Samenvatting over Zuid-Amerika aardrijkskunde VWO. Hoort bij het examendomein Zuid-Amerika. Deze samenvatting bevat examenstof. Er wordt zowel de fysische als de sociale geografie van Zuid-Amerika beschreven.
SE Par. 1 Natuurlijke gevaren in Zuid Amerika
Vulkanen en aardbevingen
● Westkant ZA → Nazcaplaat en Antarctische plaat duiken onder
Amerikaanse plaat
● Subductiezone (westen) → veel vulkaanuitbarstingen en aardbevingen
● Direct gevolg van aardbevingen in zeebodem voor kust = tsunami’s
● In hetzelfde gebied waar aardbevingen zijn, zijn ook vulkanen actief →
direct gevolg van subductie
● Allemaal stratovulkanen die af en toe uitbarsten maar niet gevaarlijk zijn
● ↳ Erupties beperken zich tot uitstoot van aswolken en zitten ook in
dunbevolkte gebieden → schade en slachtoffers laag
Massabewegingen
● Indirecte gevolgen van beving = aardverschuivingen
● Deze massabewegingen ontstaan door:
○ Bij aardbeving → afschuiven van delen op onstabiele helling
○ Bij veel neerslag → (bv El Nino) modder, puin, gesteente van helling
schuiven. Gevolgen: schade aan wegen, gebouwen, landbouwgrond
○ Ontstaan lahars bij vulkaanuitbarsting → modderstroom die ontstaat
door smelten sneeuw en ijs hoog op vulkaanhelling als vulkaan
uitbarst. zorgen voor veel shade
● Steden last van aardverschuivingen
● Arme inwoners bouwen krotwoning op hellingen aan rand van stad → in
reliëfrijke steden schuiven deze slechte huizen soms naar beneden
Overstromingen
● Nattere delen ZA vaak overstromingen
● In berggebieden Flash floods = rivieren krijgen plotseling zeer hoge piekafvoer
● ↳ Door hevig regenval in bovenloop loopt bedding snel vol en stort water
naar beneden
● In vlakke gebieden rivieren met groot debiet = High floods
● ↳ Niveau stijgt traag tot rivier buiten oevers gaat → oorzaak = langdurige
regenbuien en tropische stortbuien
● In vlakke delen benedenloop van grote rivieren leidt tot grote overstromingen met
veel slachtoffers
Menselijke invloed
● Mens oorzaak rampen → ontbossing → helling komt kaal te liggen, water
infiltreert niet in bodem, water stroomt af via oppervlak
● Verkeerd landgebruik → bv zonder terrassering in reliëfrijk gebied →
gemakkelijk afstroming
● Elke verharding (wegenaanleg) van oppervlak zorgt voor kortere vertragingstijd
● Gevolgen versterkt door diverse stedelijke agglomeraties een slecht
rioleringssysteem hebben → bepaalde stadswijken na hevige plensbui
, staan blank
SE Par. 2 Hazard management
Schade
● Sinds 1960: economische schade van natuurrampen in ZA verachtvoudigd,
Oorzaken:
○ Ongebreidelde urbanisatie
○ Armoede
○ Slecht bestuur
○ Constructie van gebouwen en infrastructuur op kwetsbare plekken
○ Klimaatverandering en El Nino
○ Ontbossing
● Meer slachtoffers na natuurrampen in ontwikkelingslanden dan rijke landen
● ↳ Komt door:
○ Verkeerde locatiekeuze voor bouw en infrastructuur
○ Zich niet houden aan bouwvoorschriften
○ Verkeerd omgaan met natuurlijke bronnen (ontbossing)
○ Gebrek aan rampenplan
● ↳ Voorbeelden:
○ Hoge bevolkingsdichtheden in rivierdalen en delta’s
○ Wegen en woningbouw op onstabiele hellingen
○ Gevaarlijke mijnen
Risico’s
● Hoe hoog risico voor natuurramp met gevolgen is, hangt af van 3 factoren:
○ 1. De aard van de natuurramp
■ Soort ramp en intensiteit, schaal van ramp en schadelijke gevolgen
■ Zo zal aardbeving grotere gevolgen hebben als die hoog scoort op
schaal van Richter, groot oppervlak plaatsvindt en branden ontstaan
○ 2. Aantal mensen en gebouwen betrokken
■ En hoeveel infrastructuur verwoest wordt
■ Aardbeving in dunbevolkt gebied levert weinig schade maar in
Santiago wel veel schade
○ 3. Kwetsbaarheid samenleving, bepaald door:
■ Fysieke factoren bv slechte constructie van gebouwen en landgebruik
dat bodemerosie bevordert
■ Sociale factoren bv bevolkingsgroepen die achtergesteld worden, arm
zijn, minder kansen hebben
■ Economische factoren bv onverzekerde informele sector,
afhankelijkheid één inkomstenbron, precaire voedselvoorziening
■ Milieufactoren bv uitputting van hulpbronnen als water,
landbouwgrond en klimaatverandering
● In ZA lopen armere bevolkingsgroepen in krottenwijken grootste risico →
bij deze bevolkingsgroep is risicoperceptie laag → komt doordat natuurlijke
gevaren vaak lange en wisselende pauze hebben
Maatregelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VeraEB22. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.38. You're not tied to anything after your purchase.
