Volledige samenvatting van (psychologie en) psychomotoriek (5 STP).
In de samenvatting staat tussen haakjes geel gearceerd wat de docent zelf belangrijk vindt en die delen kwamen op het examen in januari.
Schrijfmotorische ontwikkeling- van krabbelen tot persoonlijk handschrift
1. Is leren schrijven nog zinvol?
Ja door het schrijven met pen en papier lerne kinderen beter letters herkennen. Motorische
vaardigheden worden getraind en het komt alle schoolse vaaridigheden ten goede.
• Schrijven = communicatiemiddel
• Link met spelling en leesvaardigheid
• Rekening houden met motorische aspect
• Verbondenheid motoriek en taal
2. Waarom moet ik als logopedist of audioloog iets over schrijven weten?
Spreken en taal zijn met elkaar verbonden. Ze gaan eerst wijzen en pas dan gaan ze iets willen zeggen.
Door iets te doen leren ze, zo ook bij schrijven.
3. Wat is schrijven nu eigenlijk?
Het begrip schrijven
Ruime zin: communiceren met anderen
Enge zin: aanleren van de technische vaardigheid om te schrijven
Best eerst beginnen met lezen en dan pas met schrijven.
Mark Litière: Schrijven kan worden gedefinieerd als een vaardigheid waarmee we over onszelf en
onze omgeving communiceren in grafische symbolen.
à Schrijven is een complexe, motorische activiteit met cognitieve, motorische (je moet het materiaal
kunnen vasthouden en juiste vormen maken), creatieve (handlettering), ruimtelijke en culturele (wij
schrijven van links naar rechts, in China niet) aspecten, die bestaat uit doelgerichte bewegingen.
Schrijven : samenspel tussen sensomotoriek en motoriek
De ontwikkeling = toenemende beheersing van bewegingen:
- Gebrek aan remming (reflexen)
- Controle: starten en stoppen
- Geautomatiseerde bewegingen
Toenemende rijping van het zenuwstelsel.
• Deelvaardigheden van schrijven (belangrijk!)
Spiersturing: de spieracties worden
doorgegeven en gedoseerd. Alle
deelvaardigheden kunnen getraind
worden.
, • Schrijfmotoriek
- Schrijven = complex à iedereen die zich bezighoudt met het bestuderen, aanleren of
onderzoeken van deze vaardigheid zal zich moeten beperken tot een deelaspect.
- Ergotherapeuten en kinesitherapeuten => schrijfbeweging/ schrijfmotoriek
- Logopedisten à spellingsregels , juiste schrijfwijze van een woord, inhoudelijke aspect.
! Logo’s en ergo’s moeten van hun eiland afkomen en tips uitwisselen zodat het kind niet nog meer
belast wordt met een andere therapie.
Schrijfmotoriek: (belangrijk!)
- De bewegingen die de schrijvende hand maakt
- De schrijfhouding
- Schrijfmateriaal uitzoeken/ aanpassen
- Hulpmiddelen om gewenste beweging/ houding te verkrijgen
- Beste manier om het schrijven aan te leren
De 3 deelbewegingen
1) Ruitenwisserbeweging= glijbeweging= grote progressie
Elleboog leunt en die fungeert als scharnierpunt.
- Een rotatie in de schouder.
- Elleboog en onderarm rusten op de tafel.
- Elleboog blijft liggen terwijl de onderarm v.h lichaam weg beweegt/ naar het lichaam bij
linkshandigen.
- Noodzakelijk voor het vlot schrijven van zinnen.
- Zorgt dat pen van links naarrechts over het blad en terug beweegt
Endorotatie= de schouder beweegt naar het midden toe.
De ruitenwisser beweging is nodig voor het schrijven van zinnen. Anders moet je altijd je arm
opheffen.
2) Kleine progressie= beweging met de pols
Pols is het scharnierpunt.
- Polsextensiebeweging
- Elleboog en onderarm rusten op de tafel + bewegen niet
- Alleen pols beweegt
- Nodig voor het vlot schrijven van langere woorden
Nodig om een lang woord vloeiend te kunnen schrijven.
3) Inscriptie
- Inscriptie is een beweging van vingerflexie naar -extensie en terug.
- De vingers (duim, wijs- en middenvinger) buigen en strekken.
- Nodig voor de vorming van de letters
• Als een kind geen goede letters kan makenà nagaan of het kind zijn vingers wel goed
buigt en strekt.
, De schrijfhouding
- Voeten plat op de grond, naast elkaar voeten= steunpunt
- Stoel goed aangeschoven: een vuistdikte past tussen het lichaam en de tafel
- Knieën mogen niet te hoog of te laag komen, maar zijn gebogen in een hoek van ongeveer 90°
- Onderste deel van de rug steunt tegen de rugleuning
- Bovenlichaam is licht voorovergebogen, de onderarmen rusten op het tafelblad
- Ellebogen net op of net buiten de tafel => elleboog kan ruitenwisserbeweging uitvoeren
- Hoofd licht gebogen, nek en schouders blijven ontspannen
- Afstand tussen ogen en werkoppervlak + 30 cm
De houding is belangrijk om niet vermoeid te raken door de houding. Kindjes van 6-7j kunnen vaak
niet stilzitten maar als een kind van 12 niet zo kan zitten dan mag je er zeker is van zeggen.
Pengreep à Motorische ontwikkeling van de hand en de grijpfunctie kennen
Manipuleren van materiaal è Manipuleren van schrijfmateriaal
Bij een jong kind is er nog geen goede coördinatie, daarom grijpen ze vaak naast objecten. Ze moeten
eerst hun grijpreflex kunnen onderdrukken voordat ze kunnen loslaten. Kleine kindjes geven door en
pas later kunnen ze ook grijpen voorbij hun middellijn van hun lichaam, voordien gaat dat niet en
geven ze altijd door.
Waaraan moet een goede pengreep voldoen?
- De 3 schrijfbewegingen moeten mogelijk zijn
- De pink rust op het papier, evenals de handwortel. De holte v.d hand is naar onder gekeerd
- Het potlood wordt vastgehouden op ongeveer 2 tot 2,5 cm van de punt.
- Te krachtig vastklemmen van de pen moet vermeden worden à kramp
- Het optrekken v.d pen door het buigen v.d wijsvinger en duim onder te sterke spierspanning,
belemmert de beweging
- De pen in de pengreep moet soepel kunnen worden bewogen, met weinig inspanning.
Pen wordt te krachtig vastgehouden als de vinges wit zien.
Dynamische driepuntsgreep= meest ontwikkelde en efficiënte pengreep= ultieme pengreep
- Het potlood wordt tegen de radiale zijde v.h distale kootje van de middelvinger gestabiliseerd
- De top van de wijsvinger ligt bovenop het potlood
- De duim wordt in volledige oppositie gestabiliseerd
• Duim oppositie: je kan je 4 andere vingers aanraken met je duim. Als dat er niet is dan
kan je je pen niet vasthouden.
- De pols wordt in lichte dorsaal flexie gehouden
- De 4de en 5de vinger worden gebogen om de metacarpale boog en de
middelvinger te stabiliseren.
Andere functionele pengrepen:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laureverschueren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
