Thema’s in deze cursus
1. Woningmarktcrisis
2. Rol van de overheid; hoe los je woningmarktcrisis op?
• Zorgen dat er meer plannen komen
• Zorgen dat woningen die er komen betaalbaar blijven (1/3 e sociale huur, 1/3e
midden huur, goedkopere koopwoningen, 1/3e duurdere koopwoningen)
• Woningbouwsubsidies
knoppen waar rijk aan kan draaien, andere landen ook woningmarktcrisis en
zelfde knoppen die niet echt werken
gemeente maakt woningbouwplannen, bestemmingsplannen waar
woningbouwplannen in vast worden gelegd, moeten overleggen met eigenaren
van de grond, bouwgrond verkopen aan projectontwikkelaars
ontwikkelaars verdienen geld met woningbouwen
onderhandelen gemeente en ontwikkelaar:
• Welke woningen bouwen, hoeveel, hogere dichtheid
• Zorgen dat er gebouwd kan worden (publieke kosten, voorzieningen,
wegen,) ontwikkelaar moet hieraan bijdragen (prijs woningen ook
omhoog) meer betaalbaar, minder bijdragen aan publieke
voorzieningen
Waar bouwen we 1 miljoen woningen? Vanuit ruimtelijke ordening perspectieven zeggen we
(zuinig zijn met de ruimte) zoveel mogelijk in bestaand stedelijk gebied
Problemen:
- Bouwen in bestaand stedelijk gebied is duurder (transformatie oud bedrijventerrein)
Eigenaren uitkopen
3. Water en bodem sturend/netcongestie
• Andere afwegingen: water, bodem, energie steeds grotere rol bij keuzes waar
we wel en niet kunnen bouwen
4. Binnenstedelijke transformatie: financiële haalbaarheid
5. Stalled sites
Vraagstukken grondmanagement
- Toename waarde van e grond door bestemmingswijziging: aan wie komt die toe?
- Kostenverhaal ‘publieke werken’ t.b.v. gebiedsontwikkeling
• Bouwrijp maken
• Infrastructuur en openbare ruimte
• Sociale woningbouw
- Beschikking over de grond: ontwikkelingsmodel
• Actief
• Publiek-privaat
• Passief
,Als de totale waarde 100 is en het realiseren van woningen 60 betaal je max 40 aan grond
Als je grond koopt, inschatting maken wat levert dit mij op (woning)
Bouwkosten enorm gestegen 60 70, grond nog maar 30 waard
Ruimtelijke ordening creëert schaarste niet alles volbouwen, weinig concurrentie tussen
boeren die zeggen koop mijn grond
Van weiland naar woningbouw grond, enorme stijging waarde van de grond
Bouwrijpe grond = energie aangelegd, wegen aangelegd
Wie heeft recht op waardestijging van de grond
- Overheid neemt beslissing wijzigen grond
- Grond wordt meer waard, aan wie komt dit toe
- Komt toe aan grondeigenaar (boer) subsidies in woningbouw lekt hierin uit
- Door gokken of grond meer waard wordt, wordt veel geld verdiend door
investeerders
- Discussie woningcrisis, zoveel waarde in de grond maar wordt niet bebouwd.
- Waardestijging belasten, moet ten goede komen aan collectieve doelen voor
samenleving
Kostenverhaal
Deel van de waardestijging gebruikt om kosten gebiedsontwikkeling te betalen
Ontwikkelaar moet bijdragen aan de kosten
Bij gebiedsontwikkeling hoort een ontwikkelingsmodel; gemeente wordt grondontwikkelaar
en koopt de grond, gemeente maakt de grond bouwrijp en verkoopt deze aan ontwikkelaars
om te bouwen = actief grondbeleid
Passief/faciliterend grondbeleid = ontwikkelaars mogen kopen, gemeente maakt plan
Publiek/privaat = samenwerking
Grondmanagement cruciaal voor realisatie ruimtelijke beleidsdoelen
Grondbeleid is geen doel op zich; staat in dienst van de realisatie van ruimtelijke doelen
Stedelijke klimaatadaptatie en land value capture
- Enorme investeringen gemoeid met stedelijke
klimaatadaptatie
- 11-20 biljard nodig om klimaatrisico’s in steden te
verminderen
- Kunnen we stukje grondwaarde gebruiken om
klimaatadaptatie te financieren
Biedt land value capture een oplossing?
- Bestemmingswijziging en aanleg publieke
infrastructuur leidt tot stijging van de waarde van
de grond
- Projectontwikkelaars profiteren van die overheidsinterventies want woningprijzen
stijgen
, - Zonder regelgeving stoppen ontwikkelaars en grondeigenaren de waarde in hun eigen
zakken
- Land value capture (=kostenverhaal) neemt deel van die winst af
Land value capture voor klimaatadaptatie
- Land is largely untapped financial resource for municipalities
- Land values are conditioned by governmental regulations administrations and
investments
- Land value increments can be captured to anticipate or recuperate public investment
and supplement public renevues
can public sector climate mitigation/ adaptation projects trigger land value increents
what land value capture tools could be applied
Invloed bestemmingswijziging op grondwaarde = x300
Problem
- Je kunt de grondwaarde maar 1x uitgeven (competitie met andere publieke doelen)
- Gentrification dilemma’s en andere perverse prikkels
- Steden missen vaak regelgeving en kennis om land value capture goed toe te passen
, Hoorcollege 2 - werking grondmarkt en gevolgen woningmarkt
ACM = autoriteit consument en markt
Waarom minder woningen gebouwd dan vraag?
- Prijs nieuwbouw enorm gestegen
- Winstgevendheid van woningbouw gestegen
Waarom kunnen gebiedsontwikkelingen ‘financieel niet uit’ ondanks sterk gestegen prijzen
nieuwbouwwoningen
- Publieke kosten (wegen, groenvoorziening, fietspaden) worden door gemeente
verhaald op de projectontwikkelaar
- Winstgevendheid gestegen maar grond nog niet in beschouwing genomen
- 10 jaar geleden goedkope grond en kosten bouwprojecten lager, nu prijzen gestegen
dus sommige projecten niet meer rendabel
- Huizen zijn duur omdat de grond duur is niet waar, huizenprijzen zijn duur door
marktwerking, vraag en aanbod woningprijs wordt dus in de markt bepaald
Opbrengstpotentie van nieuwbouwwoning is met gemiddeld 22% afgenomen
Aanleiding voor het rijk om meer subsidies in woningbouw te stoppen
Kosten besparen door
- Transformeren van bestaande gebouwen
- Optoppen van woningen (verdieping op appartementencomplex)
- Verdichten = meer woningen op dezelfde locatie
- Appartementen bouwen ipv eengezinswoningen
Volkshuisvesting recht om te wonen
Woonquote = percentage van inkomen wat je kwijt bent aan huur
Sociale huur in Nederland erg hoog – onvoldoende doorstroom
Onbalans woningvoorraad ^
Veel overheidsgeld in betaalbaar houden van woningen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaatjeseuntjens1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.70. You're not tied to anything after your purchase.