Samenvatting Psychologie, een inleiding, 8e editie met MyLab NL toegangscode, ISBN: 9789043034593 Minor Toegepaste Psychologie
All for this textbook (1)
Written for
Fontys Hogeschool (Fontys)
Toegepaste Psychologie
Persoonlijkheidsleer
All documents for this subject (33)
Seller
Follow
demivz
Reviews received
Content preview
Hoofstuk 6 (behalve 6.5.3)
6.1 Wat zijn de bouwstenen van denken?
De computermetafoor, de hersenen als informatieverwerker, suggereert dat denken niet
meer of minder is dan informatieverwerking. Deze metafoor klopt niet helemaal. Computers
zijn bijvoorbeeld niet erg goed in abstract denken of humor. Evolutionaire psychologen
beweren dat het brein meer iets is zoals een Zwitsers zakmes: een multifunctioneel stuk
gereedschap dat zich kan aanpassen aan allerlei doeleinden en allerlei gespecialiseerde
componenten heeft voor specifieke functies.
Denken is het cognitieve proces dat betrokken is bij het vormen van een nieuwe mentale
representatie door beschikbare informatie te manipuleren. Denken kan dus ontstaan uit een
combinatie van mentale of psychische activiteiten, zoals redeneren, je iets voorstellen,
oordelen, beslissen, het oplossen van problemen en creativiteit. Denken heeft te maken met
de manipulatie van mentale representaties zoals concepten, beelden, schema’s en scripts.
Concepten
Het vermogen om ervaringen onder te brengen in vertrouwde mentale categorieën, om ze
op dezelfde manier te verwerken of ze hetzelfde label te geven, wordt conceptvorming
genoemd. De mentale categorieën die we op deze manier vormen, worden concepten
genoemd. Dit zijn de bouwstenen van ons denken, omdat ze ons helpen kennis op een
systematische manier te organiseren.
Twee soorten concepten
Ieder mens conceptualiseert de wereld op een unieke wijze, maar er bestaan wel
overeenkomsten in de manier waarop we concepten vormen. We maken allemaal
onderscheid tussen twee soorten concepten:
Natuurlijke concepten
Dit zijn grove mentale classificaties die zich ontwikkelen uit onze alledaagse
ervaringen. De meeste concepten die wij in het dagelijks leven gebruiken zijn
natuurlijke concepten gebaseerd op eigen ervaringen. Jouw natuurlijke concept van
bijvoorbeeld ‘vogel’ doet een beroep op een mentaal prototype, een ideale of meest
typisch voorbeeld van een conceptuele categorie. Om te bepalen of een object wel of
geen vogel is, vergelijk je in gedachten het object met jouw prototype van een vogel.
Artificiële concepten
Dit zijn concepten die gedefinieerd worden door regels zoals de betekenis van een
woord of de inhoud van een wiskundige formule.
Conceptuele hiërarchieën
Een groot deel van onze declaratieve herinneringen is georganiseerd in conceptuele
hiërarchieën, dit zijn niveaus van concepten van zeer algemeen naar zeer specifiek, waarin
een concept op een algemeen niveau (zoals dier) specifiekere concepten omvat (zoals hond,
giraf of vlinder).
Cultuur, concepten en gedachten
, Het gebruiken van concepten verschilt ook van cultuur tot cultuur, net als het gebruik van
logica. Europeanen en Noord-Amerikanen hechten veel waarde aan logisch redeneren,
andere culturen vinden dit minder belangrijk. Daarnaast hechten de meeste Aziatische
culturen minder belang aan precies gedefinieerde conceptuele categorieën dan de westerse
culturen. Volgens Aziatische culturen lopen concepten meer in elkaar over en zien ze meer
de relaties tussen concepten.
Beelden: Voorstellingsvermogen en cognitieve plattegronden
Tijdens het denken in sensorische denkbeelden wordt informatie die je eerder hebt
waargenomen tevoorschijn gehaald. Een cognitieve representatie van een fysieke ruimte is
een speciale vorm van visueel concept en dat noemen we een cognitieve plattegrond.
Schema’s en scripts
Een groot deel van de kennis waarover je beschikt wordt opgeslagen in de vorm van
schema’s, dit is een algemeen conceptueel raamwerk dat verwachtingen genereert van
thema’s, gebeurtenissen, voorwerpen, mensen en situaties in iemands leven. Schema’s
helpen je ook om conclusies te trekken over ontbrekende informatie.
Er zijn ook schema’s voor sociale rollen, personen en over ons zelf. Een schema dat bij een
bepaalde gebeurtenis hoort, wordt ook wel een script genoemd. Dit bestaat uit informatie
over reeksen samenhangende, specifieke gebeurtenissen en handelingen waarvan je
verwacht dat ze op een bepaalde manier in een specifieke setting zullen plaatsvinden. Scripts
van verschillende culturen zijn gebaseerd op verschillende schema’s die bepalen hoe we
naar de wereld kijken. Elke cultuur kijkt met unieke schema’s en waarden naar de wereld.
Denken en de hersenen
Er zijn verschillende instrumenten waarmee mentale activiteit in verband gebracht kan
worden met activiteit in de hersenen. Denk aan PET-scans, MRI en FMRI die erin slaagde om
hersengebieden in kaart te brengen die in actie komen tijdens verschillende psychische
taken. Hieruit is de ontdekking gekomen dat denken een activiteit is waarbij verschillende
gebieden betrokken zijn en niet slechts een enkel ‘denkgebied’. Ook blijkt dat hersenen
bestaan uit een geheel van hooggespecialiseerde gebieden, waarbij elk gebied een
component van het denken voor zijn rekening neemt.
Wanner we beslissingen nemen spelen de frontaalkwabben van de hersenen een belangrijke
rol bij de coördinatie van mentale activiteit. Hierbij voert de prefrontale cortex drie
verschillende taken uit: het bijhouden van de episode (de situatie waarin we ons bevinden),
het begrijpen van de context en het reageren op een specifieke stimulus in de situatie.
Intuïtie
Het vermogen om een oordeel te vormen zonder bewust redeneren, genaamd intuïtie, zorgt
ervoor dat onbewuste emotionele ‘voorgevoelens’ (behoeften, verlangens, emoties en
ervaringen uit het verleden) meewegen bij onze beslissingen. Bij deze processen is de
prefrontale cortex betrokken. Mensen bij wie dit gebied ernstig beschadigd is tonen weinig
emotie en bij hen kan de intuïtie ook belemmerd zijn waardoor zij onverstandige keuzes
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller demivz. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.