Class notes
Hoorcollege aantekeningen Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek
- Course
- Institution
Hoorcollege aantekeningen voor het vak Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek
[Show more]
Seller
Follow
YaraBMW
Content preview
Wetenschapsfilosofie en beroepsethiek hoorcollegesHoorcollege 1
De kennisclips zijn de stof voor het tentamen, vragen insturen en krijg je daar respons op. + PPs
H.bout@conscience.nl
Kennisclip 1
Centrale vraagstelling: wat is het juiste om te doen?
Norm: gedragsregel of handelingsschriF
Waarde: belangrijke nastrevenswaardige eigenschap, ervaringen of principe
Norm is een handeling waarmee je uiHng geeF aan een waarde.
Moraal: geheel van morele normen en waarden dat door een individu of binnen een groep, instelling of
cultuur als een belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd
Is dynamisch en voortdurend in ontwikkeling
Ethiek: wetenschappelijke discipline die systemaHsch reflecteert op de moraal
Persoonssfeer moraal
- RelaHonele normen
- Norm: ‘je mag je vrienden niet laten vallen’
- Waarden: betrouwbaar, loyaliteit, eerlijkheid
- Toepassingsbereik: individuele sfeer
Professionele moraal
- Professionele normen
- Norm: je moet proefdieren goed huisvesten
- Waarde: respect voor eigenwaarde van dieren
Bedrijfsmoraal
- Bedrijfsnormen
- Norm: wij doen alleen zaken met gecerHficeerde leveranciers
- Waarde: eerlijkheid
Publieke moraal (iedereen)
- Publieke moraal: de wet + de gewoonte
- Norm: niet discrimineren
- Waarde: gelijkheid
4 oorzaken voor het ontstaan van een moreel probleem
- Botsende normen
o RelaHonele/persoons normen
o Professionele normen
o Publieke normen
o Bedrijfsnormen
- Verschuivende waarden
- (onverwezenlijkte) idealen
- Nieuwe kennis of feiten
Dus wanneer een moreel probleem? Als jouw beslissing gevolgen heeF voor de rechten, belangen en
wensen van de ander. Wie is die ander? Iedereen die gevolgen ondervindt van de beslissing die genomen
wordt in het probleem, dus ook indirect betrokkenen
Moreel problemaHsch is niet hetzelfde als moreel verwerpelijk (oordeel)
Kennisclip 2
Wanneer heb je een moreel probleem?
,Moreel problemaHsch ≠ moreel verwerpelijk
Patenten: plak er een soort sHcker op en je zegt die kennis is van mij, je moet betalen om die kennis te
gebruiken
In de wetenschap deel je alles, in het bedrijf moet je er voor betalen
ConsequenHalisme: een handeling is goed als de gevolgen ervan goed zijn
Kosten lager dan de baten
- HedonisHsch uHlisme: de natuur heeF de mensheid onder het bestuur gezet van 2 soevereine
meesters: pijn en genot (Jeremy Benthem)
- Wanneer is een handeling goed? Voor wie zijn er nadelige gevolgen? Hoe ga je om met
onzekerheden over de gevolgen?
Deontologie – de gevolgen zijn niet van belang maar de aard van de handeling
- Immanuel kant: op zoek naar de maxime: de kern/aard van de handeling – de intenHe van de
handeling – de kern van de handeling moet juist zijn – als elk raHoneel individu het met de
handeling eens is
- 1ste categorische imperaHef: handel alleen volgens maxime waarvan je zou kunnen willen dat deze
tot universele wet wordt gemaakt (de man niet duwen want dan dood je)
- 2de categorische imperaHef: behandel ieder mens nooit louter als middel, maar alHjd ook als doel
op zich, m.a.w. (met andere woorden) als een autonoom moreel wezen. (een werknemer (stemt
in en krijgt loon) en een slaaf)
- Radicale deontologie kan leiden tot irraHonele regelverheerlijking (man met bijl voor je deur om
je partner te doden – liegen ja of nee?)
Deugdethiek
- Je doet het om dat je het goed bedoelt, het hoeF geen goede handeling te zijn
- Aristoteles: wij zijn een relaHoneel wezen – zolang je ontwikkeld kom je er wel
o Kunnen geen afstand nemen van de situaHe
- Niet wat is het goede om te doen?, maar wat voor mens wil ik zijn?
- Ontwikkelen van een ethisch karakter is essenHeel
- Deugd: karaktereigenschap die volgens Aristoteles essenHeel is om een goed mens te worden
(wijsheid, gemaHgdheid, moed, rechtvaardigheid) – verschilt per persoon
o Laceid ß moed à roekeloos
o NalaHgheid ß verantwoordelijkheid à over bezorgdheid
o Achteloosheid ß toewijding à fixaHe
Ethische ijsberg – zwemmen of roeien?
Grondhoudingen/intuïHe à feiten (normaHef ethische theorie) wat heb ik en hoe wil ik zijn? Steel ik de
boot? à afweging/morele oordeel
Je gebruikt hierbij logische redenen en onderbouwingen
Varkensstress
Deugdethiek: D
Deontologie: A + B
Consequentalisme: C
Jonge deliquenten
Deugdethiek: D
Deontologie: A
Consequentalisme: B – je met hier iets niet doen omdat je dan wat slechts voorkomt + C
Verdieping van kennisclip 2
HedonisHsche uHlisme - consequentalisme
HeeF het nut (geluk)
Een handeling is juist als de consequenHes geluk opleveren (economische groei, minder sterfgevallen)
, Hoe bepaal je het geluksgehalte?, Heb ik t.o.v. iedereen dezelfde plichten t.a.v. het creëren van
geluk? Er zijn meer zaken nastrevenswaardig omwille van zichzelf
PluralisHsche uHlisme - consequentalisme
Nut in termen van: het grootst samengestelde goed, optelling van verschillende intrisieke waarde (= zaken
die omwille van zichzelf van waarde zijn, zoals geluk, gezondheid, trouw)
Hoe beoordelen we of de handeling ‘genoeg’ samengestelds goeds tot stand brengt? Hoe vergelijk
je de verschillende opHes? Appels en peren?
PreferenHe uHlisme - consequentalisme
Een handeling is goed als de wensen van de mensen die de handeling ondergaan, zijn vervuld. Vraag of
het mag
Zijn alle preferenHes het waard om vervuld te worden? Hoe vergelijk, weeg je en prioriteer je
wensen van mensen?
Werkcollege
ConsequenHalisme: consequenHe van de handeling is extreem bepalend
Welke middelen je ook gebruikt het gaat om het achterliggende doel
Welke consequenHe levert mij de meeste bananen op? het goede is het meeste bananen
Kijkt alHjd naar het geluk – maximaliseren van iedereen die geraakt wordt à hedonisHsch uHlisme
Wat levert het meeste geluk op voor iedereen?
Bentham
Deontologie: niet naar het gevolg maar naar de aard/principe achter de handeling (principe)
Je zou moeten vertellen dat diegene vreemdgaat, het gaat niet om de gevolgen maar dat je de
principes volgt
Eerlijk zijn, goede vriend zijn
Immanuel Kant: 2 regels of iets goed is, categorisch imperaHef:
1. Universele wet, dan kunnen we beoordelen of iets goed is, als liegen goed is en
iedereen doet het, heeF het liegen geen zin meer, je kan niet willen dat dit een algemene
wet wordt. Liegen is alHjd moreel verkeerd.
2. Mensen niet als middel maar ook als doel. Niet zomaar op iemand gaan ziken als er
geen stoel is.
Deugdethiek: het juiste midden tussen 2 ondeugden
Aristoteles: niet te veel en niet te weinig.
Neem een rolmodel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller YaraBMW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now