§1 De opstand in de Nederlanden
1568- 1648: Tachtigjarige Oorlog (De Opstand)
De bestuurder van het Spaanse Rijk was Filips II (zoon Karel V)
Oorzaken van de Opstand:
● Het streven van Karel V en Filips II naar centralisatie
de Centrale regering: de landvoogd(es) en de drie Raden.
De drie Raden:
- De Raad van State: twaalf hoge edelen die namens de landvoogd(es)
waren benoemd
- De Geheime raad: juristen die de landvoogd(es) op juridisch en
binnenlandse zaken advies gaf
- De Raad van Financiën: drie hoge edelen die de landvoogd(es)
financieel advies gaf
Deze manier van macht botste heel erg met het volk dat steeds zelfstandiger wilde
worden en vrijheid- en politiek rechten wilde.
● De splitsing van de christelijke Kerk door de Hervorming (de Reformatie)
De splitsing leidde tot een Katholieke Kerk en een Protestantse Kerk. Karel en Filips
wilden alleen het katholieke geloof in hun rijk. Daardoor vervolgde zij de
Protestanten met erge plakkaten (regels).
● Hoge belasting
Aanleiding tot de Opstand:
april 1566: een groep lagere edelen bood Margaretha van Parma (landvoogdes) een
smeekschrift aan om de plakkaten af te schaffen. Van Parma luisterde en trad
minder hard op, waardoor de protestanten vaker hagenpreken hielden.
augustus 1566: kleine groepen protestanten komen in Opstand tegen de Katholieke
Kerk en begint de beeldenstorm. Aangezien het kleinere groepen waren, was de rest
van de protestanten passief aan het toekijken. Van Parma deed aan paar
aanpassing en herstelde de chaos.
1567: Filips stuurde als reactie op de Beeldenstorm hertog Alva met een leger naar
de Nederlanden. Alva werd de landvoogd en strafte elke schuldige van de
beeldenstorm in de Raad van de Beroerten (rechtbank). Veel inwoners vluchtten
naar het buitenland, ook Willem van Oranje en zijn familie.
, Begin van de Opstand:
1568: Willem van Oranje en zijn huurlingen vielen de Nederlanden aan vanuit het
noorden en oosten. Maar dat mislukte omdat de bevolking niet mee in opstand
kwam. De Watergeuzen, calvinisten gevlucht naar Engeland, vielen ook vanaf het
westen aan met hun boten. Dat was een succes want in 1572 wonnen ze na de
verovering van Brielen. Holland en Zeeland waren veroverd.
Uiteenvalling van de Nederlanden:
● De pacificatie van Gent
november 1576: het bondgenootschap werd gesloten tussen de gewesten. Het
gezamenlijke doel was om de Spaanse troepen te verdrijven en dat er
geloofsvrijheid zou komen. Dit ging al snel mis omdat er een godsdienstige
verdeeldheid was.
● Religievrede
1578: een voorstel van Willem van Oranje om de protestanten en katholieke
vrienden te laten worden. Dat mislukte, de katholieke adel kreeg de macht in het
zuiden en de protestanten in het noorden.
● De Unies
Unie van Atrecht: drie zuidelijke gewesten die zich onderwierpen aan Filips en
Parma (landvoogd)
Unie van Utrecht (1579): noordelijke en enkele zuidelijke gewesten die samen de
troepen van Parma wilde wegjagen
overige gewesten werden onderworpen door Parma
● Plakkaat van de Verlatinge
1580: Willem van Oranje werd vogelvrij verklaard door Filips en Parma
1581: het Plakkaat van Verlatinge werd opgesteld waarin werd gezegd dat wanneer
de gewesten het recht hadden om een nieuwe vorst te kiezen wanneer en een tiran
aan de macht was. Daardoor scheidden de gewesten in tweeën in een deel met
opstandige gewesten en met gewesten die Filips II erkennen.
● Het ontstaan van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1588
Nadat de gewesten zich hadden afgescheiden, zochten ze een vorst. Kandidaten
waren koningin Elisabeth en hertog van Anjou. Uiteindelijk gingen ze zonder een
vorst verder, waaruit de republiek bestond.
1884: Willem van Oranje wordt vermoord
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rosaverbeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.92. You're not tied to anything after your purchase.