Chordata en vertebraten
Criteria voor indeling:
Weefsels: geen echte weefsels vs weefsels afkomstig van 2 of 3 kiembladen.
Radiale vs bilaterale symmetrie. Cnidaria radiaal, ‘hogere’ phyla zijn bilateraal symmetrisch.
Lichaamsholte (coeloom: a-pseudo- en coelomata).
Protostomia vs. deuterostomia.
Protosomia versus Deuterosomia
Protosomia Deuterosomia
Type klieving Spiraal/determinatief Radiaal/niet-determinatief
Type coeloomvorming Splijting Vouwing
Blastoporus wordt Mond Anus
Omkering organen:
DPP en BMP (transforming growth factors) blokkeren
neurovorming. Sog en chordin komen resp. ventraal (arthropod) en
dorsaal (tetrapood) tot expressie en leiden, via deblokkering, tot
vorming van zenuwstelsel ventraal of dorsaal.
Echinodermata (stekelhuidigen)
Adulten hebben 5-delige radiaire symmetrie.
Larvale stadium bilateraal symmetrie (belangrijk voor de splitsing fylogenetische boom).
o Beginstadium geeft verwantschap aan later genexpressie en omgeving.
Bouwplan Echinodermata:
Mond: aan de onderkant.
Maag: in het midden.
Anus: aan de bovenkant.
Systeem van waterdrukte waardoor ze
kunnen bewegen, jagen en ademen.
Ampulla: relax of aanspannen.
Papula: zuurstof opname.
Skelet van calciumplaatjes: uitsteeksels
stekels.
Phylum Echinodermata:
Sessiel of langzaam bewegend.
Endoskelet van calciumplaatjes.
Stekels ter bescherming.
Symmetrie
o Larve: bilateraal.
o Adult: secundair “radiair”.
Watervaatstelsel en buisvoetjes
o Voortbeweging.
o Voedselverwerving.
o Gaswisseling.
Voorplanting
o (A)seksueel: gonaden met spermacellen of eicellen die geloosd worden in zee.
, Evolutie en biodiversiteit Les 1: 23-10-2019
Complexiteit bouwplan:
Lichaamsvorm via regulatie genexpressie
1. Verandering in mate en timing van genexpressie van genen betrokken bij ontwikkeling.
Heterochronie: verschil in duur (langer-korter) waarin een bepaald gen dat bijvoorbeeld bij
botgroei betrokken is tot expressie komt.
o Voorbeeld: kaak (chimp, mens), vinger (vleermuis, pterodactylus).
Paedomorfose: larve/jeugdige karakteristieken blijven behouden in volwassen geslachtsrijp
individu (axolotl, mens).
2. Genen die ruimtelijke organisatie van lichaam bepalen.
Segmentatie genen: aanleg segmenten.
Homeotische genen (hox-gene): ontwikkelingsplan voor elk segment: aanleg van poten,
vleugels, antennae, bloemdelen etc.
Verdubbeling van (sets van) hox-genen: toename complexiteit bouwplan.
Heterochronie
Evolutionaire veranderingen in timing en mate van gebeurtenissen tijdens de ontwikkeling
beïnvloedt relatieve groei van verschillende lichaamsdelen (chimp-mens: groei schedel/kaak,
lente armen en benen).
Effect op lengte van vinger-botjes in vleermuis vs. muis, pterodactylus (vliegend reptiel).
Effect op omvang heup/achterpoten (walvis en slang).
Paedomorfose
Toestand waarin larvale/jeugdige karakteristieken behouden blijven in volwassen
geslachtrijp individu. Bij voorouders waren dit kenmerken van larvale bouwplan.
Evolutie van oxolotl.
Genen berokken bij 3D-organisatie lichaam
Homeotische genen (hox-genen: master control genes) belangrijke functie over honderden
miljoenen jaren.
Homeotische genen coderen voor transcriptiefactoren.
Hox genen behoren tot de homeotische genen die positionele informatie verschaffen tijdens
de ontwikkeling.
Als hox genen op de verkeerde locatie tot expressie
komen, kunnen lichaamsdelen op de verkeerde plek
terechtkomen.
Genen berokken bij 3D-organisatie lichaam
Veranderingen in sequentie van HOX genen
Een mogelijk mechanisme voor de evolutie van insecten met 6 poten vanuit de veel/potige
curstacea voorouder, is in laboratorium onderzoek aangetoond.
Specifieke veranderingen in het Ubx gen kan de ontwikkeling van poten in insecten
onderdrukken.
Evolutie van complexiteit
Genen betrokken bij bouwplan
Sterke toename van diversiteit gedurende Cambrium explosie is een puzzel.
Genen betrokken bij de ontwikkeling kunnen een belangrijke rol spelen.
Veranderingen in expressie speelt een rol bij nieuwe morfologische vormen en
mogelijkheden.
Nieuwe morfologische vormen kunnen worden verklaard door gen
duplicaties: nieuwe ontwikkelingsgenen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rjansen_1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.37. You're not tied to anything after your purchase.