Deze samenvatting bevat alle gekende leerstof van het vak 'inleiding recht' van Bertel de Grote. De samenvatting bevat informatie uit de lessen en uit het boek. Enkel deze samenvatting gestudeerd en ik behaalde een 16/20.
Deel 1: Rechtsfenomeen
Hoofdstuk 1: Concepten van recht
Het recht
● Juridisering = de burger kwalificeert burgerlijke verhoudingen voortdurend als een
juridisch probleem
Formeel rechtssysteem
● Geheel van rechtsnormen komen van 1 bepaalde gezagsstructuur
○ Belgische federale rechtssysteem (Belgische federale overheid)
○ Deelstatelijke rechtssyteem (Vlaams, Waals, Brussels en Duitstalige)
○ Europese rechtssysteem (Europese organen)
● België → 4 onderscheiden rechtssystemen
1. Federale rechtssysteem
- Op volledige grondgebied op dezelfde wijze geldig
- Geproduceerd door federale organen
2. Deelstatelijke rechtssysteem
- Na defederalisering
3. Lokale normen
- Gemeente- en provinciereglementen
4. Grensoverschrijdend rechtssysteem
- Internationaal recht
- EVRM, Europees/communautaire recht, IPR
Materieel rechtssyssteem
● Inhoud van het systeem
● België → onderscheid
1. Federaal recht
2. Deelstatelijk recht
3. Gemeentelijk en provinciaal recht
4. Europees recht
a. Casuïstisch opgebouwd rechtssysteem
, - Algemene codificaties van rechtsnormen ontbreken
- Rechtspraak case na case opgebouwd
- Vb. common law
- Meestal met bindende kracht van uitspraken van hogere rechters t.a.v. lagere
rechters
- Mogelijkheid van dissenting opinion
b. Begripsmatig opgebouwd rechtssysteem
Doctrinegebonden rechtssytemen
- Algemene rechtsmodellen en -theorieën opgebouwd
- Codificaties
- Cases toetsen aan begrippenrecht
- Rechter: problemen oplossen vanuit rechtsdogmatiek
Meergelaagdheid en rechtsmonisme
● Meergelaagd België maar toch geïntegreerd rechtsstelsel → rechtsmonisme
Juridische technieken om eenheid van recht te garanderen
○ 1 federaal Hof van Cassatie
■ Past federale maar ook deelstatelijke wetten toe
■ Past internationale rechtsnormen toe
○ Prejudiciële vragen
■ Belgische rechtscolleges stellen vraag aan ander rechtscollege
1. Aan het Belgisch Grondwettelijk Hof m.b.t. federale en
deelstatelijke formele wetten
2. Aan het Hof van Justitie in Luxemburg voor interpretatie van het
communautaire recht
3. Aan het Benelux Gerechtshof m.b.t. Benelux-eenvormige
verdragen
○ Uitputting interne rechtsmiddelen
■ Verplichting om interne rechtsbescherming uit te putten voor de controle
te kunnen vragen van een internationale instantie
Klassiek recht
● Vb. Napoleontische codificaties
● Hiërarchisch georganiseerd systeem met geordende rechtsregels
● Formele benadering van rechtsregel: bevoegde orgaan dat regel creëert en de te volgen
procedure zijn determinerend voor het bindend karakter ervan
● Taak rechter: wet waardevrij toepassen
● Rechtspositivistische school
, - Wil van wetgever is enige bron van recht
- Buiten de Staat geen recht
- Recht = waardevrije discipline
- Afdwingbaarheid recht
Publiekrecht en privaatrecht
● Publiekrecht = betrekking op uitoefening van de overheidstaken waarmee de burger
geconfronteerd wordt
- Regels van openbare orde met een sterk bindend karakter
- Geen afwijking van regels
- Overheid dominant t.o.v. burger
- Vb. grondwettelijk recht, strafrecht en fiscaal recht
● Privaatrecht = betrekking op verhouding tussen de burgers onderling
- Regels van aanvullend recht
- Afwijken mogelijk
- Overheid en burger gelijk
- Vb. personen- en familierecht, zakenrecht, ondernemingsrecht en
contractenrecht
● Vervaging van onderscheid: regels van aanvullend recht worden meer vervangen door
regels van dwingend recht (nog steeds minder bindend dan regels van openbare orde)
Verzekeringsmechanisme vs. klassieke aansprakelijkheidsrecht
● Klassiek: bestaan van fout
● Verzekering: objectieve waarschijnlijkheid dat gebeurtenis plaatsvindt
● Klassiek: gericht op individu
● Verzekering: bestaan van groep
Proportionaliteitstoets
1. Genomen maatregel passend en doeltreffend? (doeltreffendheidscriterium)
2. Kunnen doelstellingen niet even doeltreffend worrden bereikt door een maatregel die
minder raakt aan andere belangen? (noodzakelijkheidscriterium)
3. Weegt het beoogde resultaat af t.o.v. het nadeel dat het toebrengt aan andere
belangen? (proportionaliteitscriterium)
, Hoofdstuk 2: Regelproducenten
Regelproducenten
● Wetgever, rechtspraak, rechtsleer, gewoonte, bilijkheid, algemene rechtsbeginselen,
vreemd recht en private regelgeving
Bindende en gezaghebbende rechtsbronnen
● Bindend: rechter kan zich rechtstreeks baseren om een uitspraak te sturen (wet en
algemene rechtsbeginselen)
● Gezaghebbend: ondersteuning van een redenering bij het maken van een keuze
Wetgever
● Wet = schriftelijke rechtsnorm in gestandaardiseerde vorm, met bepaalde inhoud en
uitgaande van een specifiek orgaan
● Wet in formele zin → iedere akte die uitgaat van de WM
- Federale WM: wetten
- Deelstatelijke WM: decreten en ordonnanties
Orgaan dat akte heeft gemaakt is belangrijk
KB = nooit wet in formele zin
● Wet in materiële zin → akte, ongeacht van orgaan, die algemene bindende regel inhoudt
Inhoud = doorslaggevend
Soorten wetten
A. Internationale normen
= normen gemaakt door internationale organisaties
1. Klassieke verdragsrecht
- Verdragen door overleg tussen soevereine staten
- Geen overdracht van soevereiniteit
- Vb. IAO (Internationale Arbeidsorganisatie)
- Bilateraal of multilateraal
- Verdragen met directe werking = normatieve verdragen
- Bevat bepalingen waaruit de burger rechtstreeks rechten kan
putten
- Verdragen zonder directe werking = contractuele verdragsbepalingen
- Bevat enkel rechten/plichten voor de verdragsluitende partijen
2. Europees recht
- Primair recht
- Basisverdragen (VEU en VWEU)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenaneetens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.74. You're not tied to anything after your purchase.
