1. Omschrijven wat inleidende termen als psychiatrie, psychische stoornis en psychopathologie
betekenen.
• Psychiatrie
Psychiatrie is een medisch specialisme dat zicht richt op geestelijke gezondheid, gedrag en
beleving. Psychiatrische stoornissen, zoals depressie, angst- en paniekstoornis, psychotische
stoornis, eetstoornis, persoonlijkheidsstoornis of dwangstoornis.
• Psychische stoornis
Afwijkende emoties, gedachten of afwijkend gedragspatroon dat wordt gekenmerkt door
een storing in het dagelijks sociaal functioneren van een persoon. Voor de goede orde:
psychische stoornissen hebben ook een lichamelijke oorzaak en zijn in die zin dus zeker niet
alleen ‘psychisch’ qua oorzaak.
• Psychopathologie
Studie gebied dat zich bezighoudt met het beschrijven van de diverse vormen van afwijkende
emoties, gedachten en afwijkend gedrag, de oorzaken en gevolgen daarvan en de
behandelmogelijkheden.
• Klinische psychologie
Tak van de psychologie die zich bezighoudt met de beschrijving, de oorzaken en de
behandeling van psychische stoornissen. Wanneer je jezelf afvraagt wat er met iemand aan
de hand is en waar ze zo doen, houd je je bezig met de psychiatrie en de klinische
psychologie. Je mag ook medicatie voorschrijven.
• Psycholoog
Een professioneel deskundige in de psychologie; die zich bezighoudt met het innerlijk leven
(denken, voelen en streven) en het gedrag van de mens.
• Psychotherapeut
Iemand die na de studie psychologie of psychiatrie een vervolgopleiding heeft gedaan en
daardoor bevoegd is tot het geven van psychotherapeutische behandelingen (BIG-
geregistreerd)
• GZ-psycholoog
Psycholoog die na zijn studie een aanvullende 2-jarige opleiding heeft gevolgd en in het BIG-
register is ingeschreven.
• Psychiater
Iemand die na de studie medicijnen een vervolgopleiding heeft gedaan waarin hij/zij zich
gespecialiseerd heeft in het diagnosticeren en behandelen van patiënten met psychische
stoornissen.
2. Criteria benoemen die professionals gebruiken bij het bepalen of gedrag afwijkend is en kent
belangrijkste statistieken wat betreft de prevalentie van psychische stoornissen.
Professionals gebruiken op het gebied van de geestelijke gezondheid verschillende criteria om te
beoordelen of emoties, gedachten en gedrag afwijkend zijn. Vaak worden combinaties gebruikt
van verschillende criteria. Belangrijk is objectief te zijn en niet te vergelijken met je eigen mening.
Mocht iemand afwijkend zijn, betekent het niet dat de persoon in zijn geheel afwijkend is.
• Uitzonderlijk stemmen horen, intense paniek in de supermarkt
Dingen zien of horen die er in werkelijkheid niet zijn, dit kan als afwijkend worden
beschouwd. Gevoelens van intense paniek bij het betreden van een supermarkt of een
drukke lift worden als afwijkend beschouwd. Zeldzaam gedrag is niet afwijkend gedrag.
Zeldzaamheid of statische afwijking alleen is dus niet voldoende om gedrag afwijkend te
noemen. Het is wel maatstaaf bij de beoordeling van abnormaliteit. (Heeft iemand last van
de stemmen of niet? Hoe erg is het?)
, • Sociaal afwijkend je gedraagt je tegen iedereen vijandig
Gedrag kan in de ene cultuur normaal zijn, maar in de andere cultuur als afwijkend worden
gezien. Normen ontwikkelen zich uit gewoonte en opvattingen uit een cultuur, het zijn
relatieve maatstaven, geen universele maatstaven. Als behandelaars zich afvragen of gedrag
normaal of afwijkend is, moeten ze rekening houden met de culturele verschillen en
verschillende generaties. Als de beslissing wordt gebaseerd op sociale normen, kunnen we
iemand bestempelen of iemand ‘ziek’ noemen. Het is belangrijk te beseffen dat het gedrag
op zichzelf heel normaal kan zijn. (Ben je in staat om wederkerige relaties aan te gaan? De
manier waarop je tegen iemand praat, ga je domineren of kleineren?)
• Foute perceptie of interpretatie van de realiteit achtervolgingswaan
Als iemand dingen ziet die er niet zijn, zeggen we dat diegene hallucineert. Dit wordt gezien
als teken van een onderliggende psychische stoornis. In grote delen van het land is het
normaal om met ‘god’ te praten. Als iemand dit hoort, zonder goddelijke inspiratie, is er een
vermoeden dat diegene psychisch afwijkend of ziek is. (Het gevoel hebben dat iemand je
gesprekken mee luistert, dat iemand je achtervolgt wordt, dat ze over ja praten)
• Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon angst/depressie
Angst en depressie kan een normale reactie zijn op een situatie. Het kan zijn dat je bedreigd
wordt, in dat geval zou de afwezigheid van een emotionele reactie juist als afwijkend gezien
kunnen worden. Of als heftige emoties lang aanhouden, nadat de aanleiding van de emotie
verdwenen is en/of zo hevig zijn dat de betrokkene niet meer goed kan functioneren. (In
welke mate zijn negatieve emoties actief en beïnvloeden ze je dagelijks functioneren, we
vinden het niet leuk om bang te zijn. Welke functie is angst? Als je bang bent voor een toets
is normaal. Denk aan iemand die op iedereen boos is, dat je iedereen wel wat aan kan doen.
In welke mate hebben de emoties controle over je leven, als het te veel is heb je er last van)
• Ongepast of contraproductief gedrag persoonlijkheidsstoornissen, zwaar alcohol gebruik
Gedrag dat onprettige gevoelens oproept in plaats van bevrediging vinden we over het
algemeen afwijkend. Gedrag dat ons beperkt in ons vermogen om bepaalde rollen te
vervullen of dat ons er van weerhoudt om ons aan de omgeving aan te passen kan ook als
afwijkend worden opgevat. Het beperkt de betrokkene in zijn of haar vermogen om te
werken en om sociale verantwoordelijkheid te dragen. (Wetteloosheid/ regels van de wet
niet voeren, omdat ze niet voor jou gelden, ongepast gedrag. Sommige mensen kunnen geen
schuldgevoel hebben, mensen kunnen dingen doen waarbij ze niks voelen)
• Gevaar voor zichzelf/ander
Gedrag dat gevaar oplevert voor de betrokkene zelf of voor anderen noemen we gewoonlijk
ook afwijkend. Elke vorm van extremisme, los van cultuur, geloof of politieke overtuiging,
waarbij mensen worden gevolgd of vermoord wordt als abnormaal beschouwd. (Agressie,
mishandeling in huiselijke context)
Statistieken: prevalentie van psychische stoornissen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dio12345. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.