In dit document staan de aantekeningen van alle hoorcolleges voor het vak Jeugd en Recht opgenomen. Dit vak hoort bij de master Clinical Child, Family and Education Study aan de Universiteit Utrecht. Het document bevat aantekeningen van alle drie de hoorcolleges, namelijk:
1. Familierecht
2. Jeu...
Hoorcolleges Jeugd en Recht
Hoorcollege 1 Familierecht (04-10-2024)
Kinderrechten en het belang van het kind
Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind (1989) = allemaal
rechten voor kinderen (speciaal voor kinderen). Wereldwijd is dit verdrag
getekend, behalve door VS.
De pijler waar dit verdrag op rust is artikel 3:
• Artikel 3 = Bij alle maatregelen betreffende kinderen vormen de belangen
van het kind een eerste overweging.
Dus: wetgever, rechters en overheidsinstanties moeten bij het nemen van
beslissingen altijd vaststellen wat het belang van het kind is en hoe dat
meeweegt. Het betekent niet dat het belang van het kind altijd voor gaat op
andere belangen.
Maar wat is het belang van het kind?
Het belang van het kind is vaak afhankelijk van omstandigheden van het geval.
Maar als we wetgeving maken, moeten we wel een criterium hebben.
In het familierecht is ‘het belang van het kind’ regelmatig een criterium op grond
waarvan een beslissing genomen moet worden, bijv. in het
jeugdbeschermingsrecht, afstammingsrecht en gezagsrecht.
De wetgever geeft vaak niet aan wat verstaan wordt onder het belang van het
kind;
Het is vaak een ‘open norm’ die de rechter kan invullen o.b.v. de feiten.
Rechters kijken met een juridische bril naar het belang van het kind. Daarom
vragen ze soms advies in bepaalde zaken van de Raad voor de
Kinderbescherming.
Vaak heeft het kind namelijk meerdere belangen, die soms met elkaar in strijd
zijn. Zoals het zien van vader en het hebben van stabiliteit en rust er moeten
afwegingen gemaakt worden.
In het algemeen vinden juristen sowieso de volgende 2 dingen in het belang van
het kind:
1. Omgang en contact met beide ouders, vooral na scheiding.
2. Het recht om te weten van wie het kind afstamt, omdat dit goed is voor de
identiteitsontwikkeling.
Er zijn 3 concepten in het Nederlandse familierecht:
1. Juridische ouder: kun je
zien als de basis; daarop
zijn andere rechten
gebouwd.
Biologische moeders zijn
altijd juridische moeders.
2. Ouderlijk gezag: meestal
komt dat bij het juridisch
ouderschap. Maar er zijn
, ook situaties waarin ze niet samengaan, zoals juridische ouders zonder
gezag en geen juridische ouders met gezag.
3. Omgang en contact: vloeit voort uit een juridische ouder met gezag, zodat
je omgang en contact kan hebben. Maar omgang en contact spelen
meestal een grote rol bij scheiding/relatiebreuk.
Aan juridisch ouderschap zijn heel veel andere gevolgen verbonden, maar aan
ouderlijk gezag en omgang en contact niet.
1: Juridische ouders:
Meestal worden de biologische ouders de juridische ouders, maar de
sociale ouders kunnen ook de juridische ouders worden.
Sociale ouder = diegene die vader/moeder rol vervult.
Maximaal twee ouders, zelfs als er drie of meer biologische/sociale ouders
betrokken zijn.
Het basismodel is een moeder en een vader als juridische ouders, maar
twee moeders kunnen ook beiden juridische ouders worden.
Voor twee vaders is het lastiger om beiden de status van juridisch ouder te
krijgen.
Biologische moeders zijn altijd juridische ouders. Ontmoederen kan alleen via
adoptie.
Anonieme donor = niemand weet wie de donor is.
Onbekende donor = jij weet niet wie het is, maar het staat wel ergens
opgeslagen. Hier kan het kind later naar vragen.
Bekende donor = je weet wie de donor is.
Hoe worden ouders juridische ouders? Art. 198 en 199 van Boek 1 Burgerlijk
Wetboek.
Door het baren van het kind
Door getrouwd te zijn met/geregistreerd partner te zijn van de
geboortemoeder
Door erkenning (voor ongehuwde ouders): dan moeten ouders dus zelf
stappen zetten!
Door erkenning wordt je juridisch ouder.
Door adoptie: dit vereist altijd een beslissing van de rechtbank: dan
moeten de ouders dus zelf stappen zetten!
Casus 1:
Heeft de biologische vader die niet de juridische vader (niet
getrouwd/partnerschap) is een recht om de juridische vader te worden als de
moeder daar niet mee instemt?
De biologische vader kan naar de rechtbank gaan om juridische vader te worden.
De rechtbank zal bij haar beslissing kijken naar het belang van het kind en van
beide ouders. Als er sprake is van ernstig geweld, groot risico op ontvoering of
andere ernstige risico's, zal de rechtbank waarschijnlijk beslissen om het verzoek
af te wijzen.
Als een moeder getrouwd is en zwanger raakt door een andere man, wordt haar
echtgenoot automatisch de juridische vader van het kind, ongeacht wie de
biologische vader is.
, Juridische gevolgen van ouderschap
Ouderschap is een levenslange juridische band die in beginsel
onverbreekbaar is.
Het kind is juridisch geïntegreerd in een familie (je wordt familie van
elkaar).
Ouders hebben de plicht om het kind te onderhouden (kinderalimentatie)
(tot 21 jaar).
Ouders hebben doorgaans ouderlijk gezag.
Kind en ouders hebben erfrechten.
Ouders hebben het recht om een naam te geven (dubbele achternaam
mogelijk vanaf 1-1-2024).
Kind en ouders hebben recht op contact/omgang.
Ouders hebben recht op informatie over het kind.
Rechtsgevolgen van ouderschap
Nationaliteit van het kind (je kind krijgt dezelfde nationaliteit als ouders).
Verblijfsrechten van het kind in Nederland hangen af van juridische status
van kind.
Belastingsrechtelijke gevolgen
Sociaal zekerheidsrechtelijke gevolgen
Strafrecht; als je iemand mishandeld die jouw naaste is (je kind bijv.) dan
kan de straf extra zwaar zijn.
Er zijn plannen om ook voor gezinnen met meer dan twee ouders meer te regelen
in het afstammingsrecht. Er lopen meerdere onderzoeken en recent advies van
de RSJ. Het is nog onduidelijk wat regering gaat doen.
Casus 2:
Heeft een kind een recht om zijn afkomst te weten?
₋ Een kind word geboren in een gezin van twee moeders nadat er een
donorcontract is gesloten met een spermadonor
₋ Contact tussen donor en het kind (dit is belangrijk bij de beslissing; als zij
geen contact hadden gehad dan was dit waarschijnlijk niet zo besloten)
₋ Na conflict tussen de moeders en de donor: moeders houden omgang
tegen
₋ Kind is 8 jaar oud
₋ Donor vraagt de rechtbank om een omgangsregeling, maar de vraag is:
moeten de moeders het kind op de hoogte stellen dat de donor zijn vader
is voordat het kind contact heeft met de donor?
₋ De hoge Raad zegt dan: het recht van het kind om te weten van wie het
afstamt, gaat voor het recht van moeders om te bepalen of/wanneer zij het
kind daarover inlichten.
Moeders moeten dat dus vertellen voor het volgende contactmoment met
vader.
2: Ouderlijk gezag
Gezag is niet voogdij!!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pmdriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.54. You're not tied to anything after your purchase.
