Samenvatting van het vak Aardsystemen van de Universiteit Utrecht. Met veel verduidelijkende plaatjes over platentektoniek, vulkanisme, rivieren, oceanen, gesteentetypes, aardbevingen en nog veel meer.
Hoofdstuk 2 t/m 11, hoofdstuk 16 t/m 19, hoofdstuk 22, interlude b, c, d en f
November 4, 2024
47
2024/2025
Summary
Subjects
systeem aarde
tektonische platen
mineralen
stollingsgesteentes
sedimentaire gesteentes
metamorfe gesteentes
vulkanisme
aardbevingen
deformatie
massabewegingen
rivieren
oceanen
grondwater
gletsjers
bod
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Universiteit Utrecht (UU)
Aardwetenschappen
Aardsystemen (GEO11131)
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
famkeplasgaard
Content preview
Handig om te weten: op het tentamen hoef je niet te rekenen, dit komt later in de opleiding.
Je hoeft geen rekenmachine mee te nemen en ik heb dus ook geen formules hierin vermeld.
Hoofdstuk 2 Het Systeem Aarde en het
Heelal
Het heelal is vacuüm, wat inhoudt dat er minder dan 1 atoom per Liter is. De OortCloud zijn
bevroren delen van de vorige zon of formatie van de zon en produceren net als de
Protoplanetary disk (waar planeten worden gemaakt, bij ons de Kuiperbelt) kometen. Het
magnetisch veld beschermt de aarde tegen cosmische straling en zonnewind.
Geologen beschouwen de geografische noordpool als ook als de magnetische noordpool,
terwijl dit volgens natuurkundigen de geografische zuidpool is (immers heb je hier dat
,magneten naar het zuiden toe wijzen.
Botsingen van kosmische straling met elektronen vormen het noorderlicht, dit is in de
thermospheer.
Een komeet is van ijs en stof in een eigen baan die kruid met andere objecten. Het ijs geeft
die komeet ook een staart. Een asteroïde draait om de zon en bestaan uit steen of metaal.
De grootte bepaalt van beiden de vorm (groot=robdje, klein=ovaal).
Luchtdichtheid
1 bar is op zeeniveau, bij 5,5 km heb je 0,5 bar=atm, waar mensen niet meer kunnen
ademen.
, De habitale zone is de
zone 0,8-2,5 AU met
AU=150 miljoen
kilometer) waarin je kunt
leven. Mars en Venus
liggen hier ook, maar
hebben niet een
atmosfeer/verkeerde
atmosfeer.
De buitenkern is
vloeibaar (meer later),
de binnenkern is vast.
Doordat de binnenkern
langzaam zijn warmte
verliest, geeft ie dit door
aan de buitenkern, die
weer verder verliest,
Figuur 1: leer de afstanden uit je hoofd. Daarnaast ook: vanaf 150 km praten we over de
etc., groet de
plastische asthenosfeer en 410 de transitiezone. binnenkern met 1mm/yr.
Het binnenste van de aarde is van ijzer, want aardbevingen gaan hier doorheen met een
bepaalde snelheden en zo kun je de dichtheid uitrekenen (die is hoger dan die van steen).
, Warmteoverdracht:
- Straling
- Conductie (door het luciferstokje)
- Convectie (zoals in een pot met water)
- Advectie (meeliften van energie
Je hebt gesloten, open en geïsoleerde systemen: koffiekopje, met stroopwafel, koffiekan.
Je hebt een controlesysteem (thermosstaat), processysteem (badkuip) en een proces-
responssysteem (terugkoppelingen). Forcering is ruis. Hysterese is de vertraging van de
gevolgen van een oorzaak.
H3 (mid-oceanische rug ontdekking
+declinatie/inclinatie)
Pangea bestond tijdens de Paleozoische periode en is gebroken tijdens de Mesozoische
periode. Door striations, van gletsjers, zelfde fossielen, stenen en bergen, kwam Alfred
Wegener tot de conclusie dan Pangea moest hebben bestaan, en Arthur Holmes kwam met
de theorie dat het misschien kwam door convectiestromingen, maar ze konden het niet
bewijzen. Doordat Hess en Marie Tharp vervolgens de zeebodems onderzochten, konden ze
subductie bedenken.
De buitenkern is vloeiend ijzer (niet vloeibaar) en draait mee in de richting van de aare,
waardoor een magnetisch veld ontstaat. Maar er is ook declinatie (=het verschil in de hudige
noordpool en de magnetische noordpool toen het gesteente gevormd werd (10-20graden)
wat je kunt meten per locatie op aarde en die verschilt ook per locatie op aarde). De
inclinatie is hoe recht het magnetisch veld daar staat op het magnetisch veld in het
binnenste van de aarde, dus op de polen is dan 90 graden en op de evenaar 0 graden. Al ijzer
smelt kan het alle kanten op wijzen, maar daarna alleen nog naar het noorden. Dus
magnetische gesteentes en mineralen (dus soms ook in sedimentair gesteente) kun je je
paleopool (je vroegere locatie van het gesteente dat daar gevormd is) bepalen.
Maarrr…. Het magnetische noorden verandert een beetje, maar per continent leek dat
verschillend (apparent polar wander). Dit is niet zo, de continenten zijn verschoven. Het
noorden verschuift af en toe ook gewoon eens naar de andere kant van de aarde voor de
leuk (chrons en subchrons zijn de periodes waarin dit gebeurt). Hierdoor verschilt het aan
beide zijden van de midoceanische rug op een spiegelmanier. Dit heet positive en negatieve
anomalieën: komt de chron overeen van het gesteente met de huidige? positief.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller famkeplasgaard. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.
