Samenvatting - Archeologie van de historische periodes
7 views 1 purchase
Course
Archeologie van de historische periodes
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Een volledige samenvatting van het vak: Archeologie van de historische periodes. Alle leerstof wordt duidelijk onderverdeeld in verschillende hoofdstukken die het studeren makkelijker maakt. De inhoud is duidelijk afgestemd op de PPT's en de extra literatuur of boeken.
• ≠ ‘Historical Archaeology’ (vanaf 1492)
• Periodes waarover ook meer dan materiële bronnen bestaan
• Doel:
o Historische reconstructie a.d.h.v. archeologische en historische bronnen
(evenwaardig en complementair + multidisciplinair)
2: PERIODISERING
• Romeinse periode
• Middeleeuwen en post – middeleeuwen
3: BRONNEN EN METHODEN
• Algemene methodiek
o Vlak– en stadsopgraving, muurwerk-archeologisch onderzoek, studie arte – en ecofacten
• Specifieke methodiek
o Materieel: bodemsporen, structuren in steen/hout, gebouwen, (an)organische resten,…
o Geschreven: rekening, brieven,…
o Figuratief: kaarten, schilderijen, muurschilderingen,…
o Fotografisch: luchtfoto’s,…
o Taalbronnen: legenden,…
• Schaarste tekstbronnen
o Schaarste tekstbronnen: Romeinse, Frankische, Merovingische; Karolingische periodes
▪ Besproken thema’s: bestuur, economie en bezit
▪ Niet – besproken thema’s: dagelijks leven, materiële cultuur en de armen
o Toename tekstbronnen: volle middeleeuwen
, HISTORISCHE PERIODES
HOOFDSTUK 1: ROMEINSE PERIODE
LES 1: ONDERZOEK EN METHODIEK I/D PROVINCIAAL – ROMEINSE ARCHEOLOGIE
1: INLEIDING
• Provinciaal – Romeinse archeologie: focus provincies van Rome in NW – Europa
2: GESCHIEDENIS VAN HET ONDERZOEK
• Renaissance en humanisme
o Kaarten van Nederlanden
o Schilderijen met verwijzingen naar Romeinse periode (vb. Romeinse munt)
• Begin 19de eeuw (antiquarische periode)
o Focus museumwaardige artefacten
• Midden 19de eeuw
o Interesse nationaal verleden
o Focus historische bronnen, minder op archeologie
• 2de helft 19de eeuw
o Opkomst lokale historische en archeologische kringen
o Publiceren in tijdschriften
• Late 19de eeuw
o Ontstaan overzichtswerken (status quaestionis en bibliografie)
o Artefacten tentoongesteld (in Brussel)
• 20ste eeuw
o Ontstaan overzichtswerken (prof. De Maeyer, de Weerd)
o Ontstaan nationale opgravingsdiensten na WO
o Ontstaan universitaire en stedelijke opgravingsdiensten
• 20ste – 21ste eeuw
o Voor 1990: gepland onderzoek en noodarcheologie
o Na 1990: Conventie van Malta (nieuw decreet 2016/2018)
▪ Grootschalig onderzoek, datawinst, nieuwe inzichten, private bedrijven,…
3.1.2. ANTIEKE KAARTEN
• Tabula Peutingeriana
o Romeinse reiskaart van Portugal tot India (uitdrukking: milia passum en leugae)
• Itinerarium Antonini Augusti
o Militaire kaart
3.1.3. ANDERE
• Notitia Dignitatum
o Document met opsomming burgerlijke en militaire functies Romeinse Rijk
3.2.2. SCHRIJFTABLETJES
• Over elkaar schrijven mogelijk → studie moeilijker
• Vindolanda (fort Muur van Hadrianus): goede bewaring door vochtige omgeving
3.2.3. DIPLOMA MILITARE
• Militair diploma uitgereikt na 25 jaar dienst
, 3.2.7. ANDERE
• Gestempelde voorwerpen
o Vb.: ceramisch bouwmateriaal, terra sigillata, amfoor – oren,…
• Post cocturam – graffito: ingekraste inscriptie na bakken
• Ante cocturam – graffito: ingekraste inscriptie voor bakken
• Ostraca: teksten op scherven aardewerk
3.3. ARCHEOLOGISCHE BRONNEN
3.3.1. PROSPECTIEGEGEVENS
• Niet – intrusieve prospectie
o Luchtfotografie (d.a. cropmarks)
o Lidar (gedetailleerde lasertopografische reliëfopnamen)
o Veldprospectie
o Geofysisch onderzoek (d.a. magnetometer)
• Intrusieve prospectie
o Boringen
o Proefsleuven (met kijkvenster)
3.3.2. OPGRAVINGEN
• Bodemsporen en steen-/houtsporen
o Vb.: gracht, aardeweg, houten weg, paal(gaten), kuilen, waterput, bekisting,…
• Stenen structuren
o Vb.: fundering, muur – en wandschildering, mozaïek, beschoeiing paal, wegen, bekisting
waterput,…
• Gebakken klei structuren
o Vb.: ovens, haarden,…
• Graven (inhumatie en crematie)
o Vb.: brandrestengraven, urnegraf,
• (An)organische vondsten
o Vb.: bijl, munt, glas, dakpan, aardewerk, kralen, ivoor, leder,…
4: DATERINGSMETHODEN ROMEINSE PERIODE
4.1. TYPE – SITES
• Typische nederzettingen voor bepaalde periode (vb. Romeins legerkamp met materiële resten)
4.2. MUNTDATERING
• Keizer op munt behoort tot bepaalde periode (vb. Augustus verschijnt vanaf 1ste eeuw v.C.)
4.3. STRATIGRAFIE
• Datering a.d.h.v. (meestal verticale) lagen in ondergrond
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonrafaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.22. You're not tied to anything after your purchase.
