Functies van het recht:
- Normatieve functie: gedragsregels waarvan iedereen vindt dat ze moeten worden nageleefd
of opgevolgd. Straf als ze overtreden worden. Niet alleen ethische normen maar ook
rechtsnormen. (moord, diefstal, verkrachting, etc.)
- Geschiloplossende functie: de rechterlijke organisatie oordeelt of iemand moet worden
gestraft en op welke wijze en met behulp van welke procedure.
- Additionele functie: biedt een rechtsregel als partijen vergeten zijn opeen bepaald punt
afspraken te maken. Hebben zij dit wel gedaan, dan gaat die afspraak vóór en is de wettelijke
regeling niet meer van toepassing.
- Instrumentele functie: bijv. verkeersrecht. Heeft niets te maken met normbesef. Niet
toereikend als mensen daar zelf afspraken over maken. Daarom hakt de wetgever op tal van
onderwerpen de knoop door: zo doen wij het en niet anders.
Rechtsbronnen:
De wet:
- Privaatrecht:
1. Personen- en familierecht: regelt zaken als geboorte, huwelijk, geregistreerd partnerschap,
echtscheiding, adoptie, ondercuratelestelling en de regeling van het vermogen tussen
echtgenoten (Boek 1 BW)
2. Vermogensrecht: alle op geld gewaardeerde handelingen tussen burgers onderling waaraan
juridische gevolgen verbonden zijn. (Boek 3, 5, 6 BW)
3. Ondernemingsrecht: regelt alles wat ondernemingen en bedrijven betreft. (Boek 2 BW)
4. Burgerlijk procesrecht: regels die op het voeren van juridische procedures op het terrein
van het privaatrecht van toepassing zijn. Als iemand een privaatrechtelijk geschil heeft met
een ander.
Procederen: naar de rechter gaan om een geschil te laten beslechten. (Wetboek van
burgerlijke rechtsvordering)
- Publiekrecht: Privaatrecht
1. Strafrecht: de staat treedt d.m.v. het
OM actief op om sancties te eisen bij
overtreding van normen. Alleen het OM Personen- en Burgerlijk
Vermogensrecht Ondernemingsrecht
kan tot vervolging van strafbare feiten familierecht procesrecht
overgaan (monopolypositie). (Wetboek
van Strafrecht, Wetboek van Strafvordering etc.)
2. Staatsrecht: regelt de wijze waarop het Nederlandse staatsbestel wordt vormgegeven en de
invloed die burgers daarop kunnen uitoefenen.
Grondwet: basisregels van ons staatsbestel. Wetten die bepalen dat de wetgever
bepaalde materie moet regelen bij de wet.
Organieke wetten: wetten die ontstaan vanuit een dergelijke opdracht uit de grondwet.
(Kieswet, Wet op de Raad van State)
3. Bestuursrecht: heeft betrekking op de mogelijkheden die de overheid heeft om regulerend
op te treden ten aanzien van de maatschappij.
(Algemene wet bestuursrecht Awb).
Het procesrecht dat aan deze rechtsgebieden verbonden is (dus de regels als de rechter in
beeld komt) wordt eveneens tot het publiekrecht
Publiekrecht
gerekend.
,Wetgevers:
- Centraal niveau: nationale wetgever, die samengesteld is uit de regering en de Staten-
Generaal.
- Decentraal niveau:
1. Provinciaal: Provinciale Staten zijn bevoegd verordeningen voor hun provincie tot stand te
brengen.
2. Gemeentelijk: gemeenteraad is bevoegd voor de gemeenten regels te maken.
Regelgeving
Op centraal niveau Op decentraal niveau
Regering en Staten-Generaal Provinciale Staten Gemeenteraad
Wet Verordening Verordening
Rangorde:
3. Hogere regels gaan boven lagere regels.
4. Bijzondere regels gaan boven algemene regels.
5. Jongere regels gaan boven oudere regels.
Wet in formele zin: een wet die tot stand is gekomen door regering en Staten-Generaal (nationale
wetgever).
Wet in materiële zin: iedere regeling van een wetgever die bestemd is voor een onbepaald aantal en
dus niet bij name genoemde personen te gelden.
- Een groot aantal wetten is én wet in formele zin én wet in materiële zin.
(Uitgevaardigd door nationale wetgever, tot niet bij name genoemde mensen gericht)
- Sommige wetten zijn wél wet in formele zin, maar niet in materiële zin.
(Uitgevaardigd door nationale wetgever, tot bij name genoemde mensen gericht)
- Een groot aantal wetten is geen wet in formele zin maar wél in materiële zin.
(Uitgevaardigd op decentraal niveau, richten zich tot een onbepaald aantal mensen)
- Sommige wetten zijn noch een wet in formele zin, noch een wet in materiële zin.
(Uitgevaardigd op decentraal niveau, tot bij name genoemde mensen gericht)
Verdrag: een afspraak, een overeenkomst, gesloten door twee of meer staten.
Bilateraal verdrag: verdrag tussen twee landen
Multilateraal verdrag: verdrag tussen meer dan twee landen
Bijvoorbeeld: Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie: vanuit de EU kunnen
verordeningen en richtlijnen worden uitgevaardigd, waardoor nationale wetgevers gedwongen kunnen
worden hun wetten aan te passen of in te trekken.
Jurisprudentie: rechtspraak.
Gewoonterecht: 2 voorwaarden:
- Vaste gedragslijn: binnen de groep in kwestie handelt men overeenkomstig de gegroeide
opvatting.
- Rechtsplicht: betrokkenen moeten het als hun rechtsplicht beschouwen overeenkomstig die
regel te handelen.
, Onderscheidingen binnen het recht
Formeel recht
Materieel recht
De regels die men moet
Heeft betrekking op wat men
volgen om het materiële
wel en niet mag. Inhoudelijk
recht te effectueren.
Aanvullend recht
Dwingend recht Hiervan mag worden
Recht waarvan burgers niet afgeweken, mits beide
mogen afwijken. partijen hiermee akkoord
gaan.
Subjectief recht
Objectief recht Rechten en plichten die uit
Het geldende recht een objectief recht
voortvloeien
Privaatrecht Publiekrecht
Bedoeld voor regels voor Bedoeld voor regels tussen
burgers onderling. De burgers en overheid. De
overheid kan als burger overheid handelt vanuit een
handelen gezagsverhouding.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisnooteboom1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.
