Inhoud
0. Inleiding.................................................................................................... 3
0.1 Spanningsvelden....................................................................................................... 3
1. Ethiek........................................................................................................ 4
1.1 Invalshoeken.......................................................................................................... 4
1.2 Sociaal werk is een ethisch beroep.........................................................................4
2. Descriptieve ethiek....................................................................................6
2.1 Inleiding, belang van mensbeeld...............................................................................6
2.1.1 Ethiek als descriptie............................................................................................. 6
2.1 Wantrouwend mensbeeld.......................................................................................... 7
2.1.1 Wantrouwen in de psychologie (micro niveau)....................................................7
2.1.2 Wantrouwen in de sociologie (meso/macro niveau).............................................8
2.1.3 Wantrouwen in de filosofie..................................................................................8
3.1.4 Wat te doen met te wantrouwen medemens?.....................................................9
2.2. Vertrouwensvol mensbeeld.....................................................................................10
2.2.1 Rousseau: vrije en goede mensen.....................................................................10
2.2.2 Niets dierlijks is ons vreemd..............................................................................10
2.2.3 Waarom domineren mensen de wereld?...........................................................10
2.2.4 De mens is door en door sociaal:.......................................................................10
2.2.5 Wat met Stanford Prison en Milgram??..............................................................11
2.3 De context doet ertoe.............................................................................................. 12
2.3.1 Descriptieve ethiek in economie/psychologie....................................................12
2.3.2 Hoe deugdzaam is de mens?.............................................................................13
2.3.3 Context maakt of breekt de socialiteit...............................................................13
2.3.4 De context maken wij........................................................................................13
2.3.5 Ethiek van de sociaal werker.............................................................................13
3. Prescriptieve ethiek..................................................................................15
3.1 Inleiding................................................................................................................... 15
3.1.1 Ethiek als prescriptie Focus op principes, kennis en analysekaders..................15
3.1.2 Hoe eigen maken?............................................................................................. 15
3.1.3 Algemene ethische bedenkingen bij sociaal werk..............................................15
3.1.4 Actuele ethische discussie: solidariteit in sociaal werk......................................15
3.2 Duiding ethische stromingen...................................................................................18
3.2.1 Utilitarisme: bereken de gevolgen voor iedereen (gevolgethiek)......................18
Mens steekt mes in konijn
Versus
Jachtluipaard vermoord hertje
Verschil is niet zichtbaar (dier mag het wel doen, mens niet)
0.1 SPANNINGSVELDEN
Ethiek toont zich in dilemma’s er is geen makkelijke oplossing = zorgt voor spanning
Voorbeelden:
- Euthanasie
Helpen ‘doden’ van een ander
- Abortus
‘doden’ van een kind
- Trolley-dilemma
1 mens overrijden of 5 mensen overrijden met trein
- Maximiliaanpark
OH verbiedt hulp aan gestrande vluchtelingen >< gezinnen elven in winterse
omstandigheden op straat
- Beroepsgeheim als SOW
Vervallen bij ernstige dreiging >< wat met vertrouwensrelatie?
- Regelgeving
Je mag persoon volgens wet niet helpen >< persoon zit in noodsituatie
Belangrijkste spanningsvelden in de leerstof:
- Koude, lauwe en warme solidariteit (waar willen we SOW zien?)
- Wantrouwend en vertrouwensvol mensbeeld
- Zorgethische en mensenrechtenethische benadering SOW
- Empowerment en collectieve sociale verantwoordelijkheid
Pagina 3 van 32
, 1. ETHIEK
Wat onderscheidt mensen van andere dieren?
Hoe zie je dat waarden en normen in het spel zijn, het is onzichtbaar?!
reactie van anderen toont dit aan
Éthos = gewoonte of gebruik
Kleine gewoonten (tafelgewoonten)
Grote gewoonten (geen seks met minderjarigen, ook geen beelden)
(Ab)normaal/norm = dwingend
Belang van normen te relativeren!
Ethiek = normen en waarden, hoe het zou ‘moeten’ zijn
- Onzichtbare van de filosofie
- We verwachten dat de ander vriendelijk, beleefd, oprecht,.. is
1.1 INVALSHOEKEN
2 invalshoeken!!
1. Prescriptief = voorschrijven, verplichtingen, regels, richtlijnen
2. Descriptief = hoe doen we het feitelijk
Descriptief perspectief:
Soms discours: iedereen sjoemelt als de kans zich voordoet
is de prescriptieve ethiek een poging die tot mislukking gedoemd is
leidt dit er dan toe dan prescriptieve ethiek nutteloos is? Of juist hoogstnoodzakelijk
Voorbeeld: als we weten waar de flitspaal staat dan zijn we ‘braaf’ op dat moment
trajectcontroles invoeren maar hier hetzelfde probleem
1.2 SOCIAAL WERK IS EEN ETHISCH BEROEP
- Onrecht van een individu of groep in de samenleving
Onrechtvaardigheid het ‘zou’ anders ‘moeten’ (er is een norm)
- Opdrachten zijn niet ethisch neutraal
Controlerende rol, als de persoon ‘dat’ niet gedaan heeft krijgen ze ‘het ander’
niet = mensen in een normatief keurslijf dwingen
- Methoden zijn niet ethisch neutraal
Empowerment
Waarschuwing!!
Pagina 4 van 32
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorgrammens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.64. You're not tied to anything after your purchase.
