Summary
Samenvatting arbeidsrecht
- Course
- Institution
Samenvatting arbeidsrecht UCLL campus sociaal hogeschool Leuven
[Show more]
Seller
Follow
annarousseau
Content preview
Hoofdstuk 1: begrip en situering van het arbeidsrechtWat is arbeidsrecht
Deel van sociaal recht
o Arbeidsrecht (regelt arbeidsverhouding)
Arbeidsovereenkomsten (WG en WN)
Loonbescherming
Arbeidsregelementering/ arbeidsbeschermingsrecht (oa arbeidsduur en -
veiligheid)
Collectief arbeidsrecht (vakbonden en WG-org)
Arbeidsmarktrecht (arbeidsrecht wordt gereglementeerd door de overheid)
Sociaal handhavingsrecht (naleving controleren)
o Sociale zekerheidsrecht (regelt herverdelen van rijkdom en bescherming tegen sociale
risico’s)
Sociale verzekeringen: ziekte, werkloosheid, jaarlijkse vakantie, gezinsbijslag,
pensioen, arbeidsongevallen en beroepsziekten.
Sociale bijstand: recht op MS integratie, gewaarborgde gezinsbijslag,
tegemoetkoming handicap, inkomensgarantie voor ouderen.
Het arbeidsrecht
o Verhouding tussen WN en WG zowel individueel als collectief (buiten
overheidspersoneel en zelfstandigen)
Sociale zekerheidsrecht
o Regels en mechanismen om rijkdom te herverdelen
o Bijstandsregelingen als je door het net van de SZ bent gevallen
o Van toepassing op WN’ers, ambtenaren, zelfstandigen en op de hele bevolking
Ontstaan van het arbeidsrecht
o Franse revolutie 1789: vrijheid (Liberté), gelijkheid (Egalité), broederlijkheid (Fraternité)
o Opstellen Code Civil 1804
Principes Franse revolutie krijgen juridische vertaling
Partijen kunnen op basis van gelijkheid in vrijheid een overeenkomst sluiten
waarbij de ene zijn diensten verhuurt aan de andere
Overheid komt niet tussen: liberalisme
o Industriële Revoluties
1° industriële revolutie +/- 1770-1850: uitvinding stoommachine,
textielnijverheid, steenkool
2° industriële revolutie: +/- 1870 -1910: opkomst staalindustrie, chemische
nijverheid, elektriciteit, benzinemotor...
Evolutie van agrarische samenleving met ambachten naar industriële
samenleving met fabrieken in steden. Mensen massaal naar steden om in
fabrieken te werken (plattelandsvlucht).
o Arbeidsomstandigheden
7 dagen op 7 - geen zondagsrust
Tot 12 uur per dag aan een stuk
Kinderarbeid algemeen verspreid
Geen jaarlijkse vakantie
1
, Geen sociale zekerheid: ziekteverzekering, arbeidsongevallen, werkloosheid,
pensioen...
Verbod om actie te voeren (coalitieverbod)
o 1886: keerpunt
Grote stakingen tegen schandalige werkomstandigheden en economische crisis
Oprichting door Leopold II van Commissie voor Nijverheidsarbeid met als doel
arbeidsomstandigheden van de arbeiders te onderzoeken
o 1885 Oprichting Belgische Werkliedenpartij
o 1891: Rerum Novarum = pauselijke encycliek over slechte arbeidsomstandig-heden van
de arbeiders
o 1894: eerste verkiezingen onder algemeen meervoudig stemrecht. ‘Socialisten’ voor
het eerst in parlement
o 1895: eerste ministerie van Arbeid
Ten gevolge van dit alles eerste wetten ‘arbeidsrecht’ (loonbeschermingswet,
arbeidsongevallenwetgeving, opheffing coalitieverbod,...)
o 1900: wet op de arbeidsovereenkomst voor werklieden (= arbeiders)
Minimale bescherming, van toepassing voor zover geen andere afspraken
gemaakt tussen partijen (aanvullende werking)
o 1922: wet op de arbeidsovereenkomst voor bedienden
Betere bescherming dan arbeiders
Doel bedienden uit handen van de vakbonden te houden
o Verklaart onderscheid tussen arbeiders en bedienden dat tot op vandaag bestaat
Werknemers ‘met de pet’ versus werknemers’ met de hoed’.
Afzonderlijk tot stand komen van wetgeving zorgt voor belangrijke verschillen tussen de
rechtspositie van arbeiders en bedienden
o Periode na 1945: sociaal pact, doorbraak sociale zekerheid, organisatie sociaal overleg
tussen vakbonden en werkgevers
o Afzonderlijke wetten voor: handelsvertegenwoordigers (1963), dienstboden (1970),
studenten (1970)
o 1978: ‘wet betreffende de arbeidsovereenkomsten’
Coördinatie van afzonderlijke wetten voor arbeiders, bedienden, ...
Onderscheid blijft wel bestaan, met afzonderlijke regels voor loon, ziekte,
vakantie...
Meermaals aangepast, laatst grondig in 2013: ‘eenheidsstatuut’
o Jaren ‘80 vorige eeuw tot nu
Trend tot deregulering / flexibilisering
Toenemend belang van internationale context, hoofdzakelijk vanuit Europese
Unie
Hoofdstuk 2: bronnen van het arbeidsrecht
Recht is een geheel van regels die je kan terugvinden in rechtsbronnen. Het is belangrijk dat je
weet welke regels je moet toepassen in een concrete situatie.
Internationale rechtsbronnen
o Tussen 2 landen: bilateraal (België-Marokko), doel toepasselijke wetgeving bepalen,
veel aan belang ingeboet
o Tussen meer dan 2 landen: multilateraal
2
,Nationale rechtsbronnen
3
, Algemene bronnen AR
o Grondwet: rechtstreeks, geen directe werking (geconcretiseerd in wetten, decreten...),
richtlijn en doelstelling (Art. 23: geen directe werking)
o Wetten (WM), decreten (WM), K.B. (UM)en M.B.(UM): materiële (UM) en formele (WM)
wetten, dwingend en aanvullend
o Rechtspraak
Arbeidsrechtbank: geschillen individuele aard WG en WN, SZ
Arbeidshof: beroep tegen vonnissen Arechtbank, arrest
Hof v Cassatie: wettelijkheid van een arrest
Uitspraken RB niet bindend, maar wel moreel gezag o.a. omwille van
mogelijke verbreking cassatie
o Rechtsleer: alles wat gepubliceerd wordt over recht door rechtsgeleerden (boeken,
artikels...)
Eigen bronnen AR
o CAO (akkoord tussen 1 of meer representatieve WNorg en 1 of meer WG of WGorg)
Vakbonden (WN): A.C.V., A.B.V.V. en A.C.L.V.B.
WG: VBO, UNIZO, UCM, BB, Unisoc
Niveau’s
Nationaal: N.A.R., gelden voor heel de privésector, ondertekening alle
partijen, minimumnormen
Sectoraal: P.C. (loon- en arbeidsvoorwaarden) of P.S.C., ondertekening
door alle partijen, nr.: 1 (arbeiderscomités), 2 (bediendencomités) en 3
(gemengde comités), van toepassing in sector of deelsector
Onderneming: WN’ers van bep onderneming, ondertekenen door 1
vakbond
Formaliteiten (schriftelijk, ondertekend, duur, taalvereisten) en publicatie
Wet bepaald aan welke voorwaarden C.A.O. moet voldoen
CAO moet neergelegd worden aan griffie van de FOD, gebeurt dit niet,
enkel bindend voor de partijen die de OVK hebben gesloten
CAO gesloten in PC of NAR worden gepubliceerd in BS
Binding van de CAO
Principiële: bindend (bepaling moeten respecteren) wnr WG CAO zelf sluit,
is aangesloten bij of lid wordt van WGorg die de CAO heeft gesloten
Aanvullend: (gesloten in NAR of P(S)C) WG geen lid van WGorg, afwijking
mogelijk bij geschreven ind AO
Algemeen bindend: (door koning) bij KB, kracht van wet, op alle WG van
toepassing en overtreding is misdrijf
o Individuele AO
Schriftelijk of mondeling
OVK WG en WN
Niet in strijd met hogere bronnen anders nietig en voor niet geschreven
gehouden
o Arbeidsregelement
Wat? Schriftelijke uiteenzetting van AVW in de onderneming, individuele
afwijking mogelijk, elke WN moet kopie ontvangen
Wat vermelden? Uurroosters, tijdstip en plaats betaling loon, duur jaarlijkse
vakantie... (Art.6)
Facultatieve vermeldingen: opsturen medisch attest, verbod tatoeages,
religieuze symbolen, verbod eten in bep lokalen
Opstellen/ wijzigen AR
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annarousseau. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
82956 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now