Summary
Samenvatting Rechtspsychologie
- Course
- Institution
- Book
Alle hoorcolleges, werkgroepen en literatuur samengevat in 1 document! Zelf hiermee het vak in 1x gehaald!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
charlie49
Content preview
Samenvatting Rechtspsychologie2022
Week 1 – Waarde bewijs & Overtuiging rechter
Literatuur
H1: Over de rechtspsychologie
H2: Klassieke experimenten in de rechtspsychologie
H20: Waarschijnlijkheidsargumentatie in het strafproces
H21: Het deskundigenbewijs van de rechtspsycholoog
H24: Het geheugen van getuigen: herinneren, vergeten en vergissen (ook in Week 5)
H47: Rechterlijke dwalingen (ook in week 6)
H17: De waarde van bewijs (Reizen met mijn Rechter) --> pp. 342-346 --> Document op
Brightspace
De Keijser, J.W., Elffers, H., Kok, R.M., Sjerps, M. (2009). Bijkans begrepen: Feitelijk
en vermeend begrip van forensische deskundigenrapportages onder rechters, advocaten
en deskundigen. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. LET OP: 1-19 & 63-67 --> link op
Brightspace
Hoorcollege 1 – Bewijs/Getuigen
- Pas vanaf jaren 70 psychologie toegepast op het recht -> rechtspsychologie
Motivation to remember= een reden waarom je iets opslaat en later kan herinneren. Zonder
deze motivation to remember onthoud dingen niet. (Je weet bijvoorbeeld niet meer wie er
gister tegenover je in de trein zat, waarom zou je dat moeten onthouden?)
Rechtspsychologie
- studie van gedrag dat oiv het recht staat of zou moeten staan
- studie van het recht als een gedragstechnologie
- veel experimentieel onderzoek
descriptief= psychologie vs normatief= recht
Onderzoek naar gedrag van:
- Rechtssubjecten in algemeen (samenleving)
- daders
- getuigen
- slachtoffers
- OvJ
- Rechters
- Het strafproces is asymmetrisch -> tunnelvisie op verdachte -> Schuldig
1
,Nut van rechtspsychologie
- Juristen bereiken de beoogde toestand in praktijk niet (waarheidsvinding) (rechterlijke
dwaling H47)
- Helpt met betere procedures voor waarheidsvinding’
Vormen van rechterlijke dwaling
1. Er was geen sprake van strafbaarfeit (Lucia de B)
2. Ze hadden de verkeerde verdachte (Kees B)
Gerechtelijke dwaling= politie zorgt voor fout -> Nee, rechter zou kritisch moeten zijn!
Elisabeth Lofus
- Post-hoc info beinvloed een herinnering -> formulering van een vraag dus ook!
- 2-autos raken, botsen, knallen tegen elkaar -> hoe hard reden ze?
- Relevant voor betrouwbaarheid van getuigen
Groepsprocessen (Asch)
- Mensen passen zich aan bij het meerderheidsstandpunt -> lijnen experiment
- Compliance!
- (H18 Tunnelvisie)
De waarde van bewijs (H20,47,tekst BS wk1)
Beslissingsmodel 348/350 Sv
1. Is het tenlastegelegde bewezen? Ect ect -> gebaseerd op overtuiging door inhoud van
wettige bewijsmiddelen! -> Discrete beslissing -> wel of niet geen tussenweg
Overtuiging rechter= gevoel wat opgewekt word door bewijs -> kan helemaal niet
objectiveren H47 (Beyond reasonable doubt, Conviction in time) H47
Goede en foute beslissingen
Werkelijkheid
Rechter Schuldig Onschuldig
Veroordeelt Correct Foutpositief!!
Spreekt vrij Foutnegatief!! Correct
Typen fouten/eisen aan besliscriterium
Hogere eisen:
- meer schuldige op vrije voeten
- minder onschuldige onterecht veroordeeld
Lagere eisen:
- Minder schuldige vrij
- Meer onschuldige onterecht veroordeeld
Wettig bewijs is niet hetzelfde als overtuigend bewijs -> zit hem in de
Bewijswaarde/diagnostische waarde H20
2
,Diagnostische waarde (DW)= mate waarin het bewijs steun verleent aan de gedachte dat
verdachte schuldig is -> tegenover de mate waarin het steun geeft aan de gedachte dat het
iemand anders was
DW= 1 -> heb je niks aan
DW= <1 diagnostisch voor onschuld
DW= >1 diagnostisch voor schuld
vb. Wat is de scha van herkenning in een Osloconfrontatie?
Hoe waarschijnlijk is het aanwijzen van verdachte als deze de dader is, tegenover hoe
waarschijnlijk is aanwijzen van verdachte als deze niet de dader is?
DW= aantal correcte herkenningen/ aantal fout positieven
Zorgt voor logisch correct rapporteren
Baserates= geheel aantal
Zie pwp voor meer voorbeelden DW en H37,38
Verbale aanemelijkheidsverhouding= wanneer er onvoldoende informatie is om mee te
rekenen
Vermeend begrip= Recht toe recht aan, Hoe goed heeft u de conclusie in dit rapport
begrepen? 1 ‘ik begrijp er niks van’ … 7 ‘ik begrijp het helemaal’
Feitelijkbegrip= Indirect; 7 stellingen, goed en fout door elkaar -> Is dit een correcte
interpretatie van de conclusie? Ja/ Nee
- Men meent het goed te begrijpen (vermeend begrip)
- Maar dat is helemaal niet zo (Feitelijk begrip)
-> Kennisoverschatting vooral bij rechters/advocaten -> gevaarlijk: als je meent iets
te begrijpen is er geen ruimte voor verbetering
Werkgroep week 1
Meten beslissingcriterium= overtuiging en beyond reasonable doubt
Fout positief/Fout negatief= rechterlijke dwaling
Alt-toets experiment= geinternaliseerde bekentenis
Samenvatting SIL
Geschiedenis van de rechtspsychologie
- Stern met Aussagepsychologie als grondlegger -> vlekkeloos geheugen bestaat niet
- Wirklichkeitsversuche/mock crimes -> hoe langer geleden hoe minder betrouwbare
getuigen verklaring
- In het begin zorgde het voor een hoop boze juristen -> later serieuze hervormingen
3
, Klassieke experimenten in de rechtspsychologie
Klassiek experimenteel ontwerp= voormeting en nameting met daartussenin bij de
experimentele groep een manipulatie die niet word gedaan bij de controlegroep +
proefpersonen at random -> interne validiteit, gericht op specifieke effecten, is hoog de
externe validiteit, generaliseerbaarheid is beperkt -> door herhaling kan hij wel toenemen
Qausi experimenten= pas achteraf groepen met elkaar vergelijken, wijkt dus af van klassiek
experiment
Experiment van Loftus (botsauto’s) : Suggestie en invloed post-hoc info
- Autos -> vraagstelling kan het antwoord van getuigen beinvloeden
- 1 week later -> Was er glas van de auto gebroken? -> was er niet -> mensen met het woord
‘smashed’ zeiden vaker van wel
Conclusie: men kan het geheuden van getuigen achteraf veranderen door misleidende
informatie te geven. Dit is relevant voor de rechtspraktijk omdat getuigen vaak onder
verschillende invloeden staan.
Veranderingensblindheid: De deurstudie
- Persoon wisselt midden in gesprek bij een proefpersoon -> deur tussen 2 mensen door en
ander blijft staan
- De helft van de proefpersonen merkte dit niet op!
- Ook bij getuigen van bvb inbraak hadden ze de wissel niet door!
Conclusie: veranderingsblindheid komt vooral voor als mensen informatie op een
oppervlakkige wijze waarnemen. (Bezig zijn met een kaart ect)
Valse bekentenissen: Alt-toets-experiment
- In hoeverre gaan mensen ook hun valse bekentenis internaliseren na confrontatie met vals
bewijs
- Leidt dan die valse bekentenis ook tot valse herinneringen
- Mensen mochten tijdens een typtest niet op ALT drukken -> vals beschuldigen van wel
Conclusie: uitsluitend confronteren met vals belastend ooggetuigenbewijs leidt tot een
enorme toename in valse bekentenissen. Experiment is relevant voor de rechtspraktijk
omdat het laat zien dat verhoortechnieken zoals de Reid-techniek er naast toename van
bekentenissen van schuldige verdachte, ook een toename in valse bekentenissen zal zijn.
Doel verhoor moet geen bekentenis zijn maar de waarheid vinden.
Kritiek: Kan je het geheugen niet zo aanpassen dat de getuigen info die niet uit een
waarneming komt van hemzelf als authentieke herinnering -> Ja dat kan
Waardoor??
1. Inferentie van kennis
2. Source monitoring error= er wordt een foutive afweging gemaakt als er door iemand
wordt beslist of de beelden zijn gebaseerd op fantasie of waarneming.
Simpele pseudo-herinneringen: het Deese-Roediger-McDermott-paradigma (DRM-
paradigma)
- Bestaat uit het aanleren door proefpersonen van een lijst met woorden die sterk
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlie49. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now