Summary Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek - Science
Class notes Biomaths Nectar / Biologie 4 Havo / deel Leerboek
Biology 12th edition by Sylvia s Mader Test Bank
All for this textbook (3)
Written for
Secondary school
HAVO
Biologie
4
All documents for this subject (2038)
10
reviews
By: annemanuel • 1 year ago
By: pkottman • 1 year ago
By: isahoogendoorn17 • 2 year ago
By: fleurvanthiel05 • 2 year ago
By: hhazekamp • 2 year ago
By: jaldamu2005 • 3 year ago
By: nbecx • 3 year ago
Show more reviews
Seller
Follow
Struijkdemi
Reviews received
Content preview
Samenvatting hoofdstuk 1: gedrag
Paragraaf 1: communicatie
Gedrag= alle waarneembare activiteiten van een dier (of mens)
Elke diersoort heeft zijn eigen taal. Met hun taal beïnvloeden dieren het gedrag van hun soortgenoten.
Prikkels, dat zijn veranderingen in de omgeving, beïnvloeden het gedrag van mens en dier. Gedrag
heeft ook sociale functies. Met je leeftijd verandert je gedrag, je gedrag geeft aan hoe oud je bent.
Ritueel gedrag is gedrag dat bedoeld is om spanningen te verminder of te voorkomen. Dit komt voor
bij een nieuwe situatie, het onbekende leidt tot veel drukte en roept spanning op. Ritueel gedrag
bestaat uit een aantal handelingen in een bepaalde volgorde. De situatie bepaalt het ritueel. Ritueel
gedrag is vaak afgeleid van gedrag dat zijn oorspronkelijke betekenis verloren heeft. Dat andere
gedrag is meestal nog wel te herkennen. Onze rituele groet is een uitgestoken hand. Dat betekende
vroeger: ‘ik ben ongewapend en heb geen kwade bedoelingen.’ Ontmoet je een goede vriend of
vriendin, dan zal de rituele groet een knuffel zijn. Ieder mens en dier heeft een persoonlijke ruimte,
die bepaalt hoe ver een soortgenoot mag naderen zonder dat hij zich bedreigd voelt. De grootte van
de persoonlijke ruimte varieert, dit ligt aan de individu, de cultuur of aan de situatie (in een volle trein
mag een onbekende persoon je dichter naderen, dan wanneer het rustig is.
Sommige mensen krijgen veel aandacht. Door hun geheven hoofd, manier van praten etc. Ze stralen
hun populariteit uit. Deze signalen, prikkels met informatie voor soortgenoten, begrijpen wij perfect.
Dieren die in groepen leven, kennen dit soort signalen ook. Dominante wolven houden in de roedel
hun staart omhoog, ondergeschikte wolven houden hem laag. Aan de hoogte van de staart valt de
rangorde van de wolven af te lezen. De rangorde geeft de plaats van de wolven in de roedel aan.
Waarbij de meest dominante wolf bovenaan staat.
Een rangorde in de groep brengt voordeel voor de groep en het individu. Ieder individu doet zijn deel
van de werkzaamheden in de roedel. Daardoor verloopt de jacht bijvoorbeeld heel goed. Door goedde
communicatie weet elk lid van de roedel dat er dagelijks voldoende voedsel nodig is voor de jongen:
extra inzet is gewenst. Daardoor ligt de taakverdeling niet altijd vast.
Signalen in een vaste volgorde vormen een herkenbaar ritueel. De persoonlijke ruimte bepaalt hoe ver
soortgenoten elkaar kunnen benaderen zonder dat ze zich bedreigd voelen. mensen en dieren
gebruiken signalen om de onderlinge rangorde te bepalen. Dit vergemakkelijkt een taakverdeling.
Dieren gebruiken allerlei signalen om hun territorium te verdedigen. Dit kunnen zichtbare signalen zijn,
maar ook geluidssignalen of geursignalen. Een territoriumroep van mannelijke orang-oetans is
kilometers ver te horen. Met die roep lokken ze bronstige vrouwtjes, vrouwtjes die in hun vruchtbare
periode zijn. En ze waarschuwen andere mannetjes om niet in de buurt te komen.
Signalen zijn belangrijk bij baltsgedrag, ritueel gedrag ter voorbereiding van een paring. De balts is
bedoeld om te bereiken dat de partner dicht in de persoonlijke ruimte komt. Dreiggedrag is een
agressieve houding waarmee dieren aangeven dat ze de baas zijn. Dreiggedrag is bedoel om een
gevecht te voorkomen. Ook mensen bakenen hun territorium af met bijvoorbeeld hekken.
Mannelijke dieren geven hun territorium aan met geluid- of geursignalen. Baltsgedrag leidt een paring
in. Met dreiggedrag proberen zij indringers buiten hun territorium te houden.
Paragraaf 2: prikkels
De levenscyclus is de opeenvolgende fasen van groei en ontwikkeling. De reactie op een prikkel heet
een respons. De verandering in de temperatuur is een uitwendige prikkel, een prikkel die van buiten
het lichaam komt. In het leven van hommels spelen feromonen, geurstoffen van de koningin, een
belangrijke rol. Deze chemische signalen remmen bijvoorbeeld de ontwikkeling van de eierstokken
van de werksters. Ze zijn daardoor onvruchtbaar. Mannetjes laten in bomen en planten een
geurspoor achter om vrouwtjes te lokken. Een jonge koningin reageert op zo’n spoor. De
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Struijkdemi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.