Summary
Biologie samenvatting H5 ecologie Biologie voor jou klas 4
- Course
- Level
- Book
Biologie samenvatting H5 ecologie Biologie voor jou klas 4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
n401436
Content preview
H5 ecologie.1 Ecologie op alle organisatieniveaus
Ecologie is de wetenschap die de wisselwerking tussen organismen en hun omgeving bestudeert >
organisme beïnvloedt omgeving en ook andersom.
Onderzoek op organisatieniveaus:
- Molecuul > belangrijke DNA, organisme DNA sporen achterlaten aan de hand daarvan
achterhalen welk organisme. Verzamelen DNA uit dezelfde omgeving > environmental DNA
(eDNA)
- Cellen en organen > bv effect temperatuurverhoging
- Organisme
- Populatie > gevormd door elke soort organisme bv. in een meer.
- Alle populaties samen > levensgemeenschap (organisme uit bepaald gebied)
- Populaties beconcurreren elkaar, eten elkaar op of parasiteren elkaar.
- Biotische factoren: De organismen van een levensgemeenschap en de invloeden die ze op
hun omgeving uitoefenen (invloeden afkomstig van de levende natuur). Zoals voedsel,
bescherming, soortgenoten.
- Abiotische factoren: invloeden van de levenloze natuur (zoals temperatuur).
- Gezamenlijke abiotische factoren van een bepaald gebied > biotoop. Levensgemeenschap en
biotoop samen ecosysteem.
- Een ecosysteem is een min of meer begrensd gebied waarin wisselwerking plaatsvindt
tussen verschillende biotische en abiotische factoren.
- Binnen een ecosysteem heeft elke soort zijn eigen habitat (het leefgebied van een
organisme).
- Systeem aarde: alle ecosystemen bij elkaar.
Abiotische factoren > van invloed op de soortensamenstelling (planten, dieren, schimmels,
prokaryoten) binnen gebied.
Orangisme op land > klimaat en bodem belangrijke abiotische factoren, in water > andere belangrijk,
die voor bv zuurstof- en zoutgehalte, licht en stroming.
Op aarde > grote gebieden bijna zelfde klimaat > macroklimaat. In gebieden met zelfde macroklimaat
abiotische factoren, deze verschillen per plaats, daarom ieder plekje ecosysteem eigen microklimaat.
Biotische factoren:
- voedselaanbod, parasitisme, ziekten, concurrentie, predatie, bescherming door vegetatie
Abiotische factoren:
- Bodem > bestaat mengsel bodemdeeltjes (die omgeven door water vliesje), verschillende
soorten:
- Zand: grote bodemdeeltjes, open structuur, veel zuurstof en weinig water. Kan water
niet goed vasthouden.
- Klei: kleine bodemdeeltjes, weinig zuurstof en veel water. Kan water en mineralen
(voedingszouten) goed vasthouden.
1
, - Humus: mengsel van organische en anorganische stoffen en micro-organismen
(bacteriën en schimmels > reducenten). Micro-organisme zetten organische stoffen
om in anorganische. Humus verbetert de structuur van de bodem en gaat uitspoeling
van mineralen tegen.
- Andere factoren zoals de pH (zuurgraad), grondwaterstand, hoeveelheid
anorganische stoffen in bodem ook van invloed op soortensamenstelling.
- Licht
- Nodig voor fotosynthese, maar hoeveelheid licht nodig, niet voor elke plant gelijk.
Zonplanten groeien het best bij een hoge lichtintensiteit (bijv. in het open veld).
Schaduwplanten het best bij een lage lichtintensiteit (bijv. op de bodem van een
loofbos).
- Hoe lang licht van invloed op de voortplanting van dieren en planten, daglengte bv
invloed op het tijdstip van voortplanting (bijv. bloemvorming bij planten, paring en
eileg bij dieren).
- In oppervlaktewater dringt alleen licht door in de bovenste lagen (daar door verticale
verplaatsing van dieren).
- Water.
- Planten aangepast aan beschikbare hoeveelheid water. Landplanten hebben aan
buitenkant van bladeren cuticula (waslaagje) ook vaak alleen aan onderkant
huidmondjes > voorkomt te veel waterverlies door verdamping.
- Landplanten in een vochtig milieu hebben zwak ontwikkelde wortelstelsels, bladeren
met een dunne cuticula en veel huidmondjes.
- Landplanten in een droog milieu hebben goed ontwikkelde wortelstelsels, bladeren
met een dikke cuticula en weinig huidmondjes.
- Voor dieren vooral zuurstof en zoutgehalte van belang.
- Temperatuur.
- Chemisch proces geregeld > enzymen. De enzymactiviteit is afhankelijk van de
temperatuur. Lage > traag, hoge > sneller. Te hoog enzymen kapot.
- Veel dieren tussen 0 en 45 graden, ook poikilotherme dieren (wisselende
lichaamstemperatuur). Bij lage temperatuur, poikilotherme dieren minder actief.
Vogels en zoogdieren, homoiotherme dieren (constante lichaamstemperatuur)
kunnen onder 0 graden verdagen.
- Tolerantie
- Elk organisme op diverse manier aangepast aan milieu waarin voorkomt. Deze zijn
erfelijk bepaald. Sommige dieren krijgen te maken met veel schommelingen waar ze
zich aan moeten aanpassen.
- Tolerantie = het vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische
factor te verdragen.
- Elke soort heeft eigen verspreidingsgebied (ook wel areaal). Dit gebied waar soort op
aarde voorkomt, dieren en planten kunnen zich daarbuiten verplaatsen, maar dieren
en planten kunnen zich daar niet altijd handhaven. In dat geval ten minste een
abiotische factor die tolerantiegrens overschreed: de uiterste waarde van een
abiotische factor waarbij organismen van de soort kunnen overleven. Deze
abiotische factor werkt als beperkende factor. Dit is factor die bepaalt hoeveel
organismen van een soort in een gebied kunnen overleven. Optimum = de waarde
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller n401436. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now