Uitgebreide samenvatting economie markt en overheid. Alles meegetypt tijdens de hoorcolleges. Dit vak was erg intens en heeft 120 pagina's aan college dictaat opgeleverd... Het collegedictaat 2 keer doorgenomen en had een 7!
Economie, markt en overheid
alle colleges
Economie, markt en overheid college 1
Inhoud van het blok
- Economische benaderingen van de vragen:
- Wat zijn de gevolgen van uiteenlopende institutionele inrichtingen van markten/sectoren
voor de maatschappelijke welvaart?
- Hoe bereiken we ‘the greatest happiness for the greatest number’?
Welke instituties?
- Eenvoudig gezegd is de keuze uit 3. We kunnen het beschikbaar komen van producten,
diensten en al het andere dat we waarderen organiseren via:
o De markt
o De overheid
o Particulier initiatief (clubs, non-profits)
Markt/prijsmechanisme:
- Iedere producent is vrij om producten/diensten aan te bieden, en zelf beslissingen te nemen
over hoeveelheden, kwaliteit en prijzen
- Iedere consument is vrij om producten/diensten af te nemen, en zelf beslissingen te nemen
over wat en hoeveel te consumeren en bij welke producent dat te halen
- Elke vrijwillige ruil tussen ‘consenting adults’ is toegestaan
- Resulterende hoeveelheden en prijzen zijn uitkomst van interactie tussen aanbieders en
vragers
- Voorbeelden: appels, bier, fysiotherapie
Overheid/collectieve besluitvorming
- Collectieve besluitvorming over welke en hoeveel goederen/diensten/voorzieningen worden
geproduceerd en/of
- Collectieve besluitvorming over wie hoeveel mag of moet consumeren en/of
- Collectieve besluitvorming over wie heoveel moet meebetalen (belastingen)
- Besluiten zijn bindend voor alle onderdanen
- Voorbeelden: defensie, openbare kunst, heroïne
Particulier initiatief
- Ieder die dat wil sluit zich aan bij een club, vereniging, stichting of ander collectief
- Volgens de in die club overeengekomen regels worden beslissingen genomen over wat voor
wie en hoeveel te produceren, te consumeren en over wie van de leden hoeveel bijdraagt
- Voorbeelden: bloedbank, vereniging van natuurmonumenten, atletiekvereniging start78 te
Steenwijk, vogelwacht Uffelte
Maar ook: allerlei tussenvormen
- Marktvoorziening, maar ordening en regulering van de markt door de overheid
, o Zorgverzekeringen: prijsmechanisme, maar met verzekeringsplicht voor
consumenten, acceptatieplicht voor producenten
o Cannabis: productie verboden, aanbieden van kleine hoeveelheden gedoogd,
consumeren gedoogd
En:
- Collectieve besluitvorming, maar:
o Productie uitbesteed aan private ondernemingen of non profits:
inburgeringscursussen, aanleg infrastructuur
o Overheidsproductie, maar bekostiging uit prijzen in plaats van belastingen:
drinkwater
En:
- Particulier initiatief, maar:
o Niet bekostigd uit donaties of ledenbijdragen, maar uit belastingen: onderwijs
o Niet (geheel) bekostigd uit donaties of ledenbijdragen maar uit commerciële verkoop
diensten en producten: musea, woningcorporaties
o Etc., etc.
Centrale punt: efficiëntie
- Allocatieve efficiëntie: een zodanige ordening/regeling dat schaarse middelen zodanig
worden ingezet dat de hoogst haalbare bevrediging van de behoeften van de samenleving
wordt bereikt
- Later meer, maar nu al:
o Alle behoeften tellen mee
o Materiële welvaart, behoefte aan stilte, natuur en veiligheid, esthetische behoeften,
kortom: alles wat waarde heeft
Casus: donornieren
- Vraag: welke institutie zorgt voor de beste uitkomst?
- Beste uitkomst: een zo volledig mogelijke vervulling van de behoefte aan donornieren voor
zover vervulling van deze behoefte:
o Medisch mogelijk en wenselijk is
o En de baten de kosten overtreffen (?)
Vraag en aanbod van organen voor transplantatie
- Vraag:
o Nieren:
Transplantatie goed mogelijk
In de regel veel betere oplossing dan nierdialyse
o Andere organen (lever, hart, etc.)
In de regel transplantatie enige oplossing
- Aanbod:
o “Cadaveric donations”:
Beperkt aantal: met name verkeersslachtoffers
o “Living donations”:
Bij sommige organen goed mogelijk: 1 nier kan je missen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller skmeijer98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $19.35. You're not tied to anything after your purchase.
