Deze week breekt het laatste tijdperk van de cursus aan: de hedendaagse tijd! (mocht je niet weten wat dat is, check even je aantekeningen van hoorcollege 1). Vorige week was er al een opmars naar dit tijdperk toe. Het ging over Collins en Latour en welke factoren invloed kunnen hebben op wetenscha...
Opdrachten
1. Stel iemand beweert dat het doel van opvoeden de vorming van een verantwoordelijk
persoon is.
A. Hoe ziet Sartre ‘verantwoordelijkheid’? Beantwoord deze vraag door na te gaan wat Sartre
schrijft over verantwoordelijkheid in de tekst ‘Existentialisme is humanisme’ (bij HC10).
Ongeveer 100 woorden.
Sarte vroeg zich af of vrijheid en verantwoordelijkheid samengaan. Hij beschreef dit op drie
niveaus. Verantwoordelijkheid is een keus maken. Mensen hebben de vrijheid om keuzes te
maken en om hun leven authentiek vorm te geven. De juiste verhouding tussen gezag en
vrijheid is daarbij belangrijk!
In de moderne tijd dacht men dat iedereen mens autonoom en vrij was. Het doel van
opvoeden is de vrijheid op de juiste manier aan te wenden, zodat men zelfstandig wordt.
B. Geef een reactie op Sartre’s visie op verantwoordelijkheid vanuit Foucault. Ongeveer 100
woorden.
Foucault zegt dat vrijheid slechts een illusie is (tegenovergestelde van Sarte). Hij spreekt van
decentratie van de mens. Onze keuzes worden bepaald door structuren, die we niet in de
macht hebben. Dit is het gedachtegoed van het structuralisme. Taal, cultuur en politiek zijn
bijvoorbeeld structuren, die het vrije subject beperken. Foucault schreef over de dood van de
mens: 'de mens zal verdwijnen zoals een gelaat in het zand aan de rand van de zee'. Foucault
onderzocht als historicus de historisch gegeven mogelijkheidsvoorwaarden van structuren,
waarin de mens verdwijnt. Zo verwierp hij het idee van Kant: we kijken namelijk allemaal
door een andere bril. Het algemeen, menselijke kenvermogen zou volgens Foucault niet
bestaan. Welke vanzelfsprekende uitgangspunten hanteren wij als mens? Foucault doet hier
nog een schepje bovenop in het idee van het panopticum. Wij straffen mensen door controle
op gedrag, niet meer fysiek.
Je zou op het eerste gezicht denken dat Foucault en Sartre tegenovergesteld denken
van elkaar. Niet is minder waar. Zij denken hetzelfde over psychische problemen en over
sociale druk. De paradox van vrijheid zit in de angst om uitgesloten te worden door anderen.
C. Aan wiens visie geef je de voorkeur en waarom? Maximaal 150 woorden.
Ik geef aan Foucault's visie de voorkeur. Wat hij beschrijft over het panopticum wordt
namelijk versterkt in onze technologische samenleving. Het internet zorgt voor steeds meer
controle. Denk aan de opkomst van AI. Door cookies worden bepaalde voorkeuren aan ons
voorgesteld. Hierdoor is wat we op internet of op onze 'feed' krijgen van tevoren bepaald. We
kunnen dan niet over de autonome mens spreken, als onze keuzes van tevoren wordt
vastgelegd.
Ik prefereer in de sociologie ook structureel functionalisme boven symbolisch
interactionisme.
2. Het thema van de laatste week is ‘(de illusie) van autonomie’. Zijn wij als mensen in staat
om ons eigen leven vorm te geven? Of zijn er machten en krachten in het spel die onze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aversteegh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.11. You're not tied to anything after your purchase.
