Class notes
VOLLEDIGE aantekeningen hoorcolleges - Inleiding Onderwijswetenschappen
- Course
- Institution
overzicht van de aantekeningen van alle hoorcolleges Inleiding Onderwijswetenschappen
[Show more]
Seller
Follow
sophievanmeeteren
Content preview
Hoorcolleges Inleiding OnderwijswetenschappenWoe 08-11-2023, HC 1 Inleiding
Kinderen spenderen veel tijd op school.
Onderwijs en opvoeding zijn nauw verwant:
- Ouders/opvoeders spelen een steeds actievere rol in het onderwijs
- Leerkrachten spelen een steeds actievere rol in de opvoeding (spreken met ouders,
kerndoelen over hygiëne bv., signaleren problemen, etc.).
- Bronfenbrenner ecologisch model:
o Micro (leerling)
Leren en instrucite
Toetsing
Individuele verschillen
o Meso (leeromgeving en leraar)
Leraar en lerarenopleiding
Functies van het onderwijs, curriculum, onderwijsinhoud
o Macro (onderwijs en samenleving)
Onderwijsvrijheid, segregatie en emancipatie
Selectie en differentiatie in het onderwijssysteem
Tentamenstof
- Reader
- BS-materiaal: extra literatuur, videoclips, slides, weblectures
Wat is leren?
- Leren is een proces dat leidt tot een blijvende verandering van kennis, vaardigheid of
houding.
- Leren kan intentioneel of incidenteel zijn
o Intentioneel: er worden activiteiten uitgevoerd met het doel om iets te leren
o Incidenteel: er worden activiteiten uitgevoerd die een ander doel dienen, leren is een
bijproduct van die activiteiten
- Leren is niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Leren gebeurt niet automatisch; het vereist inzet en aandacht.
Wat is instructie?
- Instructie is elke vorm van pedagogisch-didactisch (onderwijskundige) ondersteuning die het
leren faciliteert
- Instructie is altijd intentioneel
- Instructie is niet gebonden aan plaats of leeftijd
- Instructie hoeft niet door een bevoegde leraar gegeven te worden
- Instructie omvat meer dan alleen lesgeven
Wat is onderwijs?
- Onderwijs is een geïnstitutionaliseerde en geprofessionaliseerde vorm van (leren en)
instructie
- Onderwijs is gebonden aan plaats en leeftijd
- Onderwijs wordt gegeven door een gediplomeerd leraar
- Onderwijs heeft een langere looptijd dan instructie (meer en omvangrijkere
leerdoelen/eindtermen die bereikt moeten worden)
Onderwijswetenschappen
- Is een toegepaste wetenschap die het onderwijs bestudeert en hierdoor probeert een
bijdrage te leveren aan de verbetering van X
- Multidisciplinair
- Nederlandse onderwijssysteem is sterk verzuild (veel niveaus), vroege selectie/uitsplitsing
- Micro: Prestaties en welbevinden individuele leerling (in de klas)
, o Voordeel vroege selectie: gelijkgestemden, meer zelfvertrouwen: psychologie
o ‘Hogere’ niveaus profiteren van smallere klassen voor hun intellectuele ontwikkeling
vanwege gelijkgestemden: sociologie en economie
- Meso: docenten
o Bespreken controversiële of gevoelige onderwerpen hoort bij de baan, ook al is het
lastig: pedagogiek
- Meso/macro: sociale gelijkheid
o Onderwijs kan sociale verschillen en maatschappelijke scheidslijnen niet oplossen
volgens professionals maar onderwijs heeft wel een maatschappelijke opdracht:
pedagogiek.
- Onderwijskundige context:
o Lerarenopleidingen
o Advies, beleid en ondersteuning
o Onderzoek
o Beleid
- In volgende functies:
o Onderwijswetenschapper: ontwikkelen leerdoelen, begeleiden auteurs van toetsen,
ontwikkelen curricula, etc.
o Onderwijsadviseur: inventariseren wensen/behoeften in onderwijs, verbeterplannen
opstellen, input beleidskeuzes geven, trainen professionals, etc.
o Onderwijsonderzoeker: onderzoeksvoorstellen schrijven, lezingen geven,
onderwijzen, onderzoek naar praktijk vertalen, etc.
o Beleidsmaker: macroniveau. Signaleren ontwikkelen algemener onderwijsbeleid,
vertalen van beleid naar praktijk, beleidsmaatregelen, coördineren veranderingen,
etc.
- Onderwijswetenschapper als scientist-practitioner
o Wisselwerking theorie en praktijk
o Baseert beroepsmatig handelen op wetenschappelijk inzichten
o Toetst de resultaten van dat beroepsmatig handelen aan diezelfde wetenschappelijke
inzichten.
- Soorten onderwijsonderzoek:
o Fundamenteel-wetenschappelijk
Vragen vanuit nieuwsgierigheid onderzoeker
Kennis om de kennis
Niet primair gericht op de toepasbaarheid in het onderwijs
o Praktijkgericht
Vragen vanuit de school
Toepassingsgericht (onderwijs willen verbeteren)
Resultaten direct toepasbaar in de eigen school/klas
o Beleidsgericht
Vragen vanuit schoolbesturen of de overheid
Toepassingsgericht (beleid willen maken of evalueren)
Resultaten onderbouwen beleid- of niet
Woe 10-11-2023, HC 2 Behaviorisme
Dit college
- 3 psychologische leertheorieën
- Basiskenmerken van het behaviorisme
o Klassiek conditioneren
o Operant conditioneren
, - Toepassingen van het behaviorisme
o Klassenmanagement
o Instructiemethoden
Drie leertheorieën
- Behaviorisme
o Leren is het veranderen van observeerbaar gedrag
- Cognitivisme
o Leren is het vormen van cognitieve structuren in de hersenen
- Sociaal-constructivisme
o Leren is het (samen) construeren van kennis
Korte geschiedenis
- Griekse oudheid
o Empirisme vs. nativisme (nature vs. nurture)
o Filosofische discussie, geen psychologie
- Duitsland
o Introspectie (1879), zelfreflectie
o Nadeel: niet alle cognitie is bewust
o Op veel plekken op een andere manier uitgevoerd, dus geen reductie mogelijk, ten
onder gegaan
- VS
o Tegenbeweging (op niet weten, introspectie): behaviorisme (1920)
o Cognitieve revolutie (1950-1970), opkomst computer
o Sociaal-constructivisme (1990-heden), cognitieve grondslag maar focus op opbouw
van kennis.
- Aandacht cognitieve processen:
o Introspectie: weinig
o Behaviorisme: meer
o Cognitieve revolutie: steeg snel
o Sociaal constructivisme: veel
Toepassingen in het onderwijs
- Behaviorisme
o Klassenmanagement
o Geprogrammeerde instructie
o Personalized system of instruction
o Precision learning
- Cognitivisme
o Directe instructie
o Multimedia instructie
- Sociaal-constructivisme
o Onderzoekend leren
o Probleemgestuurd onderwijs
o Cognitive apprenticeship
o Peer tutoring
o Reciprocal teaching
o STAD methode
o Jigsaw methode
Behaviorisme
- Een stroming in de psychologie waarin leren wordt beschouwd als een proces van
conditioneren
- Conditioneren: het aanbieden van prikkels (stimuli/reinforcement) om de kans op een
bepaald soort gedrag te vergroten
, - Twee vormen:
o Klassiek conditioneren (Pavlov, Watson)
Pavlov: Neutrale stimulus (bel), op eten kwijlen (geconditioneerde respons).
Bij geven eten ook bel, dus ook zonder eten ging hond kwijlen
(geconditioneerde respons) bij bel.
Generalisatie: hond moet kwijlen bij geluid dat erg lijkt op de voorgaande bel.
Discriminatie: duidelijk ander geluid; hond mag niet gaan kwijlen
Werkt conditioneren ook bij mensen?
Experiment hiernaar: Little Albert (Watson)
Baby’s zijn bang voor een plotseling, hard geluid. Kind was eerst niet
bang voor rat, maar als er een hard geluid kwam als er een rat was,
werd baby bang. Uiteindelijk werd baby ook bang bij alleen rat en
zonder geluid.
Klassiek conditioneren werkt dus ook bij mensen
Tegenwoordig ethisch onaanvaardbaar
o Operant conditioneren (Thorndike, Skinner)
Vrijwillig, gecontrolled gedrag (als tegenhanger van automatische
fysiologische reacties)
Positieve en negatieve reinforcement (bekrachtiging, beide beloning)
Gewenst gedrag – geef prettige stimulus (geen beloning, maar
toevoeging)
Gewenst gedrag – verwijder onprettige stimulus (geen straf,
weghalen)
In beide gevallen een beloning: straffen is ineffectief
Reinforcement schema’s
Variabele ratio schema werkt het best
- Praktische toepassingen:
o Klassenmanagement
De maatregelen die een leerkracht neemt om een klimaat te scheppen
waarin leerlingen met succes kunnen leren en werken
Twee toepassingen vanuit het behaviorisme
Token economy (concreet beloningssysteem)
Applied behavior analysis
o Operant conditoneren in de klas
o Belangrijke doelen
Stimuleer gewenst gedrag
5 strategieën
o Kies effectieve reinforceres
o Gebruik ze alleen direct na het
gewenste gedrag
o Kies het beste reinforcement schema
(niet te vaak en verschillende
momenten bv.)
o Maak effectief gebruik van negatieve
reinforcement (weghalen onprettige
stimulus)
o Gebruik prompts
(geheugensteuntjes) en shaping
(geen bekrachtiging want meteen
alles slagen is te hoog gegrepen, dus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievanmeeteren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now