijzigen
- Dan ontstaan nieuw parlement dat de regels van vorige parlement kan
wijzigen/ goedkeuren
- 2/3 moet akkoord gaan
• De Grondwet is de “Hoogste” nationale wet - staat boven gewone wetten
• Gewone rechtbanken toetsen wetten niet aan de Grondwet
• Maar het Grondwettelijk Hof toetst “wetskrachtige normen” (wetten, decreten &
ordonnanties) onder andere aan:
• Alle rechten en vrijheden opgenomen in Grondwet
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amkedockx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now