Summary
Samenvatting strafprocesrecht - tussentoets
- Course
- Institution
Alle hoorcolleges, werkgroepen, literatuur en jurisprudentie van week 1 tm 6. Zelf de tussen toets in 1x behaald!
[Show more]
Seller
Follow
charlie49
Content preview
Samenvatting Strafprocesrecht Deel 1Week 1 - Het Strafproces
Hoorcollege week 1
Wat is strafprocesrecht?
● Materieel= Wat zijn strafbare feiten en welke sancties staan daarop (abstract)
● Formeel= regels over de realisering van het strafrecht (in concreto)
Doelen
● Eerbiediging rechten en vrijheden verdachte, maar ook van slachtoffers,
getuigen en anderen betrokkenen
● Procedurele rechtvaardigheid
● Demonstratiefunctie: ‘not only must justice be done, it must also be seen to be
done’
Hoofddoel: zorgen voor juiste toepassing van het materiële strafrecht
● zorgen dat onschuldigen niet worden bestraft
● zorgen dat schuldigen wel worden bestraft
→ Beter 10 verdachten vrijuit dan 1 onterecht vast
Doelen bereiken door:
- Bevoegdheden vs waarborgen
- Instrumentaliteit vs rechtsbescherming → Mr. Big
→ Balans
(On)gelijkheid en het strafproces
● Etnisch profileren
● Klassenjustitie
Belang van andere wetenschappen voor het strafprocesrecht
● Criminologie en Sociale wetenschappen
- Hoe nemen opsporingsambtenaren beslissingen
- Hoe ervaren slachtoffers het strafproces
- Hoe ontstaan valse bekentenissen
- Wat betekent een DNA-match
Maar ook: taalwetenschap, filosofie
Kenmerken strafproces
Accusatoir v. Inquisitoir
1. Accusatoir proces
● gelijkwaardige procespartijen
● lijdelijke rechter
● formele waarheid
● mondelinge procedure
2. Inquisitoir proces
● Verdachte als voorwerp van onderzoek
1
, ● Actieve rechter
● Materiële waarheid
● Dominante schriftelijke stukken
● OM horen bij de magistratuur
NL: contradictoir proces op inquisitoire leest → heeft inquisitoire wortels maar
accusatoire accenten
Bronnen van strafprocesrecht
● Grondwet (o.a art. 1; 17; 107)
● EVRM, EU-recht en internationale verdragen
● Wetboek van Strafvordering
- Art. 1 Sv → strafvorderlijk legaliteitsbeginsel
- grote veranderingen op komst: Modernisering WvSv
● Bijzondere wetten (WWM, WED, WVW, Opiumwet)
● AMvB’s en beleidsregels
● Jurisprudentie
● Beginselen van een goede procesorde
Europees & Internationaal recht
● EVRM
● EU-recht
● IVBPR (BUPO-verdrag)
● Diverse specifieke verdragen (bijv. VN-verdrag tegen foltering en andere wrede,
onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing)
● Rechtshulpinstrumenten (bv. uitleveringsverdragen)
→ ook belangrijk als er uitspraken zijn van het EHRM
Raad van Europa: EVRM
● EVRM, o.a
- art. 5: recht op vrijheid en veiligheid → bij voorlopige hechtenis (mag
niet zomaar)
- art. 6: recht op een eerlijk proces
- art. 8: recht op eerbiediging van prive- familie- en gezinsleven (privacy)
- Art. 14 en Twaalfde Protocol: Discriminatieverbod
Art. 6 EVRM: recht op een eerlijk proces
● Lid 1: eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak binnen redelijke termijn;
onafhankelijk en onpartijdig gerecht bij wet ingesteld
- Nemo tenetur en zwijgrecht vloeien uit art. 6 voort
● Lid 2: Onschuldpresumptie
● Lid 3 Verdedigingsrechten → equality of arms → gelijke
wedstrijd
- o.a rechtsbijstand (c) → getuigen ondervragen (d)
EU-recht
● Richtlijnen procedurele rechten → Harmoniseren sinds 2009
- recht op vertolking en vertaling
2
, - recht op informatie → leidde tot wetswijziging in NL
- recht op toegang tot een advocaat
- procedurele waarborgen voor kinderen die verdachte of beklaagde zijn
- Rechtsbijstand voor verdachten en beklaagden
- Vermoeden van onschuld en van het recht om in strafprocedures bij de
terechtzitting aanwezig te zijn
● Slachtofferrichtlijn (2012) → versterken van slachtofferrechten
● Handvest Grondrechten EU → Heeft tenminste de EVRM rechten maar gaat
ook verder
● Europees Openbaar Ministerie → alleen voor fraude en corruptie met EU-
gelden → Nationale OM deden namelijk te weinig → zouden ze niet meer
moeten doen?
→ concreter dan jurisprudentie van EVRM
Beginselen Behoorlijke procesorde
Aanvullend aan de wet:
● vertrouwensbeginsel
● Gelijkheidsbeginsel
● Verbod van détournement de pouvoir (zuiverheid van oogmerk)
● Behoorlijke en billijke belangenafweging (prop. en sub.)
Fasen van het strafproces
1. Opsporing
2. Vervolging
3. Berechting
4. Tenuitvoerlegging
Opsporingsonderzoek (art. 132a Sv)
‘Onder opsporing wordt verstaan het onderzoek in verband met strafbare feiten onder
gezag van de officier van justitie met als doel het nemen van strafvorderlijke
beslissingen’
● Startpunt van de opsporing: vroeger pas bij een verdenking (art. 27 Sv); nu steeds
vaker proactief
● Bestuurlijk toezicht v. strafrechtelijke opsporing
Vervolging
● Het vervolgingsbegrip is door de wetgever niet duidelijk omlijnd
● Vroeger: het betrekken van een rechter in de zaak
- door te dagvaarden
- door instellen van een gerechtelijk vooronderzoek (GVO) door de rechter-
commissaris (R-C) of vorderen bewaring door R-C
● Ontwikkelingen:
- GVO is afgeschaft (2013) nog wel onderzoek door R-C (181 Sv)
- OM kan zelf strafbeschikking opleggen zonder rechterlijke tussenkomst
(2008): ook vervolging
3
, Maatschappelijke ontwikkelingen
● Digitalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan
● Internationalisering van criminaliteit en de aanpak daarvan
● Verharding drugscriminaliteit/georganiseerde misdaad
De verschillende fasen van het strafprocesrecht
1. Voorbereidend onderzoek
- verkennend onderzoek
- opsporingsonderzoek
- onderzoek door RC
2. Onderzoek ter terechtzitting
● Bij EVRM start vervolging bij eerste verhoor waarin rechten zijn toegekend
Literatuur week 1
Hoofdstuk 1: Inleiding in het strafprocesrecht
Doel & aard strafproces
- aard en doel= dmv procedureregels in een concreet geval optreden →
eigenrichting voorkomen
- Hoofddoel= verzekeren van abstracte materiële recht en juiste toepassing daarvan
Subhoofddoelen: onschuldigen niet straffen en schuldige wel
Kern NL strafprocesrecht= gericht op de totstandkoming van de rechterlijke beslissing
4 Nevendoelen:
● Eerbiediging van rechten en vrijheden van verdachte
- Voorkomen dat een disproportionele inbreuk wordt gemaakt op de vrijheid
vd betrokken burger
● Procedurele rechtvaardigheid
- Horen van de verdachte is de kern → legitimeert de eerlijkheid van
het proces/beslissing
● Eerbiediging van rechten en vrijheden van andere betrokkenen
- alle burgers moeten correct bejegend worden (slachtoffer)
● Demonstratiefunctie
- openbaarheid zitten maakt publieke controle mogelijk → tegen
willekeur
Waarheidsvinding= strafproces concentreert zich op het deel van de waarheid dat
nodig is om over schuld te beslissen → afhankelijk van procesopstelling
verdachte → vormt afgeleide van eigenlijke doel = goede toepassing strafwet
Rechtsbescherming= verhoudingen tussen burger/overheid in rechtsstaat beheerst door
rule of law → overheid staat niet boven de wet maar is aan wet onderworpen
4 uitgangspunten die afwegingsproces tussen veroordelen of vrijspreken structureren
● Afweging doel en middelen= strafrecht is duur en de middelen niet onbeperkt
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlie49. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.67. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now