Complete samenvatting over persoonlijkheidsstoornissen. Het bevat de perspectieven, behandelingen, oorzaken en een compleet overzichtelijk schema van alle stof.
Wat is een persoonlijkheidsstoornis
Mensen zien vaak niet in hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn op hun leven. Ze geven vaak
andere de schuld die ze helpen ipv in de spiegel te kijken.
- Excessief afwijkende en rigide gedrags- en ervaringspatronen
- Duurzaam, te herleiden tot adolescentie. Kom ten miste voor op 2 facetten; cognitie,
affectiviteit, interpersoonlijk functioneren en impulsbeheersing.
o = star en zichtbaar in situaties
- Veroorzaakt Lijden druk en functioneren beperkt, veel stress
- Moeilijk veranderbaar
- Soms ook geen behoefte om te veranderen
o Egosynotoon vs egodystoon
Persoonlijkheid=
Onderscheidende psychologische kenmerken en gedragsmatige karakteristieken beschrijven
die elk van ons uniek maken en die ons gedrag verklaren.
Het is een combinatie van aangepast en onaangepast gedrag. Een persoonlijkheidsstoornis is
een algemene term voor een star patroon van persoonlijkheidstrekken, waardoor het
individu onvoldoende in staat is zijn gedrag aan te passen aan wisselende omstandigheden.
Dit leidt tot omvangrijke en terugkerende problemen in relaties, werk en het sociale leven.
Definitie DSM-5: een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen dat
duidelijk afwijkt van de verwachtingen binnen de cultuur van de betrokkene
- De stoornis is in veel verschillende situaties aanwezig, is hardnekkig en ontstaat
tijdens de adolescentie of op jongvolwassen leeftijd.
- De stoornis is stabiel in de tijd en veroorzaakt beperkingen of lijdensdruk.
Prevalentie 10-15%
De meest voorkomende zijn de borderline, vermijdende persoonlijkheidsstoornis en andere
gespecificeerde persoonlijkheidsstoornissen.
Exclusiecriteria
- Het duurzame patroon is niet eerder toe te schrijven aan een uiting of de
consequentie van een andere psychische stoornis
- Niet het gevolg van de directe fysiologische effecten van een middel (drugs,
medicatie) of een somatische aandoening (schedeltrauma)
Des stoornis bestaat uit 3 clusters van 10 stoornissen in totaal
Cluster A: vreemd en excentriek gedrag
- Paranoïde persoon stoornis: diepgaande achterdocht, invloed op werk en relaties er
is geen sprake van uitgesproken paranoïde wanen.
- Schizoïde persoon stoornis: onverschillig in sociale relaties, geen verlangen naar
intieme relaties, naar binnen gekeerd, afstandelijk/ kilheid/ vlak effect. Wordt vaak
omschreven als het kluizenaarstype
, - Schizo typisch persoon stoornis: moeite met sociale contacten sociale angst,
eigenaardig gedrag zoals
o Betrekking ideeën
o Magisch denken
o Eigenaardige gedachten en spraak
o Paranoïde ideeën
o Vreemd/ zonderling/ excentriek gedrag
o Geen intieme vrienden.
Het onderscheid hierbij met schizofrenie is niet altijd even duidelijk.
Cluster B: dramatisch, wispelturig en emotioneel gedrag
- Antisociaal persoonlijkheid stoornis
o Herhaaldelijk normoverschrijding gedrag
o Agressiviteit
o Gewetensfunctie
o Weinig angst
o Ongevoelig voor straf
o Instrumenteel gebruik van de ander
o Oppervlakkige, charme/ manipulatie
Wordt vaak omschreven als de psychopaat of sociopaat
- Borderline persoonlijkheidsstoornis
o Instabiliteit in relaties
o Instabiliteit in identiteit
o Zeer wisselende emoties, instabiele stemming
o Extreem gevoelig voor afwijzing
o Patroon van instabiele relaties
o Veel impulsiviteit (suïcidegevaar, gokken)
o Meestal niet psychotisch, soms rand psychotisch
- Histrionisch (theatrale) persoon stoornis
o Overdreven emotioneel, veel theater
o Ongemakkelijk als er geen aandacht is
o Meest opvallend: onenigheid van emoties
o Egocentrisch gedrag
- Narcistische persoonlijkheidsstoornis
o Patroon van grootheidsgevoelens/ fantasieën en heeft daarbij veel behoefte
aan bewondering
o Gebrek aan empathie bij andere
o Vaan succesvol in carrière
o Openlijk narcisme/ vermogen narcisme
Cluster C: nerveus, angstig gedrag
- Vermijdende persoon stoornis: geremdheid in contact met andere en is extreem
angstig voor negatieve beoordelingen en vermijd daardoor afkeuring. Is vaak onzeker
en verlegen en ervaart problemen op sociaal en beroepsmatig vlak. Het overlapt met
sociale fobie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller reneemennen15. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.
