Deze samenvatting is zeer uitgebreid over de bovenstaande onderwerpen. Per paragraaf staat er een mini-samenvatting die de stof van die paragraaf nogmaals samenvat. In de gehele samenvatting is er gebruik gemaakt van screenshots van afbeeldingen die ook in het boek staan. De belangrijke woorden heb...
Biologie SV hst. 6
6.1 gezonde voeding
De allereerste moedermelk bevat veel eiwitten. Deze melk is
daardoor gelig van kleur. Eiwitten zijn bouwstoffen die baby’s veel
nodig hebben. Na een paar dagen verandert de kleur van de
moedermelk. Het eiwitgehalte neemt af en de hoeveelheden vet
en lactose nemen toe. Vetten en koolhydraten gebruikt de baby als
brandstoffen. Zij leveren energie om het lichaam warm te houden.
Een baby van een paar kilo heeft, relatief gezien, een groot
lichaamsoppervlak ten opzichte van zijn volume. Daardoor koelt
het kind snel af. Tijdens de groei verandert de verhouding tussen
het oppervlak en het volume. Het gewicht neemt sneller toe dan de lengte. Moedermelk bevat ook
vitaminen en mineralen. Dat zijn beschermende stoffen, nodig om de baby gezond te houden.
Daarnaast bevat de melk antistoffen. Zij beschermen de baby tegen ziekteverwekkers.
In menselijke darmen leven honderden verschillende soorten bacteriën, die de resten van het
voedsel verteren. De eerste bacteriën krijgt een baby tijdens de geboorte van de moeder uit het
geboortekanaal. Rond de tepel en in de moedermelk zitten bacteriën. Er zijn aanwijzingen dat in de
laatste fase van de zwangerschap witte bloedcellen bacteriën vanuit de darm naar de borsten
vervoeren. Een erg ongebruikelijk transport. De bacteriën komen vervolgens via de melk in de darm
van de baby, waar koolhydraten uit de moedermelk de vermeerdering van de bacteriën mogelijk
maken. Deze bifidobacteriën houden schadelijke micro-organismen onder controle. De samenstelling
van de darmflora varieert. Daarmee lijkt de darmflora net zo uniek als een vingerafdruk.
Mini – samenvatting
Moedermelk bevat bouwstoffen, brandstoffen, beschermende stoffen, antistoffen en bacteriën.
Bacteriën afkomstig uit en van het moederlichaam dragen bij aan de ontwikkeling van de darmflora
van de baby.
Je voeding stem je af op groei, herstel en inspanning. Voorziet het voedsel precies in de behoefte van
het lichaam, dan spreek je van gezonde voeding. Het Voedingscentrum heeft hiervoor richtlijnen
verwerkt in de Schijf van Vijf. Eten en drinken is niet alleen van belang voor je lichaam. Vetten en
koolhydraten die je niet als brandstof gebruikt, sla je op als vet. Welvaartsziekten zoals vetzucht en
hart- en vaatziekten zijn het gevolg.
Soms is de voeding te eenzijdig. Dat leidt tot een tekort aan bepaalde voedingsstoffen. Het gevolg is
een gebrekziekten. Door een tekort aan ijzerzouten in je voedsel bijvoorbeeld, vermindert de
aanmaak van de rode bloedkleurstof hemoglobine die de O2 vervoert. Zonder deze stof kun je geen
rode bloedcellen maken. Deze vorm van bloedarmoede maakt dat je je snel moe voelt. Dit komt voor
bij meisjes in de puberteit, door hun ongesteldheid. Tijdens de zwangerschap heeft de moeder extra
ijzerzouten nodig: voor de extra bloedcellen die zij maakt en voor de bloedcellen die het kind maakt.
‘Staalpillen’ en voedsel met veel ijzer, zoals spinazie, bieden dan een oplossing.
Mini – samenvatting
Gezonde voeding is afgestemd op inspanning, groei en herstel. Een gezamenlijke maaltijd en
welbevinden kunnen samenhangen. Welvaartsziekten kunnen ontstaan door te veel eten en te
weinig bewegen, gebreksziekten door te weinig of eenzijdig eten.
6.2 verteringsstelsel
, Het melkgebit zijn alle tanden en kiezen van een kind. Het melkgebit maakt plaats voor het
volwassen gebit, alle tanden en kiezen van een volwassen mens. De
tanden en kiezen zijn groter dan van het melkgebit en er zijn meer
kiezen. De laatste kiezen breken bij sommige mensen pas tussen het
18e en 24e levensjaar door. Dat zijn de verstandskiezen. De functie
van een gebit is het voedsel in kleine delen te knippen en te
vermalen. Dit is mechanische verkleining. Hierdoor neemt het
oppervlak van de voedseldeeltjes toe en kan de chemische afbraak
sneller verlopen. Tijdens de chemische afbraak zetten
verteringsenzymen de grote moleculen uit je voedsel om in
kleinere.
Bepaalde koolhydraten, vetten, eiwitten en DNA zijn macromoleculen, te groot om op te kunnen
nemen. Veel van die macromoleculen zijn polymeren, stoffen die zijn opgebouwd uit een groot
aantal vrijwel identieke moleculen. DNA is een voorbeeld van een polymeer. In het verteringskanaal
breken verteringsenzymen die polymeren en vetten af. Daarbij ontstaan kleine voor de darmcellen
opneembare moleculen zoals glucose, vetzuren en aminozuren. Via het bloed gaan deze stoffen
verder het lichaam in.
Mini – samenvatting
Het gebit vergroot mechanisch het oppervlak van de voedseldeeltjes. Verteringsenzymen breken
polymeren en vetten af tot kleine moleculen, die opneembaar zijn voor de darmcellen.
Een mens heeft een verteringskanaal met elk orgaan een eigen functie en enzymen:
- Mondholte De wand van haar mondholte bevat zes grote speekselklieren. Het speeksel
bevat een enzym dat het grote koolhydraat zetmeel afbreekt.
- Slokdarm Spieren duwen de voedselbrokjes door de darm. Dat doen spieren in alle darmen
- Maag tussen de plooien van de wand van de maag monden afvoerbuizen van de
maagsapklieren uit. Sommige cellen van deze klieren maken maagzuur, dat veel bacteriën in
haar voedsel onschadelijk maakt. Door het maagzuur daalt de pH in de maag (1,5- 2,5).
Andere cellen maken pepsinogeen. Dit is een inactief enzym. In het maagzuur verandert dit
in een actief eiwitsplitsend enzym. Een derde type cellen produceert slijm, dat de maagwand
tegen de eigen verteringssappen beschermt.
- Twaalfvingerige darm De alvleesklier geeft verschillende enzymen af aan de twaalfvingerige
darm, het begin van de dunne darm. Die enzymen verteren DNA, vetten en het overgebleven
zetmeel uit voedsel en zetten de volgende stap van de eiwitafbraak. Gal uit de lever helpt bij
de vertering van vetten.
- Dunne darm Verschillende enzymen uit de darmsapklieren voltooien de vertering met de
laatste stappen van de koolhydraat- en eiwitvertering. Ook breken ze DNA af. De darmcellen
nemen de verteringsproducten en andere kleine moleculen op uit de darminhoud en geven
ze af aan het bloed. Wat overblijft is een vloeibare brij die de blindedarm inglijdt. Kleppen op
de overgang voorkomen dat de brij terugstroomt.
- Blindedarm De blindedarm is het begin van de anderhalve meter lange dikke darm. In dit
deel van de dikke darm leeft een grote darmflora. Veel bacteriën die in de darm bevind
worden opgeslagen gemaakt in de blindedarm en de appendix, het aanhangsel van de
blindedarm.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller melissa2005ve. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
