Nederlandse samenvatting van het vak Arbeid- en organisatiepsychologie, gegeven op de Vrije Universiteit. Het is een uitgebreide samenvatting, wat gebaseerd is op de hoorcolleges. Gemiddeld hebben wij hier samen een 8.3 voor gehaald.
ARBEIDS- EN
ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
GEBASEERD OP DE HOORCOLLEGES
SUMMOROLOGY
ALYSSA EN LAUREN
,Hoorcollege 1 - Gedrag in organisaties
Perspectieven
● Human Resources Management
● HR specialist
● Consultancy
● Onderzoek
200 jaar geleden werden werknemers beloond en gestraft om ze in de juiste richting te sturen. Dit is
extrinsieke motivatie (carrrot and the stick). Maar hoe motiveer je iemand intrinsiek die zijn werk
niet leuk vind? Het is moeilijk om mensen van binnen te motiveren (werknemer v.d. maand bijv.).
Het werkt niet als mensen niet leuk vinden wat ze doen.
Later zijn er nog veel bedrijven die zo denken. Ons idee van behaviorisme werkt alleen als er geen
intrinsieke motivatie is, maar NU is dat anders…
Wat is organisatiepsychologie?
Organisatiepsychologen gebruiken psychologische principes en onderzoeksmethoden om
problemen op de werkplek op te lossen.
→ Het is het kleinere broertje van sociale psychologie.
Geschiedenis
1876-1930
● Cattell = Een van de eerste die d.m.v. testen van mentale vaardigheden ging kijken wat dit
betekent voor je werk.
● Münsterberg = psycholoog in US
● WO I = grote ontwikkeling door testen van soldaten om er achter te komen wie er goed
genoeg voor is. Dit deden ze d.m.v. IQ tests.
Frederick Taylor was een engineer. Dit is ook hoe we vroeger keken naar mensen. Veel termen
komen daarom ook uit de fysieke wetenschappen. We zagen mensen als dingen niet als personen.
We zagen het als een deel van een productieproces.
Hawthorne effect
Hawthorne factory ging onderzoek doen om productiviteit te verhogen. Ze zagen dat als het licht
was bij het werken mensen meer productief werden. Dus meer licht → meer productie.
Maar doe je het licht dan weer van aan naar uit voor de 2e keer dan zag je weer effect. Dan lag het
echte effect alleen niet op het licht maar op aandacht. Als je iemand alleen al aandacht geeft voelen
ze zich al beter. De maat is al een interventie.
Als je vraagt “hoe gaat het?” ben je al aan een interventie aan het uitvoeren, want je geeft iemand
aandacht. Je laat interesse zien. Dit is interessant voor elke social science.
Ook als een werknemer weet dat hij bekeken wordt zal een werknemer zich anders gedragen. Denk
aan de politie die je snelheid meet. Als je weet dat mensen kijken dan weet je dus ook dat je gedrag
gaat veranderen.
Hawthorne effect = Een soort reactiviteit waarbij individuen een aspect van hun gedrag aanpassen
als reactie op hun bewustzijn van observatie.
- als je iets meet moet je er rekening mee houden dat mensen zich anders gedragen.
Dit werd onderdeel van de Human Relations beweging.
Human relations beweging
1
SUMMOROLOGY
,Mensen wilden worden gezien, gerespecteerd worden, niet meer als een onderdeel van een
productieproces.
● Theorieën over motivatie
● Emotionele wereld van de arbeider
● Onderzoek naar arbeidstevredenheid
- 1888 = de eerste mentale test werd hier afgenomen. Het is een jong onderzoeksveld.
- 1e wereldoorlog = een belangrijk
- onderdeel voor het testen en het maken van succesvolle teams
- Hawthorne studies
- 2e wereld oorlog = Menselijke engineering werd belangrijk. De interactie tussen mensen en
machines moest geoptimaliseerd worden
Prestatie
Maximale prestatie = Het prestatieniveau in een bepaald domein, dat men voor een korte periode
op aanvraag kan produceren, als men ervoor kiest maximale inspanning te leveren.
→ Het geeft je het beste, de maximum.
Maar wat je hebt en wat je laat zien is niet altijd hetzelfde!
Typische uitvoering = Dagelijkse prestaties
De relatie tussen typische en maximum prestatie (r)= 0.42
De relatie is er wel, maar het zijn echt wel twee andere dingen.
2
SUMMOROLOGY
, Wordt de relatie tussen typische en maximum prestatie beïnvloed door een 3e factor/ een
mediator?
In sommige situaties is de relatie soms hoger en soms lager. Dit ligt aan de manier waarop je meet
en het soort werk waar je onderzoek naar doet.
Module 1.3: Multi Culturele en interculturele kwesties in I-O-psychologie
Het woord “cultuur” komt oorspronkelijk van de boeren die werkten op het land. Iets concreet werd
gevormd tot iets. Je vormt de grond als een boer. De vorm van de grond is de metafoor van onze
cultuur.
Hofstede zegt dat cultuur de software van de mind iscr.
● Cultuur is het systeem waarin individuen betekenis en gemeenschappelijke manieren delen
om gebeurtenissen en objecten te bekijken. Hoe zie je de realiteit? Dit wordt beïnvloed door
je opvoeding.
Het is niet per se iets wat individueel is. Het is vaak een gemiddelde. Wat maakt een grote groep
anders dan een andere grote groep?
De cultuur geeft je een idee van hoe een grote groep is, en hoe deze verschilt van andere groepen.
Culturele determinanten op de werkplek (Triandis)
Er zijn verschillende soorten dimensies van cultuur. Als we het hierover hebben dan hebben we het
over:
● Global = Kenmerken over de hele wereld (denk aan McDonalds)
● Nationale cultuur = Per land
● Organisationele cultuur = Belangrijk in de psychologie. Elke organisatie heeft een andere
cultuur.
○ Je moet je altijd afvragen of jij past in de cultuur van waar je gaat werken. Het is
namelijk heel moeilijk om een cultuur binnen een organisatie aan te passen.
● Groepscultuur: cultuur tussen groepen
● Individu: dit noemen we meer persoonlijkheden, en dit veranderd niet over de tijd.
● Culturele zelfrepresentatie
3
SUMMOROLOGY
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller summarology. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.28. You're not tied to anything after your purchase.
