Summary
Samenvatting slides + notities ontwikkelingspsychologie deel 2
- Course
- Institution
Samenvatting van 103 pagina's voor het vak Ontwikkelingspsychologie 2 aan de KU Leuven (prof R. Krampe)
[Show more]
Seller
Follow
oliviadombrecht
Content preview
SESSIE 1: 3 oktober 2023HET LEVENSLOOPPERSPECTIEF
ONTWIKKELINGSTAKEN
Robert Havighurst’s developmental task theory: development tasks are the array of skills and abilities that human
beings develop across their lifetimes.
Ontwikkelingstaken: de reeks van vaardigheden en vermogens of bekwaamheden dat mensen ontwikkelen doorheen
hun levensloop. Ontwikkelingstaken hangen af van leeftijd (definieert dus periodes).
Drie bronnen van ontwikkelingstaken:
1. Lichamelijke of biologische rijping (vb; rechtstaan, seksuele rijping, menopauze)
2. Individuele doelen en waarden (vb; keuze voor job of hobby’s, morele beslissingen)
3. Culturele of maatschappelijke verwachtingen (vb; leren lezen, verantwoordelijkheid voor milieu)
De bronnen kunnen veranderen. Wij zitten in de biologische rijping. Onze hersenen zijn volledig ontwikkeld. De
biologische veroudering is al begonnen. Vanaf 40 jaar begint het gehoor af te nemen. De meeste
rijpingsveranderingen gebeuren geleidelijk & spelen op alle leeftijden een rol.
Rijping is een bron van ontwikkelingstaken: grote verandering om aan te passen aan puberteit. Omgaan met de
veranderingen van je lichaam is ook een ontwikkelingstaak.
Individuele doelen en waarden zijn niet biologisch bepaald. Ontwikkelingstaak begint met: wat zal ik doen? Het is
een gevolg van een proces waarbij je je eigen voorkeuren en waarden ontdekt.
Culturele en maatschappelijke verwachtingen zoals politieke meningen
Uitdagingen, bepalingen en kansen: De Havinghurst theorie slaagt de brug en zij bemiddelt tussen biologische (vb;
genetisch bepaalde) facetten van ontwikkeling en ontwikkelingsaspecten die worden gesteund of vereist door andere
mensen in het leven van een individu.
Ontwikkelingstaken zijn uitdagingen, bepalingen & kansen. Het is een hoger niveau van functioneren Brain Culture
en om welzijn te bereiken. De ontwikkelingstaken bepalen wat onze kansen zijn. De 3 aspecten zijn
op elke leeftijd werkzaam. De mens is een product van het menselijke aspect, het culturele aspect en
de individuele + sociale cognitie. Individual & Social
Cognition
PERIODES VAN ONTWIKKELING
Prenatale fase Conceptie tot geboorte
Baby- en peutertijd Geboorte – 2 jaar
Vroege kindertijd (kleuter) 2 – 6 jaar
Middelbare kindertijd 6 – 11 jaar
Adolescentie 11 – 18 jaar
Jongvolwassenheid 18 – 40 jaar
Middelbare volwassenheid 40 – 65 jaar
Late volwassenheid 65 jaar – dood
, Er wordt gezegd dat je vanaf 18 jaar volwassenheid bent. Er zijn mensen van 30 jaar die zich nog steeds adolescent
voelen & zich zo gedragen. Er is geen recht dat zegt dat je vanaf 18 jaar volwassen moet zijn. Als de mensen steeds
langer leven, gaan we ons afvragen wanneer mensen echt oud zijn. Hier kan iemand op 55 jaar pensioen vragen
omdat hij zegt dat hij oud is. In Scandinavië̈ werken ze tot 70 jaar. Het begin van oud zijn wordt uitgesteld wanneer
mensen langer leven.
Relaties met de periodes hangen af door:
- Het individu zelf (hoe voelt hij/zij zich, gezondheid)
- De maatschappij
- De historie
LEVENSLOOP PERSPECTIEF
Ontwikkeling als: Levensloop
Peuter
- Levenslang Peuter
Kindertijd
Kindertijd
Adolescentie
Adolescentie Oude
- Multidimensionaal en multidirectioneel Oude
leeftijd
Jong-leeftijd
Jong Middelbare
- Plastisch Jong Middelbare Jong-
Oud
Oud
Oud-oud
Oud-oud
- Beïnvloed door veelvoudige, intragerende krachten
0 18 35 60 85
0 18 35 Leeftijd (jaren) 60 85
Leeftijd (jaren)
Volwassenheid en ouder worden
LEVENSLANG
De jong-ouderen zullen het grootste percentage van de bevolking voorstellen. Japan is het land met het grootste
percentage oude mensen. Ze kennen een vergrijzingscrisis. Dit zal bij ons ook gebeuren. Het aantal eeuwelingen
(mensen ouder dan 100) is verdubbeld sinds 1990. Nu zijn er 2 000 eeuwelingen dus de verdubbeling gaat door.
Waarom is de levensverwachting van de vrouwen hoger dan die van de mannen? Levensverwachtingen hangen af van
sociale omstandigheden, inkomsten ...
Er zijn culturele verschillen in levensverwachting. Levensverwachting wordt beïnvloed door:
- Eetgewoontes
- Zelfmoord
- Maatschappelijke faciliteiten (vb; waterzuivering)
MULTIDIMENSIONAAL EN MULTIDIRECTIONEEL
Lichamelijk, cognitief en emotioneel & sociaal:
- Elke dimensie is even belangrijk
- Snelheid van de ontwikkeling (multidirectioneel) verschilt
- Ontwikkeling is niet lineair
- Niet elke dimensie gaat even snel
- Afhankelijk van de leeftijd kunnen de dimensies naar verschillende richtingen gaan
- De dimensies hangen samen
- Het traditionele zicht op de levensloop: een levenstrap
,Leeftijdsverschillen in verwerkingssnelheid:
- “Hoe snel een test invullen” – dit zegt wat over het IQ
- WAIS: meest gebruikte test voor intelligentie
- Gaat naar beneden vanaf ± 30 jaar
- Dit is de prestatie van verschillende leeftijdsgroepen op het performante deel van de meest gebruikte
intelligentietest. Een intelligentietest is leeftijd-non-reference. Om het IQ van 100 te halen moeten wij 2 keer
zo snel zijn dan een ouder iemand. Er wordt rekening gehouden met de leeftijd. Dit geldt niet voor alle
vaardigheden. De basisfuncties (aandacht, snelheid van reactie) gaan achteruit. Ze zitten op een hoogtepunt
op de leeftijd van 20 tot 30 jaar. Toch gebeuren de meeste auto-ongelukken binnen deze leeftijdscategorie.
Ze hebben minder inzicht in dat anderen die vaardigheden misschien niet hebben of minder kennis.
Leeftijdsverschillen in verbale bekwaamheid:
- Toont een latere piek en relatief weinige achteruitgang
- Multidirectionaliteit: terwijl andere functies achteruitgaan, blijven andere functies nog stijgen
Leeftijdsverschillen in verwerkingssnelheid Leeftijdsverschillen in verbale bekwaamheid
– gestandardiseerd door 25-29 jaar oude – – gestandardiseerd door 25-29 jaar oude –
105 105
100
WAIS-III Educ-Adjusted IQ
PERFORMANCE IQ
95
90
85
80
75
16-17 18 -1920-24 25-29 30-34 35-44 45-54 55-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89
Age Kaufman, 2001, Intelligence Age Kaufman, 2001, Intelligence
Leeftijd en positieve gevoelens:
- Grootste negatieve emoties zijn het hoogste in de jongvolwassenheid of adolescentie
- Positief effect: wanneer de leeftijd toeneemt, nemen ook de positieve gevoelens toe
105
Positive Affect
Age
PLASTISCH
Hoe veel, hoe lang kunnen mensen iets bijleren. Grote verschillen ten opzichte van verschillende culturen. Het “leren”
blijft altijd, maar verminderd.
, BEÏNVLOED DOOR VEELVOUDIGE, INTERAGERENDE KRACHTEN
Reacties op menopauze:
- Individuele verschillen
o Belang van vruchtbaarheid en attractiviteit
o Symptomen of verwachtingen ervan
- Veel vrouwen ervaren menopauze als klein of geen probleem
- Jongere generaties aanvaarden eerder
- Sociale status van de ouder wordende vrouw heeft invloed op reacties
Menopauze als biologisch-culturele gebeurtenis:
- Geïndustrialiseerde westerse landen
o Beschouwen het als een ziekte of medisch probleem (medicalization)
o Rapporteren meer symptomen en bezwaren
- Griekse vrouwen melden symptomen, maar verkiezen ze te negeren
- Aziatische vrouwen bereiken piek in respect en productiviteit
o Menopauze geen belangrijke marker van middelbare leeftijd à melden minder symptomen
- Maya vrouwen baren veel kinderen
o Kijken uit naar de menopauze, einde van kinderen krijgen à geen symptomen
Individuele verschillen: resilience
- Bekwaamheid om zich aan te passen aan uitdagingen en bedreigingen voor de ontwikkeling
- Veerkracht, weerstandigheid, wilskracht, herstellingsvermogen
o Ervaring beschouwen als controleerbaar
o Toewijding: interesse in dagdagelijkse activiteiten
o Uitdagingen zijn normaal en kansen om te groeien
- Factoren
o Persoonlijkheidskenmerken
o Warme relatie met ouders, sociale steun buiten familie
o Bronnen en kansen in de samenleving
VRAGEN VANUIT EEN UITGEBREID PERSPECTIEF
Hoe bepaald de lichamelijke ontwikkeling tijdens de pubertijd de vorming van een adolescente identiteit?
Hoe verschillen vrouwen en mannen ten opzichte van mentale vaardigheden en om welke reden?
Wat kan een maatschappij verwachten van oudere werknemers in verband met prestatie en leren van nieuwe
vaardigheden?
Welke steun levert een cultuur voor ouderen bij hun overgang na de pensioenleeftijd?
Is homoseksualiteit genetisch bepaald?
Wat betekend “normale” mentale gezondheid als 50% van de 90+’ers een dementie ontwikkelen?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller oliviadombrecht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now