Summary
Samenvatting School- en onderwijsbeleid (deeltje onderwijsbeleid)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het boek en de info tijdens de les.
[Show more]
Seller
Follow
janellevh
Content preview
ONDERWIJSBELEID INVLAANDEREN
DEEL 1: DE BASISPIJLERS VAN HET VLAAMSE ONDERWIJS
Publicaties over onderwijsbeleid vervallen snel in lineaire opsomming van structuurelementen van onderwijs,
zoals onderwijsniveaus, personeelscategorieën of vigerende wetgeving
In dit boek alternatieve ordening: horizontale pijlers, horizontale pijlers laten doorkruisen met verticale pijlers
Horizontale pijlers = systematisch aan orde wanneer verticale pijlers worden besproken. Beiden perspectieven
komen in aanraking met diagonale pijler
Kruispunt van horizontale en verticale pijlers valt systematisch terug op specifieke of generieke juridische basis
Bv. vrijheid van onderwijs werkt continu door in samenhang tussen horizontale en verticale pijlers
Boek = beschrijving van complexiteit van onderwijsbeleid in Vlaanderen.
1. HORIZONTALE PIJLERS
o Bepaalde thema’s keren terug bij elke discussie over veranderingen in onderwijsbeleid
Stakeholders bijten zich hier in vast en leiden hier onderhandelingspositie uit af
• Bv. Schoolautonomie als afgeleide van vrijheid van onderwijs. Vrijheid van onderwijs concrete
organisatie van onderwijs wordt door scholen bepaald
o Veel scholen leerden voordelen van online onderwijs kennen, willen die instructie-aanpak
verderzetten. Vlaamse Gemeenschapsonderwijs (GO!) wil tot 50% afstandsonderwijs invoeren (buiten
ouders/vakbonden). Hier = principiële goedkeuring over gegeven ondanks protesten (werking op 1
september 2022)
o Afstandsonderwijs poging tot vernieuwing leidt al snel tot spanningen. Hoe absoluut is dus de
vrijheid en wie bepaald die vrijheid?
o We hebben over Belgische als Vlaamse invalshoeken. Sinds 1988-1989 = onderwijs Vlaamse materie
geworden bij 3de staatshervorming (die Belgische roots zijn nog altijd aanwezig)
o 7 fundamentele horizontale pijlers:
• Gemeenschappelijk kenmerk = sterk verankerd in wettelijke, decretale basis van onderwijs als
maatschappelijke sector
1ste pijler = Vrijheid van onderwijs (artikel 17 van Belgische Grondwet) (17 februari 1831)
o In bijna elke fundamentele discussie over onderwijs zit verwijzing naar vrijheid van
onderwijs. Ook bij nieuwe ET SO en implementatie van centrale toetsen. Kan leiden tot
klacht over ‘prijs’: ‘Vrijheid van onderwijs is te duur’
2de pijler = Leerplicht en geen schoolplicht (zeer laat beslist om leerplicht in te voeren)
o België 1 van laatste West-Europese landen om veralgemeend onderwijs in te voeren
3de pijler = Onderwijs is gemeenschapsmaterie: aardverschuiving als gevolg van federalisering
naar gemeenschappen en gewesten
Laatste 4 pijlers: resultaat van grondige herschikkingen van onderwijsstructuur door inbedding
in ruimere Europese context + door verschuiving in maatschappij als gevolg van migratie en
ideologische discussies over diversiteit en inclusie. (Stevige pijlers die laatste decennium flink
zijn verbouwd. Verbouwingen leidt niet altijd tot mooi eindresultaat)
1
,2. VERTICALE PIJLERS
o Basisstructuur van onderwijs, ingericht volgens niveaus
• Afgeleid van meer omvattende kwalificatiestructuur
• Bepaald door leeftijdsgrenzen
• Verschuivingen van focus op ‘beperkte kwalificaties’, met oog op agrarische en/of industriële
maatschappij naar focus op garanderen van kwalificaties die passen bij postindustriële samenleving
waarin dienstensector bepalend is
• Anomalie: onderscheid tussen HO en volwassenonderwijs. Andere landen: tertiair onderwijs
3. EEN DIAGONALE PIJLER
o Onderwijs = complexe materie: grotendeels door regelgeving en veranderingen
• Zonder analyse en aanpassing van regelgeving kan je in heel wat onderwijsdossiers weinig
beweging krijgen
o Diagonale pijler in onze beleidsanalyse verwijst naar brede waaier aan aanpakken in regelgeving
• Gaat over Grondwet, Belgische wetgeving, Vlaamse decreten, memories van toelichting bij
decreten, reglementen van koepels en netten en schoolbesturen
• Schoolbesturen heeft juridische rechtskracht, omdat ze verplicht wordt door decreten of wetten bv.
schoolreglement
4. HET COMPLEXE SAMENSPEL VAN DE VERTICALE, HORIZONTALE EN DIAGONALE PIJLERS
o Soorten pijlers samenbrengen
• Benadrukken hoeveel beslissingen over opzetten en functioneren van verschillende
onderwijsniveaus direct beïnvloed worden door horizontale pijlers
• Discussies over hervorming van SO beïnvloed door discussies over vrijheid van onderwijs en
daaraan gekoppelde schoolautonomie
2
,5. ONDERWIJSBELEID ALS HET MACRONIVEAU IN EEN ONDERWIJSKUNDIG REFERENTIEKADER
o Onderwijsbeleid = bepalende factor in onderwijskundig referentiekader dat leren en instructie helpt
beschrijven
• Microniveau: discussies over leren en instructie
Doeltreffendheid van bepaalde werkvormen
Evaluatieaanpak
Kenmerk van bepaalde leerling
• Mesoniveau
Leiderschap van directeur
Ligging van school in stad
Samenwerking in leerkrachtenteam
• Macroniveau (vooral hier nadruk op leggen)
Wetgeving
Vlaamse onderwijsnetten en -koepels
Minister van onderwijs
Vlaamse regelgeving
o Macroniveau heeft directe invloed op meso- en microniveau
• Meso: kwaliteitszorg wordt bepaald door regelgeving op macroniveau (bv. invulling van
schoolinspectie)
• Micro: lesdoelstellingen worden afgeleid van ET of sleutelcompetenties
o Interne functioneren van onderwijs en onderwijsbeleid wordt sterk beïnvloed door context
• Onderwijs als sector wordt beïnvloed, versterkt, gehinderd, … door:
Stakeholders
o Vakbonden
o Leerkrachtenorganisaties
o Politieke partijen
o Economische drukkingsgroepen (VOKA)
o Ideologische groeperingen (kerk, vrijmetselarij)
o Academische wereld
o Jongerengroeperingen
Expliciete invloed
o Protestmarsen, stakingen, petities
Impliciete en indirecte invloed
o Intern overleg
o Paritair overleg
o Consultatierondes = vaak vastgelegd in overlegakkoorden en/of deel geworden van
procedure die onderwijsinstanties volgen
• Context bepaalt ook budget dat beschikbaar is (1/4 van overheidsuitgaven gaat naar onderwijs en
dat budget blijft systematisch toenemen)
o Complex samenspel van actoren, processen en variabelen op macroniveau context speelt centrale
rol
3
, 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janellevh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now