Summary
NIP Samenvatting arresten week 6
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van de voorgeschreven arresten van week 6 van het vak NIP! De belangrijkste rechtsregels uit de arresten staan duidelijk aangegeven.
[Show more]
Seller
Follow
NikkiOetomo
Reviews received
Content preview
Samenvatting arresten week 6Week 6: bewijsrecht in nationale (en grensoverschrijdende) zaken
Bewijslast:
- Arrest bewijslastomkering
- Arrest Zandvliet/Vlielander
- Arrest Kroymans/Verploegen
Arrest bewijslastomkering:
Op de hoofdregel van artikel 150 Rv staat de wet twee uitzonderingen toe: de uitzondering
door enige bijzondere regel en de uitzondering op grond van de redelijkheid en billijkheid.
In dit arrest ging het om een echtpaar dat in gemeenschap van goederen was getrouwd. De
man, tevens kandidaat-notaris, stelde voor om dit te veranderen naar huwelijkse
voorwaarden (koude uitsluiting) om de risico’s van zijn onderneming te beperken. De vrouw
dacht dat de koude uitsluiting inderdaad risico’s voor beide zou beperken en ging akkoord.
De man had echter niet toegelicht dat bij scheiding de vrouw hierdoor niets zou overhouden.
In de procedure doet de vrouw een beroep op dwaling om de huwelijkse voorwaarden te
laten vernietigen. In beginsel draagt degene die zich op het rechtsgevolg beroept, de feiten
die dit onderbouwen, op grond van artikel 150 Rv. Echter, in deze situatie oordeelde de
Hoge Raad dat sprake was van een bijzondere situatie, die omkering van de bewijslast (en
het bewijsrisico) op grond van de redelijkheid en billijkheid rechtvaardigde.
De Hoge Raad overweegt dat hier sprake is van een uitzonderlijke situatie. De man heeft als
echtgenoot en notarieel jurist hoogst onzorgvuldig gehandeld jegens de vrouw, en verzuimd
haar goed en onpartijdig omtrent de vermogensrechtelijke gevolgen van de akte voor te
lichten. De vrouw mocht vertrouwen hebben in hem in deze vertrouwensfunctie. Om deze
reden staat de Hoge Raad toe dat een uitzondering wordt gemaakt op artikel 150 Rv en dat
de redelijke verdeling van de bewijslast in dit geval inhoudt dat de man dient de bewijzen dat
de vrouw de strekking en de gevolgen van de huwelijkse voorwaarden akte kon overzien.
Noot Klaassen: Het gaat hier om een échte omkering van de bewijslast, want niet alleen de
last wordt omgekeerd, maar ook het bewijsrisico. Dit is een afwijking van de hoofdregel,
gemotiveerd met een beroep op de ‘redelijkheid in het onderhavige geval’.
De Hoge Raad heeft in het verleden laten blijken terughoudend te staan tegenover een op
omkering van de bewijslast gebaseerd op de redelijkheid en billijkheid, en is dat met dit
arrest nog steeds. Het gaat hier namelijk om een bijzondere situatie, waarin de huwelijkse
voorwaarden akte verstrekkende en negatieve gevolgen zou hebben voor de vrouw ten
opzichte van de bestaande situatie, met als zwaartepunt dat de man in strijd handelde
(hoogst onzorgvuldig) met het vertrouwen dat de vrouw in hem als echtgenoot en als
notarieel jurist in een vertrouwensfunctie mocht hebben.
De vraag of dit arrest uitstralingseffect heeft naar andere situaties, bijvoorbeeld de situatie
met de accountant die uitvoering geeft aan het periodiek rekenbeding tussen hem en zijn
echtgenote, kan ontkennend worden beantwoord:
De notaris heeft namelijk een wettelijk verankerde zorgplicht, alsmede een informatieplicht
om toelichting te geven van de inhoud. Deze bijzondere positie en de zorgplicht in
combinatie met de positie als echtgenoot, zorgen er in dit geval voor dat de omkering
toegelaten wordt. Volgens Klaassen betekent dit dat niet al te vlot consequenties dienen te
worden getrokken wat betreft de omkering van de bewijslast in andere situaties waarbij
1
, dwaling een rol speelt of waarbij de ene echtgenoot de andere echtgenoot aanspreekt
vanwege activiteiten die deze vanuit zijn professionele relatie heeft verricht.
Arrest Zandvliet/Vlielander:
Uitzondering hoofdregel artikel 150 Rv, uitzondering op grond van enige bijzondere regel.
Hier ging het om volmacht, artikel 3:70 BW. Dit is een verbintenis uit de wet. De wet zegt dat
hij die als gevolmachtigde handelt, jegens de wederpartij in staat voor het bestaan van de
omvang van de volmacht, tenzij de wederpartij weet of behoort te begrijpen dat een
toereikende volmacht ontbrak (of de gevolmachtigde de inhoud van de volmacht volledig aan
de wederpartij heeft medegedeeld).
Op grond van de hoofdregel zou de wederpartij van de gevolmachtigde, die zich beriep op
de niet-toereikende volmacht van de gevolmachtigde, moeten bewijzen dat de
volmachtgever niet bestond en dat de volmacht dus niet toereikend kon zijn.
Echter, deze kwestie betreft volgens de Hoge Raad een omstandigheid waarmee bij uitstek
degene die als gevolmachtigde handelde bekend is, en dat van hem eerder kan worden
verwacht dat hij beschikt over bewijstukken betreffende het bestaan van de volmachtgever
en daarmee de toereikendheid van de volmacht.
Bovendien bepaalt artikel 3:70 BW dat de gevolmachtigde instaat voor het bestaan van de
volmacht. De formulering en strekking van deze bepaling – bescherming van de wederpartij
in verband met het verkeersbelang – brengen mee dat de bewijslast omtrent deze vraag op
de gevolmachtigde dient te rusten.
Dit is dus een ‘bijzondere regel’ die uitzondering op artikel 150 Rv rechtvaardigt op grond van
de strekking van artikel 3:70 BW en de billijkheid.
Noot Tjong Tjin Tai: De objectieve leer is die van artikel 150 Rv, echter om onbillijke
resultaten te voorkomen heeft de wetgever de twee uitzonderingen van artikel 150 Rv
geformuleerd, waardoor we in Nederland een gematigd objectief stelsel hebben. Echter, met
de omkering van de bewijslast moet volgens de Hoge Raad wel terughoudend worden
omgegaan. De enkele bewijsnood van een partij is daarvoor onvoldoende.
Het stelsel van artikel 150 Rv wordt vertroebeld door de aanwezigheid van diverse figuren
die een deels vergelijkbaar resultaat bewerkstelligen, zoals de verzwaarde stelplicht* en de
omkeringsregel.
*Dit is als de wederpartij wordt opgedragen om extra feitelijke informatie te verschaffen om zijn betwisting te onderbouwen.
Daarnaast kan de rechter op grond van een beoordeling van het voorliggende
bewijsmateriaal en de stellingen van partijen, ook overgaan tot een vermoeden of een
voorlopig oordeel dat het betwiste feit is bewezen, om vervolgens de wederpartij toe te laten
tot tegenbewijs tegen het betwiste feit. Dit lijkt op omkering van de bewijslast maar dat is het
niet! De partij die de bewijslast heeft moet namelijk ‘gewoon bewijs’ leveren zoals
getuigenbewijs, en degene die tegenbewijs moet leveren, kan volstaan met de rechter aan
het twijfelen brengen omtrent zijn eerdere voorlopige oordeel. Hij hoeft enkel het voorshands
geleverde bewijs te ‘ontzenuwen’. Het leveren van tegenbewijs is dus makkelijker dan het
leveren van bewijs. In zoverre is een door een rechter aangenomen vermoeden
bewijstechnisch zwakker van een omkering van de bewijslast: wanneer de wederpartij enkel het
oordeel hoeft te ontzenuwen, en dit ontzenuwen lukt, dan moet de eiser weer met bewijs komen.
In de literatuur worden diverse omstandigheden en gezichtspunten genoemd voor een
andere verdeling van de bewijslast, zoals de afhankelijkheidsrelaties of gevallen waarin de
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NikkiOetomo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now