Deze college aantekeningen behoren bij het vak 'Leren op School' aan de Universiteit van Amsterdam (studie Pedagogische Wetenschappen, maar ook pre-master). Het zijn hele uitgebreide aantekeningen, aangezien ik altijd probeer zoveel mogelijk mee te typen.
College 1 (Leren op School)
Binnen vaardigheden van het kind maken we onderscheid tussen generieke vaardigheden en
specifieke vaardigheden. Onder generieke vaardigheden vallen:
1. Intelligentie
2. Leerpotentie
3. Motivatie
4. Zelfregulatie
Binnen de specifieke vaardigheden onderscheiden we:
1. Taal
2. Lezen en spellen
3. Begrijpend lezen
4. Rekenen
Er zijn kruisverbanden. Intelligentie
heeft te maken met taal bijvoorbeeld.
De cognitieve ontwikkeling van het kind
is dus heel complex. De ontwikkeling
van het kind wordt in dit vak bekeken
vanuit de context van de school. Om al
die vaardigheden te leren, hebben
kinderen onderwijs nodig.
Tegenwoordig gebeurt dit in de vorm
van passend onderwijs. Dit richt zich op
alle vaardigheden (iets meer op
specifieke vaardigheden gericht dan
generieke vaardigheden). Om passend
onderwijs vorm te geven, heb je aan de
ene kant de school en de leerkracht. Je hebt ook de orthopedagoog. De ontwikkeling van het
kind gebeurt niet alleen maar op school, er zijn veel buitenschoolse invloeden zoals van de
ouders. Zoals de ontwikkeling van taal begint al vroeg door interactie met de ouders.
Leren op de basisschool
Dingen die je ervaring met de basisschool kunnen beïnvloeden:
- Cognitieve uitdaging
- Plaatsing
- Klasklimaat
- Relaties met leerkrachten
- Relaties met leeftijdgenootjes
Waarom leren op school?
- Alle kinderen gaan van ten minste 5 tot 16 jaar oud naar school
- 5 dagen per week, 40 weken per jaar
,School als pedagogische context
Onderwijs heeft drie belangrijke functies
1. Persoonlijke ontwikkeling van kinderen
2. Overdracht van maatschappelijke en culturele waarden
3. Toerusten voor participatie in de samenleving
Kerndoelen
- Leerdoelen die landelijk gelden en wettelijk verplicht zijn
- Van basis- tot voortgezet onderwijs
- Richtlijnen en minimumeisen voor onderwijs en niveau van kennis en vaardigheden
- Tussendoelen en referentieniveaus voor rekenen en taal (8 á 10 niveaus),
referentieniveaus voor taal en rekenen: onderscheiding van twee niveaus
- Scholen richten zelf het onderwijs verder in
Er zijn kerndoelen op gebied van Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde, oriëntatie op jezelf
en de wereld, kunstzinnige oriëntatie en bewegingsonderwijs.
Referentieniveaus taal en rekenen
- 1F (fundamenteel): voor
sommigen is 1S te hoog, daarvoor
is 1F. Dit is het minimale niveau
om voortgezet onderwijs te
volgen (zoals vmbo-kader of
basis).
- 1S (streef): dit wil je het liefst zien
bij alle kinderen die de
basisschool verlaten. Niveau dat
vanaf vmbo-t wordt behaald. Met
dit niveau kun je doorstromen
naar vmbo-t of hoger.
- Ontwikkelingsperspectief met
passende doelen. Als het te hoog
is, komt er een eigen plan. Wat kan een kind nog wel beheersen? Een
ontwikkelingsperspectief wordt vaak opgesteld voor leerlingen die 1F niet halen.
Leerlijnen
Om doelen te behalen, stelt een school leerlijnen op. Hoe zorgen we ervoor dat een kind
bepaalde doelen bereikt? Een kerndoel is te abstract maar er zijn verschillende
beheersingsniveaus. Deze leerlijnen geven weer hoe school aan doelen werkt. Van kerndoel
naar concrete doelen met tussenstappen per leerjaar.
,Persoonlijke leerlijn is een
ontwikkelingsperspectief. Dit is
een eigen leerlijn met passende
doelstellingen en perspectieven.
Er wordt gekeken naar de
talenten en de mogelijkheden
van een kind. Hoe ver kan een
kind zelf wel komen?
Dus: een kind brengt veel tijd
door op school en de school is
onder andere voor een deel
verantwoordelijk voor de
cognitieve ontwikkeling van
kinderen. Er zijn drie
middelen/kenmerken van school die schoolloopbaan bepalen
- Geboortemaand
- Blijven zitten
- Versnellen
Geboortemaand
Heeft te maken met een aantal opvallende observaties. Je ziet dat veel kinderen in het
Speciaal Onderwijs in de zomer geboren zijn. Op de hogere niveaus zitten vooral kinderen die
in de herfst geboren zijn. Een andere observatie is dat jonge kinderen die blijven zitten, het
jaar erop meestal geen problemen meer hebben. Oude kinderen daarentegen hebben vaak
later ook nog specifieke ondersteuning nodig hebben. Dit omdat jonge kinderen vaak blijven
zitten omdat ze nog niet oud genoeg zijn, oude kinderen blijven vaak zitten omdat ze
specifieke problemen hebben.
- Kinderen gaan naar school vanaf hun 4e verjaardag.
- Het schooljaar start ongeveer op een 1 september
- Alleen kinderen die in de zomer jarig zijn kunnen precies 8 jaar over de basisschool
doen.
- Kinderen binnen een groep verschillen ongeveer één jaar in leeftijd
- Geldt niet alleen op school maar ook bij activiteiten en vrije tijd.
- In Nederland is er op dit moment geen harde grens voor plaatsing in een bepaalde
groep
o Voorheen 1 oktober: voor een oktober door, daarna bleef je in groep 2
o Later 1 januari: voor 1 januari mocht je door, anders bleef je in groep 2
- Beslissing genomen op basis van ontwikkeling van het kind, er is wettelijk gezien
namelijk geen grens meer.
- In competitieve onderwijssystemen leeftijdspositie soms bewust bepaald. Soms wordt
er met opzet gewacht met het doorstromen naar een volgend jaar.
, Geboortemaand – Verachtert et al. (2010)
Bij kinderen die blijven zitten, is het grootste gedeelte geboren in oktober-december.
Kinderen die een klas overslaan, zijn juist vaak geboren in januari-maart. Je ziet dat kinderen
die doorgelaten worden, oud zijn en de kinderen die blijven zitten zijn redelijk jong.
- Jonge kinderen blijven vaker
zitten
- Jonge kinderen presteren
gemiddeld minder goed op
rekenen
- Verschillen nemen af in de
tweede helft van de
basisschoolperiode
- Er is sociale ongelijkheid
binnen het onderwijs door
verschillen in geboortemaand
- Jongste kinderen binnen een
groep onderschat
- De standaard is te hoog
gegrepen voor jongste
kinderen
Blijven zitten – Jimerson (2001)
- Meta-analyse van 20 verschillende studies
- Hierbij wordt een vergelijking gemaakt van leerlingen die wel en niet zijn blijven zitten
maar wel gelijk zijn in intelligentie, leerprestaties, SES, welbevinden en geslacht.
- 95% van de studies vindt gelijke of betere uitkomsten bij controlegroep (niet blijven
zitten), zowel wat betreft leren als welbevinden en gedrag
- Blijven zitten is belangrijke voorspeller van schooluitval
- Belangrijk: er zijn altijd uitzonderingen
Conclusies:
- Slecht presteren en gedragen op school komt voort uit diverse risicofactoren in het
kind en in de omgeving, die niet worden aangepakt door blijven zitten.
- Er is een remediërende aanpak nodig, gericht op wegnemen risicofactoren of
versterken protectieve factoren
Dus..
- Breed scala aan mogelijkheden, maar nog weinig concreet
- De orthopedagoog is nodig
o Kennis over cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen
o Kennis van interventiemethoden die werken
o Passende adviezen ten behoeve van het kind aan ouders en leerkrachten
o Uitvoeren van diagnostiek en behandeling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lexaa. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.23. You're not tied to anything after your purchase.
