Summary
Samenvatting: Verlichting Nu
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting hoofdstuk 1, 2, 3, 21, 22 en 23. Tentamenstof specialisatie kunst cultuur lifestyle, 3e-jaars journalistiek
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Zoowie
Content preview
Samenvatting Verlichting NuInleiding:
Steven Pinker, een psycholoog en hoogleraar aan Harvard, schreef het boek
Verlichting Nu als een verdediging van de verworvenheden van de westerse
samenleving, die volgens hem onder druk staan. Het boek benadrukt het belang van
de idealen van de Verlichting, zoals wetenschap, rede, humanisme en vooruitgang.
Wat is de Verlichting?
De Verlichting was een intellectuele beweging die ontstond in de late 17e eeuw en
doorliep in de 18e eeuw. Ze volgde op eerdere periodes zoals de Oudheid, de
Middeleeuwen en de Renaissance. De Verlichting was een breuk met deze periodes
en werd gekenmerkt door een nieuwe focus op:
Wetenschap
Rationaliteit en rede
Humanisme
Vooruitgang
Het idee achter de Verlichting was dat de mensheid in staat is om zichzelf en de
maatschappij te verbeteren door middel van kennis en rede. De beweging brak met
tradities zoals de dominantie van de (corrupte) katholieke kerk en het dogmatische
gezag van religie. In plaats daarvan stond de mens centraal, met een nieuw geloof in
de kracht van wetenschappelijke en rationele benaderingen.
De voorloper van de Verlichting:
Reformatie (16e eeuw): Het proces van religieuze hervormingen dat de
machtspositie van de kerk begon te ondermijnen.
Uitvinding van de boekdrukkunst: Dit maakte kennis toegankelijker en
verspreidde nieuwe ideeën.
Centrale Ideeën van de Verlichting:
1. Rationalisme en empirisme: Ware kennis komt voort uit rede en zintuiglijke
waarneming, niet uit religieuze dogma’s.
2. Humanisme: De mens, niet God, is het centrum van denken en handelen.
Filosofen zoals Spinoza, Erasmus en Leonardo da Vinci stonden aan de wieg
van deze beweging.
3. Maatschappelijke verandering: Mensen kunnen de maatschappij
veranderen en verbeteren met behulp van wetenschap, rede en humanisme.
4. Publieke sfeer: Een ruimte waarin iedereen zich vrij kan uitspreken is
essentieel voor vooruitgang, een concept dat sterk werd verdedigd door
Immanuel Kant.
Belangrijke Filosofen van de Verlichting:
Immanuel Kant: Bekend om zijn motto "Sapere aude" (Durf te weten). Hij
stelde dat individuen de moed moeten hebben om zelf na te denken en zich
uit te spreken, zonder afhankelijk te zijn van religieuze autoriteiten.
Thomas Hobbes: Hij introduceerde het idee van een sociaal contract tussen
burgers om de chaos van een "oorlog van allen tegen allen" te voorkomen.
, John Locke: Hij zag de maatschappij als een evolutionair proces en geloofde
dat het volk soevereiniteit slechts voorwaardelijk zou moeten overdragen aan
een vorst.
Johan Gottfried Herder: Een grondlegger van het moderne cultuurbegrip, die
benadrukte dat cultuur wordt gekenmerkt door diversiteit en identiteit.
Waarom staat de Verlichting onder druk volgens Pinker?
Pinker waarschuwt dat de idealen van de Verlichting tegenwoordig bedreigd worden
door verschillende maatschappelijke en politieke krachten. Hij noemt onder andere:
Populisme: Waarbij emoties en simplistische retoriek de plaats innemen van
rationeel debat.
Demagogie: Manipulatie van het volk door sterke, vaak charismatische
leiders.
Religieus fanatisme: Terugkeer naar dogmatische religieuze ideeën die
strijdig zijn met rationeel en wetenschappelijk denken.
In twijfel trekken van de wetenschap: Wetenschappelijke feiten en
methoden worden steeds vaker in twijfel getrokken, met name in kwesties
zoals klimaatverandering.
Conservatisme: Een nadruk op het behouden van de status quo in plaats van
vooruitgang te omarmen.
Liberalisme: Aantasting van liberale vrijheden zoals vrijheid van
meningsuiting en democratische processen.
De oplossing volgens Pinker
Pinker stelt dat de beste manier om deze bedreigingen te weerstaan, is door:
1. De idealen van de Verlichting opnieuw onder woorden te brengen: Het
belang van rationaliteit, wetenschap en humanisme moet opnieuw duidelijk
worden gemaakt.
2. Meer aandacht te geven aan deze idealen: Door onderwijs en publieke
discussies kunnen deze waarden levend worden gehouden.
3. De idealen actief te verdedigen: Wetenschap en rede moeten actief
beschermd worden tegen aanvallen van irrationele of dogmatische krachten.
Hoodstuk 1,2,3
De Verlichting, die ontstond in de late 17e en 18e eeuw, was een periode
van radicale hervorming in het denken over mens, maatschappij en
godsdienst. Centraal stonden de idealen van rede, wetenschap,
humanisme en vooruitgang, waarbij religie en geloof werden
vervangen door een nadruk op rationaliteit en wetenschappelijk denken.
Pinkers Bezorgdheid Over de Toekomst van de Verlichting
Volgens Pinker staan de verworvenheden van de Verlichting momenteel
onder druk, zowel van buitenaf als van binnenuit:
Van buitenaf: door de invloed van fundamentalistische stromingen,
zoals het fundamentalistische Islamisme.
Van binnenuit: door de opkomst van populisme, complottheorieën,
en het toenemende wantrouwen in wetenschap.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Zoowie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now