Judgments
Arresten werkgeversaansprakelijkheid en letselschade
- Course
- Institution
Overzicht van alle verplichte arresten
[Show more]
Seller
Follow
lisaleeuwenvan
Content preview
Aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht – Overzicht arrestenARRESTEN WERKGEVERSAANSPRAKELIJKHEID
Ad 1) Jurisprudentie met betrekking tot uitoefening van werkzaamheden / verband houdend met
werkzaamheden
Arrest d.d. 12 december 2008 van Hoge Raad (Maatzorg / Van der Graaf)
De in artikel 7:658 lid 1 BW bedoelde zorgplicht van de werkgever geldt ten aanzien van de werkzaamheden
die worden verricht op de in artikel 1 lid 3 aanhef en onder g Arbeidsomstandighedenwet ruim omschreven
arbeidsplaats, dat wil zeggen iedere plaats die in verband met het verrichten van arbeid wordt of pleegt te
worden gebruikt. Echter, ook indien de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden op plaatsen
komt die niet als “arbeidsplaats” in de hiervoor genoemde zin kunnen gelden, zoals de openbare weg, kan
de zorgplicht meebrengen dat de werkgever ten aanzien van de uitoefening aldaar van de werkzaamheden
maatregelen treft en aanwijzingen geeft.
Wanneer het gaat om gevallen waarin een werknemer in de uitoefening van de werkzaamheden deelneemt
aan het wegverkeer, zal de omvang van de zorgplicht van de werkgever slechts beperkt kunnen zijn. De
werkgever heeft immers in de regel geen zeggenschap over de inrichting en daarmee samenhangende
verkeersveiligheid van de openbare weg en daarnaast kan een groot aantal andere factoren bijdragen aan
het ontstaan van verkeersongevallen, zonder dat de werkgever daarop door het treffen van maatregelen of
het geven van aanwijzingen effectief invloed kan uitoefenen, afgezien van de veiligheid van het voertuig dat
hij eventueel aan de werknemer ter beschikking heeft gesteld en het geven van onderricht, instructies en
voorschriften die de veiligheid van de werknemer kunnen bevorderen.
Uitspraak d.d. 4 december 2017 en d.d. 10 april 2018 van Rechtbank Amsterdam
De werknemer, geboren in 1961, is op 1 januari 2013 bij de werkgever in dienst getreden. De werkgever zet
zich in voor toegang tot medicijnen en gezondheidsproducten in ontwikkelingslanden. Van 28 april tot 3 mei
2013 is de werknemer voor zijn werk in Haïti geweest. Voor Haïti geldt dat inenting tegen rabiës
(hondsdolheid) wordt aangeraden bij een verblijfsduur van langer dan drie maanden of vanwege specifieke
persoonlijke omstandigheden. De werknemer is niet ingeënt tegen rabiës. Tijdens zijn verblijf werkte en
verbleef de werknemer op een compound. Daar is hij gebeten door een pup die vanwege zijn jonge leeftijd
nog niet was ingeënt tegen rabiës. De werknemer heeft zich op dat moment niet laten behandelen. Na
terugkeer naar Nederland heeft de werknemer vanaf 19 juni 2013 verschijnselen van rabiës ontwikkeld. Op 15
juli 2013 is hij hieraan overleden. Zijn weduwe heeft de werkgever aansprakelijk gesteld.
De kantonrechter stelt vast dat het ongeval niet is gebeurd tijdens de uitoefening van de werkzaamheden,
omdat de werknemer op het moment van de beet niet aan het werk was, maar op de compound
rondwandelde in afwachting van zijn terugvlucht. Nu de werkgever de werknemer had opgedragen om zijn
werkzaamheden op de compound te verrichten en daar ook te blijven, heeft het verblijf op de compound wel
een zodanige nauwe samenhang met de werkzaamheden, dat gedurende zijn gehele verblijf op de
compound op de werkgever de uit art. 7:611 BW voortvloeiende verplichting rustte om zich als een goed
werkgever te gedragen, waaronder het zorgdragen voor een veilige omgeving. Deze verplichting is de
werkgever niet voldoende nagekomen. Vaststaat immers dat er een niet tegen rabiës ingeënte pup op de
compound rondliep en dat de werknemer niet tegen deze hond gewaarschuwd is. Inenting tegen rabiës was
niet verplicht. De werknemer is daardoor blootgesteld aan een onaanvaardbaar groot besmettingsgevaar.
Wel is aannemelijk dat er sprake is van eigen schuld, omdat de werknemer zich na de beet niet onder
behandeling heeft laten stellen, ook niet nadat hem was geadviseerd om een arts te raadplegen. Het is echter
niet duidelijk wat de kans van slagen van een behandeling was geweest als deze binnen 48 uur of op een later
moment had plaatsgevonden. Partijen wordt gevraagd zich hierover uit te laten en ook over de vraag welke
verdeling van de schade in dit opzicht billijk is.
,In de eindbeschikking overweegt de kantonrechter dat uit de overgelegde medische stukken blijkt dat, als
binnen 48 uur de juiste behandeling was ingezet, er vrijwel zeker geen rabiës was ontstaan en de werknemer
de hondenbeet had overleefd. Ook in de dagen daarna had behandeling zinvol kunnen zijn. De kantonrechter
gaat er daarom vanuit dat de werknemer voor 85% aan het ontstaan van de schade heeft bijgedragen. De
uiteenlopende ernst van de door de werkgever en de werknemer gemaakte fouten noopt echter tot een
verdeling van de schade van 35% voor de werkgever en 65% voor de werknemer. Het is immers moeilijk
voorstelbaar dat de werknemer besefte wat de gevolgen zouden zijn van zijn keuze om niet naar de dokter
te gaan. Bovendien heeft niemand hem hierop gewezen en genas de wond op zich voorspoedig, zodat die
geen aanleiding gaf om medische hulp in te schakelen. Het is ook mogelijk dat de wens om een vast
dienstverband te krijgen, meespeelde. Verder is van belang dat het ongeval gedurende het verblijf in het
buitenland van de werknemer in opdracht van de werkgever heeft plaatsgevonden. Nu partijen allebei een
deel van de schade moeten dragen, geldt dit ook voor de buitengerechtelijke kosten.
Arrest d.d. 22 januari 1999 van Hoge Raad (Stichting Reclassering / S)
Het betrof een werknemer die werkzaam was als reclasseringsambtenaar en na werktijd in zijn huis werd
aangevallen door cliënt. De Hoge Rad bepaalde dat: ook al dienen dit vereiste en het vereiste dat de schade
de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden is overkomen, ruim te worden uitgelegd, er bestaat
geen goede grond deze vereisten geheel ter zijde te stellen en de werkgever ook aansprakelijk te achten
voor ongevallen die de werknemer in de prive-situatie zijn overkomen. De zeggenschap van de werkgever
ontbreekt in de prive-situatie van de werknemer. Dit laat echter onverlet dat een beroep op artikel 7:611 BW
wel zou kunnen slagen, nu de werkgever aansprakelijk is voor ongevallen die de werknemer, ofschoon
samenhangend met zijn werkzaamheden, in zijn prive-sfeer zijn overkomen, niet wordt beheerst door de
bijzondere regeling van artikel 7:658 BW, maart telkens moet worden beantwoord aan de hand van wat voor
dat geval de eis zich als een goed werkgever te gedragen meebrengt. Bij dit geval kan de bijzondere
omstandigheid met zich meebrengen dat de werkgever bij een bekend specifiek en ernstig gevaar
maatregelen had moeten treffen om als goed werkgever te handelen. Al met al ontbreekt aansprakelijkheid
ex. artikel 7:658 BW, daar geen sprake is van in de uitoefening van werkzaamheden, maar kan
aansprakelijkheid ex. artikel 7:611 BW wel slagen, daar sprake is van verbandhoudend met werk en een
bijzonder specifiek gevaar.
Ad 2) Jurisprudentie met betrekking tot invulling zorgplicht
Arrest d.d. 5 november 1965 van Hoge Raad (Kelderluik)
Aan de hand van de omstandigheden van het geval moet worden beoordeeld of een handelen of een nalaten
een onrechtmatige daad als bedoeld in art. 162 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek oplevert. In het
onderhavige arrest gaat het om het in het leven roepen van een situatie, welke voor anderen bij niet-
inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid, gevaarlijk is (‘gevaarzetting’). In dit arrest
schetst de Hoge Raad de maatstaven die van belang zijn bij de beoordeling of er sprake is van een
gevaarzettende situatie en daarmee een onrechtmatige daad. Gevaarzetting is het scheppen of laten
voortduren van een gevaarlijke situatie. Van onrechtmatigheid is slechts sprake wanneer de mate van
waarschijnlijkheid van een ongeval als gevolg van het gevaarzettend gedrag zo groot is, dat de dader zich
naar maatstaven van zorgvuldigheid van dat gevaarscheppend gedrag had moeten onthouden. Voor de
beoordeling daarvan dient gekeken te worden naar de mate van waarschijnlijkheid waarmee de niet-
inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid kan worden verwacht, de kans dat daaruit
ongevallen ontstaan, de ernst die de gevolgen daarvan kunnen hebben, en de mate van bezwaarlijkheid van
te nemen veiligheidsmaatregelen.
Er zijn al met al vier criteria voor toetsing van gevaarscheppend gedrag:
1. Hoe waarschijnlijk kan de niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid
worden geacht?
2. Hoe groot is de kans dat daaruit ongevallen ontstaan?
3. Hoe ernstig kunnen de gevolgen zijn?
4. veiligheidsmaatregelen?
,Arrest d.d. 11 november 2005 van Hoge Raad (Bayar/Wijnen)
Een werknemer is in de uitoefening van zijn werkzaamheden bij een machine een ongeval overkomen waarbij
hij letsel heeft opgelopen: toen hij met zijn hand een storing in de machine probeerde te verhelpen zijn zijn
vingertoppen onder een pers gekomen, hetgeen tot amputatie van drie vingertoppen heeft geleid. De
machine kan bij de bediening daarvan ernstige gevaren opleveren voor de betrokken werknemer, zoals het
gevaar van amputatie, en was in verband daarmee voorzien van vele beschermkappen, een duidelijk
aanwezige nood(stop)knop en waarschuwingsstickers. In hoger beroep heeft de rechtbank het vonnis van
de kantonrechter waarbij de op art. 7:658 BW gebaseerde schadevergoedingsvordering van de werknemer
is afgewezen, bekrachtigd. Hiertegen keert zich het cassatiemiddel.
Rechtsregel: Art. 7:658 BW beoogt niet een absolute waarborg te scheppen voor de bescherming tegen
gevaar; de werkgever dient ingevolge dit artikel die maatregelen te nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te
voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt. Wat van de werkgever
in redelijkheid mag worden verwacht, hangt af van de omstandigheden van het geval. De Hoge Raad toetst
vervolgens aan de Kelderluikcriteria en geeft een bepaalde normen hiërarchie.
In geval van een machine die bij de bediening daarvan ernstige gevaren kan opleveren voor de betrokken
werknemer, geldt in het bijzonder dat het waarschuwen voor gevaren bij de bediening niet steeds voldoende
zal zijn, nu immers rekening moet worden gehouden met het ervaringsfeit dat de dagelijkse omgang met een
machine de gebruiker ervan licht ertoe zal brengen niet alle voorzichtigheid in acht te nemen die ter
voorkoming van ongelukken geraden is, ook al wordt het gevaar de gebruiker door de instructies en
waarschuwingen ingescherpt.
Van de werkgever moet dan ook worden verwacht dat hij onderzoekt of afdoende preventieve maatregelen
mogelijk zijn dan wel of een veiliger werking van de machine mogelijk is, en, zo dit niet het geval is, of op een
voldoende effectieve wijze voor het gevaar kan worden gewaarschuwd, waarbij van doorslaggevende
betekenis is of te verwachten valt dat de waarschuwing zal leiden tot een handelen of nalaten waardoor het
gevaar wordt vermeden. Wanneer blijkt dat effectievere maatregelen ter voorkoming van het ongeval
mogelijk waren, moet worden onderzocht waarom niettemin een dergelijke veiligheidsmaatregel destijds
niet van de werkgever kon worden gevergd.
Bij de beantwoording van de vraag of de werkgever heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem mocht worden
verwacht, kan van belang zijn of de werkgever de specifieke gedragingen die tot het ongeval hebben geleid,
met inachtneming van het hiervoor bedoelde ervaringsfeit, redelijkerwijs heeft moeten voorzien; van
doorslaggevende betekenis is zulks niet, omdat onoplettendheid bij het bedienen van een gevaarlijke
machine veelal op verschillende wijzen tot een ongeval kan leiden en voor aansprakelijkheid van de
werkgever niet is vereist dat deze juist die gedraging heeft (kunnen) voorzien die tot het ongeval heeft
geleid.
Kortom, de werkgever moet:
Preventiemogelijkheden onderzoeken andere oplossingen?
Niet mogelijk, dan instrueren en waarschuwen? instructies geven? Denk aan toolboxmeetings.
Toezien op nakoming instructies toezicht op naleving?
Rekening houden met ervaringsfeit
Arrest d.d. 8 februari 2008 van Hoge Raad (Lagrauw/Van Schie, ook wel openwaaiende laaddeur genoemd)
De werknemer liep schade op als gevolg van het dichtklappen van een openstaande laaddeur. De enkel
mogelijkheid van (ernstige) schade verplicht de werkgever nog niet maatregelen te nemen om die schade te
voorkomen. De beoordeling welke verplichtingen in een concreet geval op de werkgever rusten moet
plaatsvinden met inachtneming van alle ter zake dienende omstandigheden van het geval.
, Arrest d.d. 11 april 2008 van Hoge Raad (Tarioui/Vendrig, ook wel plas water in wasserij genoemd)
Het betrof een werknemer die in een wasserij was uitgegleden. Artikel 7:658 lid 1 BW vereist een hoog
veiligheidsniveau van de betrokken werkruimte, werktuigen en gereedschappen, alsmede van de organisatie
van de betrokken werkzaamheden; bovendien dient de werkgever het op de omstandigheden van het geval
toegesneden toezicht te houden op behoorlijke naleving van de door hem gegeven instructies, en op
behoorlijk onderhoud van de werkruimten en materialen. Het feit dat de werkgever ter afwering van het
gevaar een veiligheidsmaatregel heeft genomen, brengt nog niet mee dat de werkgever zich van zijn
voormelde verplichtingen heeft gekweten of dat het treffen van andere, meer effectieve, maatregelen met
hetzelfde doel niet van hem kon worden gevergd.
Arrest d.d. 26 november 2010 van Hoge Raad (Jones/Fugro)
Het is in eerste instantie aan de werkgever om te stellen welke veiligheidsmaatregelen hij ter voorkoming
van de schade van de werknemer heeft getroffen, en niet aan de werknemer om te stellen welke
veiligheidsmaatregelen de werkgever had moeten treffen. Onder omstandigheden kan hier echter toch een
stelplicht op de werknemer komen te rusten. Dat is het geval wanneer de werkgever ter onderbouwing van
zijn verweer dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan, voldoende concrete feitelijke gegevens aanvoert (en
aldus aannemelijk maakt dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan). In dat geval is het aan de werknemer om
dit verweer van de werkgever voldoende gemotiveerd te betwisten. Voldoet de werknemer niet aan deze
stelplicht, dan zal de rechter tot het oordeel (kunnen) komen dat de werkgever aan zijn zorgplicht heeft
voldaan. Betwist de werknemer de stellingen van de werkgever wel voldoende, dan komt de bal weer bij de
werkgever te liggen. Op de werkgever blijft immers de bewijslast rusten met betrekking tot de zorgplicht.
Arrest d.d. 8 maart 2016 van Hof Den Bosch (onduidelijke toedracht)
Het Hof ’s-Hertogenbosch oordeelde recentelijk over een arbeidsongeval waarbij de toedracht onduidelijk
bleef. De werknemer was door zijn formele werkgever uitgeleend aan een bouwbedrijf om
‘bekistingswerkzaamheden’ te verrichten op een bouwlocatie. Tijdens het uitoefenen van deze
werkzaamheden is hij door een collega gewond aangetroffen in een berging op de begane grond van het
bouwproject. De werknemer stelt dat hij door een leidingsschaft was gevallen. Hij vordert schadevergoeding
van de formele werkgever. Het hof besteedt uitgebreid aandacht aan de bewijslastverdeling in het kader van
artikel 7:658 BW. Het hof overweegt dat de bewijspositie van de werkgever lastiger is wanneer de toedracht
van het ongeval niet is komen vast te staan. Wanneer de toedracht van het ongeval vaststaat kan de
werkgever aan aansprakelijkheid ontkomen door aan te tonen dat is voldaan aan alle op de werkgever
rustende verplichtingen om dit specifieke ongeval te voorkomen. Indien de toedracht onduidelijk is gebleven
heeft dit daarom tot gevolg dat op de werkgever een ruimere bewijslast rust. Wanneer vaststaat dat de
werkgever tekort is geschoten in de zorgplicht kan gewoonlijk nog aan aansprakelijkheid worden ontkomen
door aan te tonen dat nakoming van de zorgplicht het ongeval niet had voorkomen. Het hof wijst erop dat
ook in dit kader de toedracht van het ongeval van belang is. Wanneer de toedracht onduidelijk blijft is het
voor de werkgever moeilijk om aan te tonen dat er geen causaal verband bestaat tussen de tekortkoming en
het ongeval. Het hof komt in deze uitspraak tot het oordeel dat de formele werkgever aansprakelijk is voor
de schade van de werknemer. De omstandigheden rond het ongeval passen bij de door de werknemer
gesteldetoedracht. Er is sprake van een zorgplichtschending omdat de leidingsschaft waardoor de
werknemer zou zijn gevallen niet was dichtgezet of naar behoren was beveiligd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaleeuwenvan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51056 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now