,Taalweb
Spelling werkwoorden
Spelling van de veranderlijke werkwoorden.
Inleiding
Alleen bij de persoonsvorm pas je de regels van de werkwoordspelling toe.
1. Zin
Combinatie van woorden, in geschreven taal met hoofdletter en
punt, vraagteken of uitroepteken.
Ten minste één persoonsvorm, samengestelde zin meerdere.
2. Persoonsvorm
Altijd een werkwoord.
Vorm bepaald door: onderwerp en tijd.
Hoe vind je de persoonsvorm?
o Vraagzin maken (niet betrouwbaar i.v.m. vraagzinnen en
samengestelde zinnen).
o Veranderen van de tijd zonder woord toe te voegen of weg te
laten, veranderende woord: persoonsvorm.
o Onderwerp veranderen in aantal.
3. Stam en ik-vorm
Stam = hele werkwoord – ‘en’.
Ik-vorm: dient als uitgangspunt voor verdere vervoeging (ik-vorm +
te(n)/ de(n)).
Trema van sommige woorden verdwijnt in de ik-vorm (kopiëren –
kopieer, discussiëren – discussieer).
4. Taxikofschip
Je kijkt naar de stam! Zit de laatste letter van de stam in
‘taxikofschip’ + te(n) of de(n) achter de ik-vorm.
Alleen medeklinkers (dus a, i, o niet!).
Je kunt het gebruiken voor:
o Persoonsvorm verleden tijd (regelmatig werkwoord). (Het
geluid ebde.)
o Voltooid deelwoord. (Ik heb gejuicht.)
o Bijvoeglijk gebruikt werkwoord (het geloosde water.)
o NIET BIJ PERSOONSVORM TEGENWOORDIGE TIJD!
5. Tijd
Tegenwoordige tijd:
1e persoon enkelvoud: ik-vorm
2e en 3e persoon enkelvoud: ik-vorm + t, met uitzondering op enkele
hoogfrequente woorden, zoals: willen, mogen, zullen, kunnen
Als er al een t staat, komt er niet nog een t bij.
,Algoritmische benadering
1. Is het woord een persoonsvorm?
a. Nee korte vorm (nooit dt, bij twijfel taxikofschip), pas op bij
zelfstandige naamwoorden zoals ‘de grootte’.
b. Ja vraag 2.
2. In welke tijd staat de persoonsvorm?
a. Verleden tijd vraag 3.
b. Tegenwoordige tijd vraag 4.
Verleden tijd:
3. Is het een onregelmatige vorm (sterk, klankverandering)?
a. Ja schrijven wat je hoort, eventueel langer maken voor laatste
letter.
b. Nee Ik-vorm + te(n) of ik-vorm + de(n). Gebruik taxikofschip.
Tegenwoordige tijd:
4. Wat is het onderwerp bij deze persoonsvorm?
a. Meervoudsvorm hele werkwoord.
b. Ik-vorm ik-vorm.
c. Er is geen onderwerp (gebiedende wijs) ik-vorm
d. Het onderwerp is je/ jij, staat achter de persoonsvorm en ‘je’ kan
vervangen worden door ‘jij’ ik-vorm.
e. Anders (enkelvoud, geen gebiedende wijs, ik of je/jij achter de
persoonsvorm) ik-vorm + t.
, Persoonsvorm tegenwoordige tijd
Stam en ik-vorm:
Om de klank te behouden: soms dubbele klinker in de ik-vorm
(maken-maak).
Ik-vorm eindigt nooit op v of z (leven – leef, niezen – nies).
Ik-vorm eindigt nooit op twee dezelfde medeklinkers (stoppen – stop,
zitten – zit).
Meervoudsvormen tegenwoordige tijd: infinitief.
1. Woorden met de stam op een t-klank.
Ik-vorm als uitgangspunt nemen!
o Worden: ik word, hij wordt
o Bidden: ik bid, hij bidt
2. Twee vormen waarvan de enkelvoudsvorm hetzelfde klinken.
Goed kijken naar de betekenis!
o Wijden: ik wijd, hij wijdt
o Wijten: ik wijt, hij wijt
3. Werkwoordsvormen die qua klank op een ander woord lijken.
Goed naar de betekenis van de zin kijken!
o Ik ga naar het strand.
o Het schip strandt.
4. Werkwoordsvormen met identieke vorm als voltooid deelwoord.
Is het een persoonsvorm of een voltooid deelwoord?
o Mijn vriend overtuigt mij. (persoonsvorm)
o Hij is van zijn gelijk overtuigd. (voltooid deelwoord)
5. Werkwoordsvormen gevolgd door je of jij.
Onderwerp je/ jij ik-vorm + t, BEHALVE als je/ jij achter de
persoonsvorm staat en je ‘je’ kunt vervangen door ‘jij’, dan vervalt
de T: ik-vorm.
o Jij denkt dat Carla niet komt.
o Denk jij dat Carla niet komt?
6. De gebiedende wijs.
Ik-vorm.
o Loop door!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kolelisa748. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.