Ik heb het hele boek, bladzijde voor bladzijde doorgenomen en samengevat. Het lijkt misschien veel maar zo wist ik 100% zeker dat ik alles kende en hem behaalde.
Biologisch beschouwd wordt de mens te vroeg geboren, waardoor hij of zij als baby relatief hulpeloos
is en afhankelijk van zijn of haar ouders. Anders dan bij andere dieren, die vaak al vroeg na de
geboorte kunnen staan en lopen, is daarom bij de mens een zeer intensieve opvoeding noodzakelijk
Opvoeding en pedagogiek
Pedagogiek (opvoedingskunde)
- Pais/paidos = knaap of kind
- Agogein = begeleiding
- De wetenschap van het begeleiden van kinderen tot aan de volwassenheid
- Normale ontwikkeling
Deelgebieden of richting binnen de pedagogiek
1. Klinische pedagogiek
Gericht op onderzoek naar opvoedingsprocessen in het algemeen en naar sociale, culturele
en economische factoren die daarop van invloed zijn.
2. Orthopedagogiek
Gericht op het onderzoek van de hulpverlening aan kinderen die van het gemiddelde
afwijken en de opvoedsituatie waarin zij verkeren.
- Richt zich vooral op de afwijkende ontwikkeling
3. Onderwijskunde
Gericht op alle vormen van scholing en op schoolsystemen
4. Sociale pedagogiek
Beoordeelt de sociale omstandigheden aan de hand van pedagogische maatstaven
5. Wijsgerig-historische pedagogiek
Gericht op de opvoedingswetenschap in het algemeen, een meer theoretisch deelgebied
6. Transculturele pedagogiek
Gericht op onderzoek naar de opvoeding van kinderen die in een andere cultuur wonen dan
in het land van oorsprong
Mensen worden te vroeg geboren ze kunnen nog niks bij de geboorte in tegenstelling tot dieren
De grootste hoeveelheid hersenweefsel ontwikkelt zich dus pas na de geboorte
Het grootste deel van de toename van de omvang van de hersenen en daarmee een aanzienlijk deel
van de ontwikkeling van de hersenen vindt niet voor de geboorte plaats maar in de vijftien á twintig
jaar daarna.
1
,Co-evolutie
De opvoeding neemt als omgevingsfactor een deel over van de functie van de baarmoeder
met als gevolg dat de hersenen zich mede vormen naar het opvoedingsklimaat
Opvoeding en ontwikkeling van de hersenen kunnen hand in hand gaan
- Co-evolutie is het proces in de evolutie waarbij organismen zich voortdurend aan elkaar
aanpassen. Vaak leidt co-evolutie tot een samenwerkingsverband, waarbij beide soorten niet
meer zonder elkaar kunnen.
Opvoeding is essentieel voor een goede ontwikkeling in het algemeen, zowel van de maatschappij als
van het individu en zijn brein.
Kind = animal educandum
Letterlijk “een dier dat opgevoed dient te worden”
Gaat het vooral om de opvoeding van de mensen = humanisatie
Modeling (leren van anderen als rolmodellen)
Imitatie van de menselijke soort
Communiceren met voor het kind belangrijke volwassen (hechtingspersonen) wordt aanleg als mens
ontplooit.
Bij de opvoeding is per definitie sprake van een asymmetrische relatie tussen de persoon die
opgevoed wordt en de opvoeder. Deze asymmetrische relatie gaat uiteindelijk over in een
symmetrische relatie als de klus na ongeveer twintig jaar geklaard is.
VN-Verdrag inzake de rechten van het kind is gebaseerd op de Universele verklaring -> 1990.
Een kind heeft dus recht op een vorm van een opvoeding en verzorging, zodat het kan
uitgroeien tot goede functionerend en verantwoordelijk lid van de samenleving.
De opvoedeling = degen die wordt opgevoed = het kind
Opvoedingsplichtige = ouders / verzorgers
Opvoeding is per definitie een proces waarin een onvolwassen mens wordt geholpen en begeleid tot
aan het punt waarop hij of zij de regie over het leven verder zelf kan overnemen en dat ook
daadwerkelijk doet
Volwassenheid : (punt bereiken ) het is uitgegroeid tot iemand met wie gesproken wordt als een
gelijkwaardige “jij”.
Dit punt wordt niet van de ene op de andere dag bereikt, maar vanaf een leeftijd van
ongeveer zeventien á achttien jaar meestal in stukjes opgeëist. Dit noem je “aarzelende” of
“semidefinitieve volwassenheid”
Bijvoorbeeld: kiezen van een levenspartner of van een studie of beroep terwijl je nog bij je
ouders woont en afhankelijk van hun bent
Het uiteindelijke doel van de opvoeding is volwassenheid, wat eigenlijk staat voor
onafhankelijkheid ten opzichte van de opvoeders. Een volwassene hoeft dan niet meer terug
te vallen op degene die hem of haar heeft opgevoed.
Subsysteem
Twee fronten tegenover elkaar staan: ouders vs kinderen, leerkrachten vs leerlingen
Het ene front voedt dus het andere op en dat heeft gevolgen
2
, Zelfopvoeding
Ieder lid van de samenleving zal zich steeds moeten blijven aanpassen (technologie)
Een levenslang proces
Veilig gehecht kind protesteren, huilen en roepen, en is blij als de hechtingspersoon terugkeert
Onveilig gehecht kind vastklampend of afwerend gedrag als de ouder terugkeert
Persoonlijkheidsontwikkeling
Het uitgroeien tot een uniek individu dat van anderen te onderscheiden is
Vijf typen opvoeders (enquête Duitsland, Finland en Polen)
De conservatieve materialisten Opvoeders die behulpzaamheid hoog in het vaandel hebben. Zij sturen vooral
aan op goede banen en goede inkomsten voor hun kinderen.
De doeners Ouders die primair deugden zoals hoffelijkheid en goede manieren centraal
stellen. Zij willen graag dat hun kinderen goed presteren, dapper en trots zijn en
zich weten te handhaven in de maatschappij.
De sociale idealisten Deze ouders sturen aan op het ontwikkelen van sociale eigenschappen, zoals
altruïsme, goede communicatie en verantwoordelijkheid
Altruïsme is mooi, iets voor iemand over
hebben zonder er zelf beter van te worden.
De onopvallende conservisten Dit zijn opvoeders die aansturen op eerlijkheid en op de bevordering van
gezondheid
De gematigde hedonisten Bij deze ouders staat levensvreugde hoog in het vaandel, samen met optimisme,
humor, tolerantie en oog hebben voor de medemens
Geschiedenis pedagogiek
Er was vaak sprake van huisarbeid, kinderen werden zo vroeg mogelijk ingezet als
arbeidskracht. Kinderen waren dus beschikbaar voor werkzaamheden en hadden daarmee
een economisch en praktisch nut (hoe mee kinderen, hoe meer inkomsten en hoe meer werk er werd verzet)
Sociale controle iedereen in de omgeving droeg hun steentje bij aan de opvoeding
Industriële revolutie : de extended families verdwenen, gezinnen werden verbrokkeld omdat
ouders veel buitenshuis in fabrieken gingen werken. (zie blz. 11)
Verzet tegen kinderarbeid i.v.m. slecht werkomstandigheden
1874 – kinderwet Van Houten – verbood dat kinderen tot twaalf jaar werden ingezet in het
arbeidsproces op het land en in de fabrieken
Gezinnen werden kleiner: kinderen hadden geen economisch nut meer en kostten nu alleen
maar geld en voedsel
Klassikaal onderwijs
In de negentiende eeuw ontstond het zogenoemde Victoriaanse Denken waarbij de
opvoeding autoritair, streng en dominant was.
Reactie op het klassikale onderwijs werd overigens geboden door de
vernieuwingspedagogen, ook wel reformpedagogen genoemd uniciteit van het kind
moeten gewaarborgd worden.
Maria Montessori onderwijs moet individueel zijn
John Dewey kinderen moet zichzelf opvoeden door te doen en hun interesse te volgen
Alexander Neill ouderen moeten kinderen niets opleggen
Carl Rogers het kind wil zelf iemand worden
3
, Van Fröbel ontwierp de zogenoemde Kindergarten, een school waarin kinderen in de
kleuterleeftijd leerden spelen, zingen en handenarbeid bedrijven.
Er bestaan nu programma die vooral gaan over effective parenting : het africhten van
kinderen, straffen en belonen (conditionering).
Pedagogische programma’s (verschillende soorten van opvoedingsondersteuning)
STEP-programma (Systematic Training for Effective Parenting)
Trainingsprogramma, waarbij met concrete rollenspelen wordt geoefend, is gebaseerd op
een Amerikaans programma dat 35 jaar geleden is ontwikkeld door Dinkmeyer en McKay.
De gelijkwaardigheid tussen de ouder en kind en hun behoefte aan verbondenheid staat in
dit trainingsprogramma centraal
Uitgangspunt: ondogmatisch opvoeden
Dat betekent dat er geen vaste gedragsvoorschriften voorhanden zijn voor het handelen van
de opvoeder als het kind bijvoorbeeld schreeuwt of liegt
In dit programma gaat het vooral om dat ouders voor zichzelf leren aangeven waar hun
opvoedingsgrenzen liggen, en die moeten zij verpakken in ik-boodschappen in plaat van in
jij-boodschappen.
Ik vind het vervelend i.p.v. jij moet nu echt ophouden
SESK-programma (Starke Eltern-Starke Kinder)-programma
Het veel waarde aan de rechten van het kind, met name aan de opvoeding zonder geweld
Ouders moeten uitleggen wat de zin is van regels en grenzen
Conflictsituaties worden in groepen geanalyseerd en er worden oplossingen gezocht op basis
van de theorie en de ervaringen van de groepsleden
Tripple-P-programma (Positive Parenting Program)
Programma dat in 1999 werd ontwikkeld om ouders en andere opvoeders te laten zien hoe
zij hun kinderen op een positieve wijze kunnen begeleiden
Positieve pedagogiek
3 basisprincipes
Zorgen voor een veilige en stimulerende omgeving
Het creëren van een positieve leeromgeving
Het leren hoe ouders het beste op ongewenst gedrag kunnen reageren
(schreeuwen of fysiek straffen heeft geen effect)
Principes dragen doorgaans bij aan de ontwikkeling van een gezond zelfbeeld en een
zelfbewuste persoonlijkheid en zijn in die zin zeker een goede ontwikkeling
Paranoia van ouderschap = door allerlei cursussen, kunnen ouders ook onzeker worden.
Dit leidt tot hyper-parenting of too good mothering, waarbij ouders zich voortdurend zorgen maken
om het lichamelijke en geestelijk welzijn van hun kind.
2 vormen van opvoeden volgens Theodor Litt
Führen of sturen : het belang van het kind telt niet of wordt niet verondersteld aanwezig te
zijn. Gaat ten kosten van de autonomie van het kind.
Wachsenlassen: opvoeder neem een veel bescheidener rol aanneemt
Visies op pedagogiek
Langeveld Fenomenologische benadering = Gebeurtenissen en voorvallen zoals deze beschreven
worden door de opvoeder staan centraal en worden geanalyseerd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jamilla1208. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.