Hoofdstuk 1: Rechtspersonen, algemene thema’s
1.2
De student kan uitleggen wat de aard van een rechtspersoon is en op welke wijze hij kan deelnemen
aan het rechtsverkeer.
Een rechtspersoon is voor een onbepaalde tijd opgericht is, art. 2:17 BW. Een rechtspersoon is een
rechtssubject. In art. 2:5 BW staat geregeld dat alle wettelijke regels die op een natuurlijk persoon van
toepassing zijn, in beginsel ook voor de rechtspersonen van toepassing zijn.
Een rechtspersoon functioneert doormiddel van zijn organen1. Bij een vereniging, coöperatie en een
owm (onderlinge waarborgmaatschappij) hebben we te maken met leden; bij de nv en bv met de
aandeelhouders.
Dit zijn de organen:
- Algemene vergadering
o Deze leden of aandeelhouden vormen samen de algemene vergadering.
- Bestuur
- Raad van Commissarissen (RvC)
o Toezicht op het bestuur houden
o Adviseren bij belangrijke beslissingen
o Bij vervulling van zijn taak dient hij zich te richten naar het belang van de rechtspersoon
- Ondernemingsraad
o Alleen bij rechtspersonen waar ten minste 50 personen werkzaam zijn
o Opkomen voor de belangen van deze mensen
Een stichting heeft geen leden en kent geen algemene vergadering.
De student kan voorbeelden noemen van de aanvullende en derogerende werking van redelijkheid
en billijkheid in het rechtspersonenrecht.
Art. 2:8 BW: ‘gedraag je naar hetgeen door redelijkheid en billijkheid wordt gevorderd’
- Lid 1: aanvullende werking
- Lid 2: derogerende werking
o De regel is niet nietig, maar is niet van toepassing als het naar maatstaven van redelijkheid
en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn (denk aan bijvoorbeeld wanneer iemand benoemd
is als bestuur, maar een iemand was niet aanwezig door omstandigheden)
Overnamestrijd ABN AMRO arrest
Rechtsregel: zonder wettelijke of statutaire grondslag is er geen verplichting voor het bestuur tot
consulatie van de ava. Art. 2:107a BW dient restrictief te worden uitgelegd. Pas als een bestuursbesluit
dermate ingrijpend is dat daarvoor de identiteit en het karakter van de onderneming veranderen, en
daarmee de aard van het aandeelhouderschap, kan zij van toepassing zijn.
- Art. 2:8, 2:9 en 2:107a BW.
De Hoge Raad geeft aan dat het bepalen van de strategie in beginsel van het bestuur is en dat de raad
van commissarissen toezicht hierop heeft. De bevoegdheid wordt beperkt, maar het moet wel in de
statuten van de rechtspersoon staan als het er niet in staat dan heeft de ava NIET de
instructiebevoegdheid.
1.3 De student kan uitleggen hoe het vermogensrecht voor publiekrechtelijke rechtspersonen van
overeenkomstige toepassing is.
Het is gebruikelijk bij publiekrechtelijke rechtspersonen om ondergeschikten door middel van volmacht
bevoegdheid te geven om rechtshandelingen namens de rechtspersoon te verrichten
1
Orgaan = een persoon of een groep personen die bijdragen uitvoering geven aan het handelen van een
rechtspersoon.
2
,Ondernemingsrecht begrepen 23-24
- Mandaat, art. 10:12 Awb.
Art. 2:1 BW (Rechtspersoonlijkheid; publiekrechtelijke rechtspersonen)
De regels van boek 2 van het BW zijn op deze publiekrechtelijke rechtspersonen niet van toepassing,
behalve art. 2:5 BW.
Een publiekrechtelijke rechtspersoon kan zodoende ook privaatrechtelijk handelen zoals een natuurlijk
persoon dat ook kan.
1.4 De student kent de regels voor de oprichting van een privaatrechtelijke rechtspersoon en de
verplichting tot inschrijving in het handelsregister.
Vereniging, coöperatie of owm Nv, bv of een stichting
Het is vereist dat twee of meer Kunnen door één persoon worden
personen hun wil verklaren die gericht opgericht.
is op het rechtsgevolg het ontstaan
van de rechtspersoon.
De rechtspersoon wordt bij notariële akte opgericht. Ook heeft de wet een aantal eisen gesteld aan de
inhoud van de notariële oprichtingsakte. Eisen aan de inhoud:
- Vereniging, art. 2:27 BW - Het moet in het Nederlands;
- Coöperatie en owm, art. 2:54 jo 2:53a jo 2:27 BW - Het moet schriftelijk zijn verleend;
- Naamloze vennootschap, art. 2:64 jo 2:65-66 BW - Bevat de statuten;
- Besloten vennootschap, art. 2:175 jo 2:176-177 - Naam, de zetel en het doel van de
BW organisatie;
- Stichting, art. 2:286 jo 2:287 BW
De volgende stappen worden verricht om een rechtspersoon op te richten
1. De comparant (oprichters) verschijnt voor de notaris en verklaart hem de rechtspersoon te
willen oprichten;
2. De oprichter kan een ander volmacht geven;
3. De notaris maakt een authentieke akte op;
4. Die wordt ondertekent door de comparant en de notaris (passeren);
5. De rechtspersoon is rechtsgeldig opgericht.
De oprichtingsakte kent de volgende indeling:
1. De verklaring van de comparant(en) (of de oprichter die hem volmacht heeft gegeven) een
rechtspersoon te willen oprichten;
2. De eerste statuten van de rechtspersoon;
3. Vermelding van de namen van de eerste bestuurders, eerste aandeelhouders en de
overeenkomst tot storting op aandelen (dit laatste geldt alleen voor nv en bv), enzovoort:
‘systeemvereisten’;
4. Ondertekening door comparant(en) en notaris.
Verschijning voor de notaris = comparitie
Het ontbreken van een door een notaris ondertekende akte verhindert het ontstaan van de rechts-
persoon in het geheel, art. 2:4 BW.
Een opgerichte rechtspersoon moet door Waarom inschrijving?
zijn bestuurders worden ingeschreven in - Er wordt bekendheid gegeven aan het bestaan van
het handelsregister. de rechtspersoon en de bij hem betrokken
- Geldt niet voor de beperkt personen.
rechtsbevoegde vereniging: die KAN
worden ingeschreven. De inschrijving is in Nederland geen voorwaarde voor het
3
, Ondernemingsrecht begrepen 23-24
ontstaan van een rechtspersoon.
Voordat inschrijving is geschied: hoofdelijk aansprakelijk
- Art. 2:29 BW
- Art. 2:69 BW
- Art. 2:180 BW
- Art. 2:289 BW
Aansprakelijk voor verbintenissen uit rechtshandelingen
o Dus niet voor alle verbintenissen waaraan de rechtspersoon verboden is.
o Een verbintenis die voortvloeit uit een rechtshandeling is namelijk door de rechtspersoon
zelf gewild.
1.5
De student kan uitleggen hoe de bevoegdheden tussen de organen van een rechtspersoon in het
algemeen worden verdeeld.
Organen van een rechtspersoon:
- Algemene vergadering (van leden of aandeelhouders), afgekort AVL (of ALV) of AVA;
- Bestuur;
- Eventueel: Raad van Commissarissen (of Raad van Toezicht)
Algemene vergadering
Raad van Commissarissen
(leden of Bestuur
of Raad van Toezicht
aandeelhouders)
Het bestuur is belast met het besturen van de rechtspersoon (behoudens beperkingen volgens de
statuten).
Het geven van concrete instructie door de AVA aan het bestuur kan alleen wanneer er een statutaire
bevoegdheid daarvoor is. Dit is geregeld in art. 2:129 lid 4 en 2:239 lid 4 BW.
Forumbankarrest: de aandeelhoudersvergadering dient de in de wet en de statuten vastgelegde
verdeling van de bevoegdheden te respecteren. Zij kan zonder specifieke wettelijke of statutaire
grondslag geen bindende aanwijzingen aan het bestuur geven.
Bevoegdheid Vereniging Coöperatie en owm Nv Bv Stichting
Vertegenwoordige 2:45 BW 2:45 BW 2:130 BW 2:240 BW 2:292 BW
n
Regels voor verschillende rechtspersonen zijn nagenoeg identiek, verschil zit in lid 2, eerste volzin
- Nv, bv: bestuurder is van rechtswege vertegenwoordigingsbevoegd, tenzij de statuten dit
uitsluiten.
- Overige rechtspersonen: bestuurder is alleen individueel bevoegd als statuten dit bepalen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thomasjansen2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.73. You're not tied to anything after your purchase.