Internationaal recht als horizontaal en onvolmaakt systeem.........................................................................................4
Kenmerken internationale organisaties internationaal recht..........................................................................................5
De Verenigde Naties en haar hoofdorganen....................................................................................................................6
hoofdorganen van de verenigde naties........................................................................................................................6
Regionale organisaties in EuropA..................................................................................................................................10
ontstaansgeschiedenis en de evolutie naar de europese unie.......................................................................................14
de verdieping van het europees integratieproces.....................................................................................................15
de verbreding van het europees integratieproces.....................................................................................................22
brexit als een bijzondere episode in het europees integratieproces.........................................................................24
de europese unie als een gedifferentieerde rechtsorde............................................................................................25
kenmerken EU-rechtsorde..............................................................................................................................................28
directe werking en voorrang......................................................................................................................................28
een rechtsorde gebaseerd op gemeenschappelijke waarden...................................................................................29
een rechtsorde gebaseerd op de bescherming van grondrechten............................................................................30
een rechtsorde gebaseerd op loyale samenwerking.................................................................................................30
een rechtsorde gebaseerd op gelijkheid tussen staten en burgers...........................................................................31
WANNEER KAN DE EU WETGEVEND OPTREDEN...........................................................................................................31
TOEGEWEZEN BEVOEGDHEDEN.................................................................................................................................31
SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID..........................................................................................................................33
HOE KOMT EU-RECHT TOT STAND?...............................................................................................................................34
EU-INSTELLINGEN.......................................................................................................................................................34
EU-BESLUITVORMINGSPROCEDURES.........................................................................................................................40
VORMEN VAN HET EU-RECHT....................................................................................................................................43
hoe werkt de interne markt van de europese unie?.......................................................................................................44
vrij goederenverkeer..................................................................................................................................................44
vrij personenverkeer...................................................................................................................................................49
vrij dienstenverkeer....................................................................................................................................................53
vrij kapitaal en betalingsverkeer................................................................................................................................54
hoe wordt de vrije concurrentie binnen de europese unie gegarandeerd?...................................................................55
wat zijn de regels voor ondernemingen?...................................................................................................................56
wat zijn de regels voor lidstaten?...............................................................................................................................59
hoe worden binnen de europese unie rechten beschermd en gehandhaafd?...............................................................61
hoe kan er worden opgetreden tegen eu-lidstaten die het eu-recht schenden?......................................................61
1
, hoe kan er worden opgetreden tegen beslissingen en nalatigheden van eu- instellingen?.....................................64
INTERNATIONAAL RECHT
!!! illustraties zijn belangrijk!!!
DEFINITIE - INDELINGEN
Er bestaat geen algemeen aanvaarde definitie van het begrip ‘internationaal recht’. Vaak wordt het ook ‘volkenrecht’
genoemd aangezien het recht de betrekking tussen volkeren regelt, maar ‘volk’ speelt een bescheiden rol in het
2
,moderne internationaal recht. De centrale actor in het internationaal recht is ‘de staat’. Toch kan het internationaal
recht beter beschreven worden als de rechtstak die de internationale betrekkingen regelt.
Verschil internationaal en nationaal recht:
- Internationaal recht bevat normen die de betrekkingen tussen de staat en haar rechtsonderhorigen regelt &
tussen rechtsonderhorigen onderling
- Bepaalde deelgebieden van het internationaal recht zijn dan ook essentieel voor de harmonisering van het
nationaal recht & de invoering van bepaalde gemeenschappelijke minimumbeschermingsregels
o Bv mensenrechtenstandaarden
Verschil internationaal publiekrecht en internationaal privaatrecht:
- Internationaal publiekrecht: het geheel van internationale rechtsregels dat de publiekrechtelijke
rechtsbetrekkingen regelt tussen internationale rechtssubjecten.
- Internationaal privaatrecht: de vraag van welk land welk recht toegepast moet worden bij een conflict tussen
burgers van verschillende landen
Het publiekrecht heeft zijn eigen regels, het privaatrecht niet.
- In deze cursus wordt het internationaal recht gebruikt als synoniem voor het internationaal publiekrecht
- Internationaal privaatrecht is relevant voor gedrag van individuen waarbij een grensoverschrijdend element
bestaat
o Bv. Belg heeft verkeersongeval in Spanje
o Bepalen welk nationaal recht van toepassing is op een bepaalde situatie, welke rechtbank bevoegd is
voor het geschil,
o Er is toenemende harmonisering, staten gaan via verdragen gemeenschappelijke regels vastleggen
- Het verschil tussen beide is zwakker dan vroeger
Het internationaal recht beantwoordt de nood om ‘samenleven’ over de landsgrenzen aan bepaalde regels te
onderwerpen. Vandaag de dag is de nood aan internationale regelgeving sterk toegenomen door voortdurende
interactie tussen staten wereldwijd (gevolgen van burgeroorlogen, epidemieën, financiële en economische crisissen).
Ook is de ontwikkeling van het internationaal recht een politiek project.
‘Global governance’ is de politieke interactie van transnationale actoren bij het oplossen van problemen die voor
meerdere staten of regio's van belang zijn op het moment dat er geen inrichtende macht is die een overkoepelende
wereldautoriteit kan opleggen.
Ontwikkeling:
- Het internationaal recht is exponentieel gegroeid sinds de 20 e eeuw
- Het internationaal recht kent tal van deelgebieden, bv het internationaal strafrecht, internationaal zeerecht,
recht inzake het gebruik van geweld, internationaal milieurecht, internationale mensenrechten
- Ook in de 21e eeuw blijft het internationaal recht in beweging, er komen geregeld nieuwe verdragen tot stand
o Er is minder evolutie in het internationaal gewoonterecht
Het internationaal recht ontwikkelt in verschillende snelheden, soms wordt er gebruik gemaakt van multilaterale
verdragen (=is een verdrag met verschillende partijen. Dat kunnen andere landen zijn. Maar ook internationale
organisaties zoals de Verenigde Naties. Een bilateraal verdrag is een verdrag met 1 andere partij.), die openstaan voor
alle staten die zich wensen te engageren. Ook zijn er regionale verdragen en beslissingen van regionale organisaties.
Het regionaal recht vormt een integraal onderdeel van het ruimere internationaal recht.
Recht van co-existentie en het recht van coöperatie:
- Recht van co-existentie:
o Verwijst naar de regels die in essentie de bevoegdheidsafbakening van de respectievelijke
rechtssubjecten en hun vreedzame samen bestaan tot doel hebben
o bv. regels inzake staatsaansprakelijkheid, inzake vreedzame geschillenbeslechting en het gebruik van
geweld
- Recht van coöperatie:
o Verwijst naar de regels die niet louter de vreedzame co-existentie maar ook effectieve
samenwerking tot doel hebben
3
, o Veronderstelt een meer actievere en intense interactie tussen rechtssubjecten met het oog op het
bereiken van bepaalde gemeenschappelijke doelstellingen
o bv. handelsverdragen, milieuverdragen
Primaire en secundaire rechtsregels
- Primaire rechtsregels:
o De inhoudelijke rechtsregels, het materieel recht
- Secundaire rechtsregels
o De regels van het spel, de regels die bepalen op welke wijze primaire rechtsregels tot stand komen,
worden geïnterpreteerd, worden afgedwongen
Het onderscheid heeft een didactisch nut, in de praktijk bevatten de meeste verdragen een combinatie
Indeling 1:
- Internationaal recht: geen algemeen aanvaarde definitie
- Verleden: betrekkingen tussen volkeren ➔ ‘volkerenrecht’
- Central rol: staten
- Toegenomen rol internationale organisaties, niet-gouvernementele organisaties en particulieren
➔Rechtstak die de internationale betrekkingen regelt= internationaal publiekrecht
Indeling 2:
- Internationaal publiek recht versus internationaal privaatrecht
- Internationaal privaatrecht (cfdeel 2):
o Gedrag van individuen met grensoverschrijdend element
o Regels van nationaal recht (grotendeels geharmoniseerd):
Toepasselijk recht?
Bevoegde rechtbank?
Tenuitvoerlegging vonnis?
Kennisvragen:
- Leg het verschil uit tussen internationaal publiekrecht en internationaal privaatrecht.
- Op welke drie vragen geeft het internationaal privaatrecht een antwoord?
INTERNATIONAAL RECHT ALS HORIZONTAAL EN ONVOLMAAKT SYSTEEM
Internationaal recht is een horizontaal en onvolmaakt systeem, de instemming van de staten (de enige
oorspronkelijke subjecten van het internationaal recht) is cruciaal. Internationaal recht berust op consensualisme,
recht dat oorspronkelijk wordt gecreëerd door staten die elkaars soevereine gelijken zijn (= horizontale structuur).
De internationale rechtsorde kent geen echte centrale wetgever of rechter die aan staten regels kan opleggen zonder
hun voorafgaande instemming, en ook geen centrale uitvoerende macht of een centrale afdwingende macht. Staten
kiezen zelf om al dan niet gebonden te zijn.
- Persistent objectors
o Staten die zich zo opstellen om aan de bindende kracht van bepaalde regels te ontkomen, als ze het er niet
mee eens zijn
De algemene vergadering van de verenigde naties
- Het plenaire orgaan dat alle VN-leden samenbrengt
- Maar GEEN centrale wetgever
- De resoluties die door de algemene vergadering worden aangenomen hebben geen bindende kracht
o Fungeren slechts als aanbevelingen
- Multilaterale verdragen
o Verdragen die onder het toezicht van de algemene vergadering tot stand zijn gekomen
o Alleen bindend ten opzichte van de staten die hiervoor kiezen en die het verdrag ratificeren
De VN-veiligheidsraad
- Staten die lid worden van de VN aanvaarden wel dat zij gebonden zijn door de resoluties die de veiligheidsraad
aanneemt
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hogenstudent16. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.51. You're not tied to anything after your purchase.