Summary
Samenvatting economie
- Course
- Institution
Samenvatting economie van UCLL campus sociaal hogeschool
[Show more]
Seller
Follow
annarousseau
Content preview
InleidingWat is economie in de PRAKTIJK
Mensen willen van nature overleven moet je voldoen aan basisbehoeften
Bv.: voedsel, bescherming tegen barre weersomstandigheden en tegen gevaar
Maar men moet iets doen om aan deze basisbehoeften te voldoen
- Planten en dieren instinct
- Oermensen: verzamelen, jagen etc. instinct+ vernuft
- Neolithische evolutie: akkerbouw, dieren domesticeren etc. steeds meer vernuft
- Nu: productie/ produceren (natuur actief onderwerpen)
o Eerst enkel voor basisbehoeften, maar al snel productieoverschotten ruilen
Ruilen heeft beperkingen: soms ruilen via grote omweg (onzeker, arbeidsintensief)
Nood aan een universeel ruilmiddel: geld, vanaf dan bredere, systematischere ruil met meer
tussenpersonen ontstaan markten
Markten
Markt: plek waar je iets kan kopen of verkopen aan een
bepaalde prijs (geld).
Bv.: kleding markt (koop je goederen), markt ouderenzorg
(koop je dienst) etc.
Arbeidsmarkt: alle plaatsen waar betaald werk wordt verricht.
- Werk geleverd door individuen en arbeid wordt betaald
door bedrijven, organisaties
- Winst voor individuen (loon) waarmee ze kopen op alle
andere markten
Belang van markten
- Vormen de essentie van de economie (economie= verz van markten)
- Op markten maken de verkopers winst (loon)
- Winst=rijkdom=welvaart economie is een producer van welvaart
Economische cyclus
Kanttekening
Sommige goederen en diensten staan niet in de economische
cyclus.
- Informele hulp
o Zorg die geleverd wordt door
mantelzorgers en vrijwilligers
o Die onbetaald en niet beroepshalve
gebeurt
o Eventueel wel via werving en selectie
Bv.: oproep radio, bloed geven etc.
- Zelfvoorziening
Bv.: zorg voor eigen huishouden, moestuin etc.
Buiten marktwerking
Waarde wordt niet in geld uitgedrukt
Is welvaart belangrijk?
Ja, maakt het mogelijk om
- Aan meer dan onze basisbehoeften te voldoen (bv zelfontplooiing)
- Sociaal beleid te voeren: we pakken winst af aan de hand van belastingen en dit
gebeurd door de overheid publieke middelen.
1
Samenvatting economie
,Belastingen
Bedrijfsvoorheffing op loon, sociale zekerheidsbijdragen, vennootschapsbelastingen,
vermogensbelastingen, BTW etc.
Collectieve behoeften
Bv.: infrastructuur, afvalophaling, openbare omroep, openbare zwembaden etc.
In het bijzonder: sociaal beleid (bv.: inkomensherverdeling, SZ, gehandicaptenzorg, onderwijs
etc.)
Hoe welvaart meten
BBP (bruto binnenlands product): de totale waarde van alle goederen en diensten die op de
markt gekocht zijn geweest, in 1 land, op 1 jaar tijd.
Kritiek op BBP
- Onbetaalde goederen en diensten niet meegerekend (hebben nochtans ook waarde)
Bv.: huisvrouw/man, grootouders kinderopvang, mantelzorg, vrijwilligerswerk etc.
- “Human development” niet meegerekend (dragen ook bij tot levenskwaliteit)
Bv.: gelijke rechten, toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, veilige leefomgeving
etc.
- Bevolkingsaantallen verschillen per land dus vergelijken niet mogelijk
BBP per capita
- Welvaart per inwoner
BBP gedeeld door aantal inwoners, zo kan je welvaart vergelijken
Wat is economie nu? (PRAKTISCH)
Economie is een verzameling van markten waarop (resultaten van) productie-inspanningen
(goederen en diensten) worden verhandeld om aan (basis)behoeften van mensen te voldoen.
Die handel levert winst op voor individuen en bedrijven maar ook voor de SL (collectieve
middelen, wordt door de overheid ingezet voor voeren beleid).
Economie zorgt dus voor welvaart en voor sociale cohesie (maatschappij hangt werkbaar
aan elkaar)
2
Samenvatting economie
,Hoofdstuk 1
Wat is economie? (THEORETISCH)
Een geheel aan gedragingen van individuen die gericht zijn op onze behoeften. De middelen
die aan onze behoeften moeten voldoen zijn beperkt. Hierdoor is er een spanning tussen de
beperkte middelen en de oneindige behoeften. Deze spanning noemen we schaarste.
We moeten kiezen en stellen dan economisch gedrag
- Behoeften: wat wil je?
- Middelen: welk goed zet je in om de behoefte te voldoen?
- Kosten-batenanalyse: ik wik en weeg over mijn verlies en winst, wat levert het op?
- Opportuniteitskosten: de winst die je had kunnen maken als je een andere keuze had
gemaakt.
- Alternatieve aanwenbaarheid: we bekijken onze verliezen en winst en wat met het
middel dat we gaan inzetten ook nog konden gaan doen.
Economie: de verzameling van alle menselijke gedragingen die gericht zijn op het bevredigen
van behoeften tegen achtergrond van beperkte middelen (schaarste). Daarom gaat aan elk
gedrag een keuzeproces vooraf.
Economie als wetenschap
Menselijk gedrag verklaren om theorieën tot stand te kunnen brengen en vervolgens gedrag te
kunnen voorspellen. Zo kan er beleid gevoerd worden in de maatschappij om die welvarender
te maken.
Verschillende wetenschappelijke benaderingen van menselijk gedrag/ verklaren menselijk
handelen
- Economie: rationele afweging (koste-batenanalyse)
- Sociologie: (externe) groepsrichtlijnen
- Psychologie: vanuit interne (persoonlijke) drijfveren
Aanpak van economische wetenschappers om menselijk gedrag te kunnen besturen mensen
opdelen in economische actoren
- Individuen/gezinnen
= consumenten, vragers
- Ondernemingen/organisaties/bedrijven
= producenten, aanbieders
- De overheid
= producent, consument; regulator, scheidsrechter (beleid voeren)
Voorbeelden rollen van overheid: aanbieder van mobiliteit, consument brandstoffen,
reguleren, consument, beleid voeren etc.
Behoeften
Soorten behoeften
3
Samenvatting economie
, - Individuele behoeften
Eraan voldoen is je eigen verantwoordelijkheid (en/of die van je gezin)
- Collectieve behoeften
Voorwaarden waaraan voldoen moet worden om het samenleven van mensen
(vredevol) mogelijk te maken.
Eraan voldoen is de taak van de overheid en een rol die het middenveld op zich neemt.
Soms ook inzet van privépersonen en bedrijven.
Individuele behoeften
Verschillende onderverdelingen
1. Piramide van Maslow (volgens belang van overleven)
2. Onderverdeling basisbehoeften en “hogere” behoeften
o Basis: water, voedsel, hygiëne etc. =
overleven
o Hogere: waarnaar we verlangen om ons
leven zo aangenaam en kwaliteitsvol
mogelijk te maken.
= welzijn/welvaart
Collectieve behoeften
De mens is een sociaal wezen, wat hebben we nodig om dat zo goed mogelijk te laten
functioneren? (Rechtszekerheid, veiligheid grondgebied, ontsluiting grondgebied, sociale
participatie etc.)
Gaat nog altijd over individuele behoeften, maar de SL neemt er verantwoordelijkheid voor (rol
van de overheid en het middenveld).
Er wordt met collectieve middelen aan voldaan (heffen van belastingen, voeren van beleid)
De mate van “collectivisering” (betrekking van de overheid) van behoeften is afhankelijk van
de soort economie
- Vrijemarkteconomie: geen betrekking ov.
- Sociale markteconomie: kleine betrekking ov.
- Planeconomie: ov. doet alles
Bv.: gezondheidszorg in de VS en de onze, kinderopvang bij ons en in de communistische
landen
Belang rol van vrijwilligers en private middelen
Middelen
Inspanning die je levert voor het bevredigen van (basis)behoeften.
Twee soorten inspanningen
1. Goederen/diensten produceren
Productiemiddel nodig
2. Aankopen goederen/diensten op een markt
4
Samenvatting economie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annarousseau. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now